Samenvatting gebaseerd op hoofdstuk 10 van geschiedeniswerkplaats (VWO tweede fase). Gaat over tijdvak 10, geeft toelichting op alle kenmerkende aspecten van het 10e tijdvak. Tijd van televisie en computer, koude oorlog en nog veel meer.
H10 De tijd van televisie en computer
10.1 dekolonisatie
Oorzaken voor dekolonisatie na 1945:
2e WO: Japan had in oost-Azië grote gebieden veroverd die in handen waren van
Nederland en Frankrijk (bijvoorbeeld Nederlands-Indië)
o Dit liet zien dat westerse mogendheden wel te verslaan waren.
o Aziatisch nationalisme kwam op.
o Toen Japan zich terugtrok uit de kolonies na de 2e wereldoorlog riepen veel
nationalisten meteen de onafhankelijkheid uit in hun land.
o NL + FR niet meteen in staat om grip op koloniën terug te krijgen.
Sovjet-Unie en VS wilde zoveel mogelijk bondgenoten in koude oorlog.
o Steunen koloniën om onafhankelijk te worden.
,Dekolonisatie van Brits-Indië:
Tot 1945: Winston Churchill (conservatief) premier Engeland.
o Wilde wereldrijk behouden.
o Was fel tegen onafhankelijkheid India.
o Geen waardering voor Gandhi.
1945: conservatieve partij verliest verkiezingen van sociaaldemocratische partij.
o Labourleider Attlee wordt premier.
o Had grote gevolgen voor koloniale rijk.
Attlee dacht anders over wereldrijk dan Churchill.
o Had waardering voor Gandhi.
o Onafhankelijkheid zou onvermijdelijk zijn.
o Door oorlog had G-B te weinig troepen om koloniale rijk te handhaven.
o VS drongen aan op dekolonisatie.
1946: rellen in Brits-Indië
India mocht van Attlee onafhankelijk worden.
o Attlee wilde net als Gandhi een verenigd India.
Moslimleider Jinnah wilde eigen staat voor moslims.
o India moest opgedeeld worden in India + islamitische staat.
o Pakistan
o Veel geweld tussen hindoes en moslims.
Attlee wilde Britten weg hebben uit kolonie voordat het mis zou gaan.
o Stuurde lord Mountbatten om dekolonisatie te regelen.
1947: Mountbatten draagt soevereiniteit over aan India + Pakistan na
geweldsuitbarstingen:
Moslims vluchtten van India naar Pakistan.
Hindoes vluchtten van Pakistan naar India.
Veel doden door geweld half miljoen doden onder wie Gandhi.
India seculiere staat: moslims zelfde rechten als hindoes.
1971: Pakistan valt uiteen: oost-Pakistan wordt Bangladesch.
Dekolonisatie China
China sinds 1912 een republiek (daarvoor keizerrijk).
1945-1949: communisten o.l.v. Mao Zedong aan de macht na burgeroorlog.
o Westerlingen land uitgestuurd, China voor westerlingen gesloten.
Hongkong pas in 1997 onafhankelijk van Britten.
, Dekolonisatie Indonesië
1945: machtspositie Nederlanders verslechterd door Japanse bezetting Indonesië:
o Na Japanse capitulatie roept Soekarno de republiek Indonesië uit.
Nederland niet bereid Indonesië op te geven onafhankelijkheidsoorlog (1945-
1949):
o Juni 1947: grote militaire operatie NL op Java en Sumatra politionele actie
o Nederlandse soldaten doelwit van Guerrillastrijders NL reageerde met
buitensporig geweld.
o 1948: tweede militaire operatie: Soekarno gevangengenomen.
Tweede politionele actie leidde internationaal tot grote verontwaardiging.
o 1949: Indonesië onafhankelijk van NL onder dwang van VS en veiligheidsraad.
Nieuw-Guinea nog steeds Nederlands bestuur.
o 1962: ook Nieuw-Guinea onder dwang onafhankelijk.
Dekolonisatie Vietnam
Frankrijk weigerde kolonies af te staan.
Ook in Vietnam onafhankelijkheid uitgeroepen na capitulatie Japan.
Leider Ho Chi Minh was communist:
o Frankrijk kreeg Amerikaanse steun bij heroveren macht.
o Na 1949 Vietnam steun van China.
1954: na grote militaire nederlaag Vietnam onafhankelijk.
Dekolonisatie Midden-Oosten
1946: Syrië en Libanon onafhankelijk van Frankrijk.
Palestina:
1945: joden trekken na holocaust massaal naar Palestina:
o Antisemitisme nam toe geweld tussen joden en Palestijnen.
o Zionisten (joden/joods nationalist) willen eigen staat in Palestina.
Situatie onbeheersbaar Britse regering wil Palestina verlaten:
o Complete burgeroorlog breekt uit tussen joden en Palestijnen.
14 mei 1948: zionistische leider Ben Goerion roept joodse staat Israël uit:
o Arabische buurlanden vallen Israël aan Israëli’s vechten terug bezetten
heel Palestina (behalve westelijke Jordaanoever + Gazastrook).
o Veel Palestijnen vluchten weg uit door Israël bezette gebieden.
Egypte:
Gebeurtenissen Palestina zorgde voor opstand tegen koning Egypte (werd gezien als
marionet van de Britten) golf van anti-Brits geweld.
G-B na 1945 geen controle meer over leger en buitenlandse politiek Egypte.
G-B had alleen nog Suezkanaal bezet.
1953: staatsgreep door nationalistische officieren o.l.v. Nasser einde monarchie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Tobiassnel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
