Samenvatting

Samenvatting Hoofdstuk 3 - Parlementaire Democratie

0 keer verkocht

Vak
Maatschappijleer

Niveau
HAVO

Samenvatting van heel hoofdstuk 3 van de methode Thema's Maatschappijleer

[Meer zien]

Voorbeeld 2 van de 8 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 7 april 2021
Aantal pagina's 8
Geschreven in 2020/2021
Type Samenvatting

Instelling Middelbare school
Niveau HAVO
Vak Maatschappijleer
School jaar 4

€5,99

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Hoofdstuk 2 Maatschappijleer
Paragraaf 1

Politiek kun je het best omschrijven als het nemen van allerlei besluiten om het land te
besturen.
Ze hebben invloed op:
- welvaart (zorgen voor banen)
- volksgezondheid (wegwerken ziekenhuis lijsten)
- infrastructuur (onderhoud wegen)
- onderwijs (veranderen examen eisen)
- buitenlandse betrekkingen (uit zenden militairen)
- openbare orde en veiligheid

-> Voor dit betalen wij belasting

Democratie is een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op
de politieke besluitvorming.
-> overblijfsel oude Atheense systeem is referendum, waarbij kiesgerechtigde burgers
rechtstreeks mogen stemmen over een politiek vraagstuk of wetsvoorstel. (wetsvoorstel
wordt besproken met voor en nadelen zodat bevolking eigen mening mag vormen)

Nederland -> indirecte democratie ondanks referenda (volk laat gekozen
vertegenwoordigers beslissen) -> spreken ook wel over parlementaire democratie, want
gekozen vertegenwoordigers vormen samen het parlement.

Belangrijkste kenmerken vastgelegd in Nederlandse grondwet:
-> Burgers hebben politieke rechten
- Vanaf 18 mag je stemmen (& passief kiesrecht, mag jezelf kandidaat maken)
- Iedereen mag politieke partij of vereniging oprichten
- Iedereen mag demonstreren of op een andere manier zijn mening uiten.
-> Over politieke besluitvorming
- Regering en parlement maken samen de wetten
- Wetten gelden bij meerderheid parlement (wordt rekening gehouden met rechten van
minderheid)
-> Er is persvrijheid, hoeft geen toestemming te vragen aan overheid, idee is dat burger
effectief invloed kan uitoefenen met betrouwbare en onafhankelijke informatie.

1848 -> Nederlands grondwetswijziging
1917 -> algemeen kiesrecht mannen
1919 -> algemeen kiesrecht vrouwen

We spreken van een dictatuur wanneer alle macht in handen is van 1 persoon of een kleine
groep mensen. -> kunnen van elkaar verschillen op basis van ideologieën

Communisten -> de partij alle macht en burgers weinig tot geen individuele vrijheid.
Fascisten -> sterk nationalistisch en wijzen democratie af, hebben liever sterke leider op
eigen wil

, Religieuze dictatuur -> machtsuitoefening gebaseerd op religieuze wetgeving, hebben vaak
wel parlement en president, maar goedkeuring is nodig van geestelijke leiders.
Militaire dictatuur -> leger heeft alle macht

Kenmerken dictatuur:
- machtenscheiding ontbreekt (geen onafhankelijke rechters)
- grondrechten worden niet gerespecteerd (kans op straf wanneer vrijheid van
meningsuiting wordt uitgeoefend)
- geen vrije pers/censuur
- oppositiepartijen verboden
- grote politieke rol militairen (nodig om volk te onderdrukken)
- verkiezingsfraude (schijnverkiezingen)
- snel en efficiënte besluiten over dingen zoals werkgelegenheid, onderwijs en
gezondheidszorg, want geen oppositie

Hoofdstuk 2 Maatschappijleer
Paragraaf 2

Een ideologie is een samenhangend geheel van ideeën over de gewenste inrichting van de
samenleving. Hierbij gaat het om de twee vragen:
- Welke waarden en normen staan centraal?
- Wat is de gewenste rol van de overheid op sociaal economisch gebied?

Links -> sterke en actieve rol van de overheid op gebied van economie, ongelijkheid tussen
mensen verminderen, beschermen van zwakkeren
Rechts -> min mogelijke bemoeienis overheid op sociaal economisch gebied,
zelfverantwoordelijkheid, ongelijkheden in samenleving zijn onvermijdelijk
Midden -> tussen de ideologieën in

Liberalisme -> persoonlijke en economische vrijheid, vrijemarkteconomie, overheid beperken
kerntaken op sociaaleconomisch gebied, wel zorg voor gezondheidszorg, onderwijs en
uitkeringen (rechts) -> VVD, D66, PVV

Socialisme -> gesplitst in
- Communisten: revolutie door arbeiders en machtsovername
- Sociaaldemocraten: via verkiezingen hervorming doorvoeren

Sociaaldemocraten -> niet tegen vrijemarkteconomie en bijbehorende marktwerking, wel
voor gelijkwaardigheid van mensen, overheid helpt zwakkeren, gelijke kansen iedere burger
(links) -> PvdA, SP, Groenlinks

Confessionalisme -> gebaseerd op geloof (chirstendom), rentmeesterschap (mensen zorgen
voor God’s aarde), naastenliefde, overheid laat over aan maatschappelijke middenveld
(kerken en verenigingen), overheid doet wat maatschappelijke middenveld niet kan ->
(midden) -> CDA, Christenunie, SGP

Populisme -> meer stijl politieke bedrijven, elite corrupt en opkomen eenvoudige burger, niet
per se links of rechts, nationalistische standpunten -> PVV

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.