Tijdvak 1: Tijd van Jagers en Boeren
- 1. De levenswijze van jagers en verzamelaars
Het grootste deel van de geschiedenis leefden mensen als nomaden
in de samenleving van jager-verzamelaars. Ze kwamen aan hun
voedsel door te jagen en voedsel te verzamelen in de natuur. Omdat
mensen nog niet konden schrijven is onze kennis over de prehistorie
gebaseerd op ongeschreven bronnen.
- 2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
De levenswijze van mensen veranderde door de ontwikkeling van de
landbouw die voor het eerst ontstond in het Midden-Oosten
omstreeks 10 000 v.C. De overstap van jagen en verzamelen naar
akkerbouw en veeteelt duurde duizenden jaren, maar had zulke
grote gevolgen dat gesproken wordt van de landbouwrevolutie. De
landbouwsamenleving ontstond waarin mensen in dorpen leefden.
Uit gevonden graven weten we dat deze eerste boeren geloofden in
een hiernamaals.
- 3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
In Mesopotamië, langs de vruchtbare oevers van de Eufraat en de
Tigris, ontstond de eerste stedelijke beschaving omstreeks 3500 v.C.
Door de gunstige natuurlijke omstandigheden ontstond een
landbouwoverschot, waardoor een deel van de bevolking in steden
kon wonen en leven van nijverheid en handel. Om de bevloeiing van
akkers in deze landbouw stedelijke samenleving te organiseren
ontwikkelden leiders zich tot koningen, die met ambtenaren,
priesters en soldaten heersten over een groot gebied. Voor de
administratie van het bestuur werd het schrift uitgevonden. Mensen
geloofden in machtige goden die alles bepaalden.
Tijdvak 2: Tijd van Grieken en Romeinen
- 4. De ontwikkeling van het wetenschappelijk denken en
het denken over burgerschap en politiek in de Griekse
stadstaat
In de oudheid bestond Griekenland uit onafhankelijke stadstaten
met verschillende bestuursvormen, zoals de monarchie en
aristocratie. In de 6e eeuw v.C. ontstond in Athene de eerste
democratie, waarin burgers in een volksvergadering beslisten over
het bestuur. Vanaf dezelfde eeuw ontwikkelden Griekse filosofen een
, wetenschappelijke manier van denken, waarbij ze alles met hun
verstand probeerden te beredeneren.
- 5. De groei van het Romeinse Imperium waardoor de
Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde
In de 5e en 4e eeuw v.C. ontwikkelden de Grieken hun bouwkunst en
beeldhouwkunst tot op hoog niveau. Na de verovering van
Griekenland namen de Romeinen de Griekse vormentaal over en
voegden er eigen elementen aan toe. Deze Grieks-Romeinse
mengcultuur wordt klassiek genoemd, vanwege de latere navolging.
- 6. De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse
cultuur
Met een lange reeks oorlogen breidden Romeinen hun stadstaat uit
tot een wereldrijk rondom de Middellandse Zee. Het Romeinse rijk
was strak georganiseerd en stond vanaf de 1e eeuw v.C. onder
leiding van een machtige keizer. In het rijk kwam een welvarende
landbouw stedelijke samenleving tot ontwikkeling. Er was veel
handel, ook met gebieden buiten het rijk. In de veroverde gebieden
verspreidden Romeinen de Grieks-Romeinse cultuur (romanisering);
er was ook invloed van lokale culturen op de Romeinse cultuur.
- 7. De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en
de Germaanse cultuur in Noordwest-Europa
Ten oosten van de Rijn stuitten de Romeinse legers op weerstand
van strijdvaardige Germanen. Voor de bewaking van de Rijngrens
gebruikten Romeinen soldaten van bevriende Germaanse stammen.
Vanaf de 3e eeuw viel het westelijk deel van het Romeinse rijk
uiteen. Steeds meer Germanen drongen het rijk binnen en stichtten
daar eigen staten, waarvan sommige duidelijk erfgenaam waren van
de Grieks-Romeinse cultuur, terwijl in andere het Germaanse
element dominanter was. In 476 werd de laatste West-Romeinse
keizer door Germanen afgezet. Het Oost-Romeinse (Byzantijnse) rijk
bleef bestaan.
- 8. De ontwikkeling van het Jodendom en christendom als
de eerste monotheïstische godsdiensten
Het jodendom, de oudste monotheïstische godsdienst, kwam in
Israël/Palestina tot ontwikkeling. Nadat de Romeinen het gebied
hadden veroverd ontstond uit het jodendom in de 1e eeuw het
christendom, dat over het Romeinse rijk werd verspreid. Omdat
christenen weigerden om de Romeinse keizer als god te vereren
werden ze van tijd tot tijd vervolgd. In de 4e eeuw werd het
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sasjavergeer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.