Samenvatting
Samenvatting Tumorbiologie
- Vak
- Tumorbiologie
- Instelling
- Hogeschool Rotterdam (HR)
Een samenvatting van het keuzevak tumorbiologie gegeven op de Hogeschool van Rotterdam
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Week 1Alle cellen van 1 individu zijn genetisch identiek. Bij de bevruchting ontstaat 1 unieke cel
die bij elke deling alle erfelijke eigenschappen (de genen in het DNA) doorgeeft aan de
dochtercellen. Verschillende celtypen gebruiken een andere subset van de ± 20.000 genen.
Daarom heeft elk celtype een andere gevoeligheid/kans om te ontsporen
Daarom zijn er in principe net zoveel tumortypen als celtypen. En zijn ze allemaal
verschillend (uniek, zelfs van persoon tot persoon) Tumoren ontstaan uit 1 cel!
- Tumor = zwelling (Latijn)
- Kanker = kwaadaardige tumor, die zich in het omringende weefsel indringt.
- Oncologie, Onkos=knobbel (Grieks)
Dat kankergezwellen uit cellen bestaan is rond 1850 ontdekt. Wat nu ook bekend is dat
slechts 1 ontspoorde cel aan de basis van kanker staat vandaar dat de biologische
aspecten van kanker te maken hebben met celbiologie.
Er zijn verschillende termen die met voorkomen van kanker te maken hebben:
Incidentie Sterfte Prevalentie Overleving
Deze getallen beïnvloeden elkaar: bijvoorbeeld, als de overleving stijgt, stijgt ook de
prevalentie!
Verklaring? Vooral ouderdomsziekte.Het is een gevolg van ophoping van fouten in cellen.
Een tumor is altijd afkomstig van één cel. Een volwassen mens bestaat uit meer dan 10.000
miljard cellen. Deze worden in hogere of lagere frequentie vernieuwd. Blijkbaar is het
ontstaan van een kankercel een zeer zeldzame gebeurtenis waarop de kans toeneemt
naarmate je ouder wordt. Naast het ouder worden is er ook een duidelijke relatie met de
moderne levenswijze. Roken, alcoholgebruik en slechte voeding dragen sterk bij aan het
ontstaan van kanker.
Kanker wordt ook wel vergeleken met een infectieziekte. Maar door een eigen cel die op
hol geslagen is. Omdat het eigen cellen zijn is het voor het afweersysteem veel moeilijker
om ze aan te pakken dan bacteriën. Bestrijding met chemische stoffen (cytostatica) is
vrijwel onmogelijk zonder heftige bijwerkingen door aantasting van gezonde cellen. Er
bestaan nog geen geneesmiddelen die specifiek gericht zijn tegen kankercellen zoals
antibiotica tegen bacteriën.
Kanker heeft een gemeenschappelijk kenmerk : het woekeren van cellen. Tumoren zijn
afkomstig van één cel. Eén cel is verschrikkelijk klein. Een net ontdekte tumor bestaat vaak
al tientallen jaren en omvat al minimaal een miljard cellen.
Een belangrijk onderscheid is dat tussen solide en niet-solide vormen.
- Een solide tumor bestaat uit een groep aan elkaar vastzittende cellen die binnen een
bepaald orgaan of weefsel ontstaat. Dat maakt ze chirurgisch verwijderbaar.
- Niet solide tumoren ontstaan in bloed of beenmerg; de cellen laten los van elkaar en
zijn zo dus nooit in zijn geheel te verwijderen (leukemieën, lymfomen).
Solide tumoren kunnen goedaardig (benigne) of kwaadaardig (maligne) zijn.
, - Bij goedaardige tumoren zijn de cellen minder afwijkend van normale cellen. Met
name de kern. Goedaardige tumoren kunnen behoorlijk groot worden en dan
problemen veroorzaken doordat ze druk uitoefenen op hun omgeving. zijn vaak
omgeven door een kapsel van bindweefsel.
- Dat in tegenstelling tot kwaadaardige tumoren (kankers), die in omringende
weefsels kunnen binnendringen waardoor ze chirurgisch veel minder gemakkelijk
volledig te verwijderen zijn. Een ander verschil is de mogelijkheid tot
metastasering, uitzaaiing. Kwaadaardige tumoren scheiden stoffen uit waardoor er
bloedvaatjes naar binnen gaan groeien die voedingsstoffen
aanvoeren. De wanden van die bloedvaatjes zijn vaak minder degelijk dan normaal
waardoor tumorcellen of tumorfragmenten erin terecht kunnen komen die eventueel
elders een nieuwe tumor kunnen doen ontstaan.
Sommige celtypen doen makkelijker zodanige veranderingen ondergaan dat ze
kankercel worden dan andere. Heeft o.a. met delings frequentie te maken.
De epidemiologie is de wetenschappelijke studie van het vóórkomen en de
verspreiding van ziekten onder de bevolking.
Nog tot in de tweede helft van de vorige eeuw waren er twee kampen over kanker :
- mutatie theorie; de oorzaak zijn mutaties in het DNA. Dit is gevonden dankzij de
mutageniteitsonderzoek bij bacteriën. Stoffen waarvan bekend was dat ze
kankerverwekkend waren, zoals koolteer en aflatoxine, bleken bij bacteriën mutaties
te veroorzaken.
- infectie theorie; kanker zou door virale of bacteriële infecties veroorzaakt worden .
Het leek erop dat beide theorieën klopten. Maar ze zijn niet te verenigen? De virussen
bleken retrovirussen te zijn, deze bouwen DNA (kopie van hun RNA) in de chromosomen
van de gastheer in en laten zich mee vermenigvuldigen. Het virus bleek een stuk DNA te
bevatten dat niet bij zijn niet kankerverwekkende verwanten voorkwam. Dat had het
virus vermoedelijk opgepikt na vrijmaken uit een gastheercel. Dat gen bleek bij opnieuw
inbouwen de cel sterk tot delen aan te zetten. Men noemde het een viraal oncogen.
Men is toen gaan zoeken naar die genen en ze bleken bij vrijwel alle gewervelden aanwezig,
alleen niet hyperactief. Tot men een bepaalde blaastumor vond waarin een vergelijkbaar
gen voorkwam in gemuteerde vorm. Het gemuteerde gen in de blaastumor bleek slechts
op één baseplaats te verschillen van het niet gemuteerde src gen dat in alle cellen voorkomt.
Dit niet gemuteerde src noemde men een proto-oncogen.
Dus bij kanker spelen bepaalde cruciale genen een grote rol. Deze genen zorgen voor
bepaalde processen in de cel. Maar als hun normale werking of regulatie verstoord wordt
kunnen ze er toe bijdragen dat een cel een tumorcel wordt. Die ontregeling blijkt zowel via
mutaties als door virus tot stand te kunnen komen. Ook is het mogelijk dat een virus een
oncogen inbrengt. Behalve (proto)-oncogenen is er nog een tweede categorie regelgenen
die de kans op tumorvorming vergroten: de tumor suppressor genen.
Zoals bij vrijwel alle processen in cellen het geval is, is ook het celdelingsproces dubbel
gereguleerd. Dat wil zeggen dat de celdeling enerzijds niet uit zich zelf verloopt, maar
gestimuleerd moet worden; maar dat het anderzijds ook mogelijk is de celdeling af te
remmen als er geen behoefte aan celdeling is. Ook hierbij zijn eiwitten betrokken die door
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper caromunts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen