Samenvatting
Samenvatting Nederlands Literatuur Laagland Cursus 12: literatuur 1900 tot 1940
- Vak
- Nederlands
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Een uitgebreide samenvatting van cursus 12 over de literatuur van .
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Laagland samenvatting H12Theorie Boek
Cursus 12 gaat over het eerste deel van de twintigste eeuw: Interbellum.
1. Historische achtergronden
Paragraaf 1 Eerste wereldoorlog
Eerste wereldoorlog (1914-1918)
-1870-1914 was het tijdperk van de gewapende vrede, door opkomend nationalisme en imperialisme
-1914 Moord op Frans Ferdinand uit Serajewo (Oosterijk-Hong) vermoord door een Serviër de
aanleiding maar eerder al spanning:
-Nationalisme
-Imperialisme
-Militarisme/ Wapenwedloop: Duitsland ging leger uitbreiden landen voelen bedreigd
-Bondgenootschappen: Centralen (Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Italië) vs geallieerden
(Frankrijk, Rusland, Baltische staten, enz) Totale oorlog: Heel de wereld betrokken
Verklaring oorlog aan elkaar:
-Oostenrijk-Hongarije verklaart oorlog aan Servië dmv een lijst Duitsland verklaart ook de oorlog
-Rusland helpt Baltische staten dus ook Servië
-Engeland helpt westfront wanneer Duitsers België verwoesten
Duitsland moest op 2 fronten vechten
-Westfront: Vlaanderen en Noord-Frankrijk werd dit een loopgravenoorlog tussen Duitsers en
geallieerden Chemische wapens en duurde lang België bedenkt de tank en wint
-Oostfront: Russen sneller gemobiliseerd en Oostenrijk-Hongarije wil niet tegen hen vechten
Einde
-1918 werd Duitsland een republiek en de keizer vluchtte naar Nederland Wapenstilstand
-1919 officieel vrede van Versailles
-Impact Morele ontreddering
-Eerste Wereldoorlog gezien als “de breuk” richting de moderne tijd
-20e eeuw viel 14 jaar te laat Begon eigenlijk pas 1914
-Poppies/ klaprozen symbolisch Groeien op niemandsland, dodenplekken
Nederland was neutraal
-Technische noviteiten waren bepalend (machinegeweer, vliegtuigen, mijnen, kanon)
-Neutraliteit, maar wel gemerkt
-Grote stomen vluchtelingen uit België
-Nederlandse leger mobiliseren
-Handel en levensmiddelen lijden door Britse blokkades Willen Duitse economie en
bootaanvallen platleggen heel Europa schaars aan voedsel en grondstof
-Profijt: Goudtoename, handel met Duitsland en cocaïne
Kunst
-In België La Grande Guerre
-Roman Godenslaap van Erwin Mortier
, In de jaren daarna opkomst van antidemocratische regimes
-Totalitaire staten (alle macht bij politiek/ groep met al hoge status) kwamen op in de Sovjet-Unie,
Duitsland, Spanje en Italië.
-In Spanje reactionaire militairen de macht.
Druk op democratie en individualisme
Crisisjaren
-24 oktober 1929 ‘Zwarte Donderdag’ Sterk dalen van aandelen
-Beurskrach: Dieptepunt (1932)
-Ontstond wereldwijde crisis
-In Nederland zorgde regering voor steun
-Regering Colijn voerde strenge bezuinigingen OntevredenheidNationalistische NSB kon
opkomen.
Paragraaf 2 Totalitaire staten
Communisme (Sovjet-Unie, Fascisme (Italië, Nationaal-socialisme Militaire opstand (Spanje,
Stalin) Mussolini) (Duitsland, Hitler) Franco)
-In de oorlog werd Tsaar -Eén leider kreeg al het -Ontevredenheid was groot -Neerhalen van traditionele
afgezet staatsgezeg tijdens economische crisis gezaghebbers (kerk, adel en
-Lenin beloofde vrede, arbeid -De staat was hoger dan -Antisocialistisch, grondbezitters)
en brood Russische het individu antidemocratisch, anti- -Militaire opstand onder leiding
revolutie individualistisch van Franco na overwinning van
-Maakte dictatuur van het -Rassenleer het linkse Volksfront
proletariaat -Geweld en propaganda -Spaanse burgeroorlog maakt
-Opvolger Stalin maakte het einde aan democratie
tot totalitaire staat
Effect op Nederland
-Nederland bleef neutraal in 1e oorlog
-1917 grondwetswijziging Mannenkiesrecht en gelijkstelling lager onderwijs
-Massaproductie: Omdat ongeschoolde arbeidskrachten werden aan het werk gezet
-Na economische crisis kwam Anton Mussert (NSB) aan de macht
De spanning en ontwikkelingen leiden tot tweede wereldoorlog (1939, Duitsland valt Polen binnen)
Paragraaf 3 Massacultuur
Cultuurkritiek (Cultuurpessimisme)
-Men was na eerste wereldoorlog geschokt door de gevolgen Ontgoocheling en morele
ontreddering Cultuurkritiek
-Moesten niet veel bezig zijn met technologie (wapens 1 e wereldoorlog) en terug naar onszelf
-Het behelsde angst voor massa en verlangen naar individualiteit
-Onder schrijvers, kunstenaars was cultuurkritiek algemeen met afwijzing op Massacultuur. Soms
antidemocratisch.
Tegelijkertijd
-Technologische veranderen (vliegtuigen) ging het leven meer beïnvloeden.
-Veel oorsprong in VS, vooral Henry Ford
, -Nieuwe dansvormen en nieuwe muziek
-Vrouwenbeweging steeds krachtiger
Twee soorten reacties:
1. Positief omarmen van vernieuwingen
2. Pessimisme, somberheid en cultuurkritiek (kunstenaars willen emotie ipv technologie)
Culturele achtergronden
Paragraaf 1 Psychoanalyse
Psychoanalyticus Sigmund Freud
- Schreef het boek Die traumdeuting (1900)
-Droomanalyse had inzicht gebracht dat menselijk gedrag bepaald wordt door het
onderbewuste(obsessies, verlangen)
-Ontstond in oedipale fase (zuigeling naar volwassen): Kind moet afzien van de lustbevrediging
-Oedipuscomplex: Vader is vijand, moeder lustobject
-Onder het realiteitsprincipe (normen en waarden van maatschappij) verdringen lusten en driften
-Het onbewuste zie je terug in de dromen en versprekingen door wegstopping, maar ook in
Neurotisch gedrag (allesoverheersende onbewuste strevingen)
-Nieuw mensbeeld geleid door het onderbewuste ondermijnde de ideologie (Geloof dat elk gedrag
rationeel was en de wereld geordend) van de burgerij Angst
-Terug te zien in de psychologische romans
Paragraaf 2 Filosofie: tijd, taal en techniek
Henri Bergson: Tegenpool van het exacte denken
-Intuitie voor kennis, vorm van directe ervaring niet in begrippen weer te geven
-Maakte verschil tussen meetbare tijd en duree
-Duree is de tijd als zuivere duur (ervaring), continuïteit belangrijkste kenmerk
Neopositivisme: Filosofie moet net als de natuurwetenschap exacte uitspraken doen over zintuigelijk
ervaarbare werkelijkheid.
-Positivisme: Alles moet bewezen worden in wetenschap. Nu dus ook over het denken
-Deze scepsis over ontoereikendheid van de taal vormde basis voor een aparte taalfilosofie
-Ludwig Wittgenstein: Taalfilosoof zei: ‘Van dar, waarover niet kan worden gesproken, moet
men zwijgen’
Shockbeleving: Leven vol sensaties, shocks en kicks snelle opeenvolging niet langer verwerkt in
persoonlijke leven
-Walter Benjamin: Door moderniteit moeilijker voor individu nieuwe informatie te integreren in
ervaring: In persoonlijke (ver)leven opgenomen Dit proces stond nu onder druk door snelle ritme
van stad.
Blik op kunst:
-Montage(techniek): Shockbeleving in moderne kunst
-Snelle opeenvolging van beelden Andere wijze van waarnemen en beleven
-Stelde reproduceerbaarheid als kenmerkend Fotografie/Film: Typerend voor moderne tijd en
technische reproduceerbaarheid
-Belangrijke traditionele kunstcriteria (origineel, uniciteit) verloren hun belang
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jannasiroo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67232 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen