volledige begrippenlijst van Thema's maatschappijleer vwo hoofdstuk 3: parlementaire democratie. voorzien van een mooie, overzichtelijke opmaak en een complete lijst van alle termen en definities gegeven door het boek of de docent.
Maatschappijleer h3 parlementaire democratie juul van den brand
BEGRIPPENLIJST
1 WAT IS DEMOCRATIE ?
soeverein - een staat die op een bepaald gebied met duidelijke grenzen het hoogste gezag
uitoefenen het monopolie van geweldsuitoefening heeft
staat – deel van een land
politiek – het maken van keuzes waaraan allen in een staat zijn gebonden
algemeen belang – iets waar veel mensen nu of later mee te maken krijgen
participatie- deelname
representatieve democratie- een regeringsvorm waar het volk vertegenwoordigers kiest die
beslissingen nemen en bij zekere regelmaat bij verkiezingen aan de bevolking verantwoording
moeten afleggen voor hun beleid
volksstemming- ?
directe democratie- een regeringsvorm waarbij het gehele volk mag meestemmen
parlementair stelsel- een stelsel waarbij het rechtstreeks gekozen orgaan het hoogste machtsorgaan
is
constitutionele monarchie – een regeringsvorm met een niet-gekozen staatshoofd die wordt
beperkt door de grondwet en een parlement.
presidentieel stelsel- een regeringsvorm waarbij het volk het parlement en de president kiest
ontbindingsrecht – het recht om het parlement te ontbinden
parlementaire democratie – een regeringsvorm waarbij de regering door het volk gekozen wordt en
weggestemd kan worden
dictatuur – een regeringsvorm waarbij de drie machten niet van elkaar gescheiden zijn maar in de
handen zijn van een kleine groep mensen
individuele vrijheid -
onafhankelijke rechtspraak – rechters zijn niet onafhankelijk, maar sympathisanten en
machthebbers
censuur – informatie die van het internet wordt gefilterd
ideologie -
indoctrinatie- het forceren van een ideologie in een volk
theocratie – religieuze dictatuur
militaire dictatuur – een regeringsvorm waarin het leger alle macht heeft
, Maatschappijleer h3 parlementaire democratie juul van den brand
2 POLITIEKE STROMINGEN
ideologie – een samenhangend geheel van ideeën over de mens en de gewenste inrichting van de
samenleving
normen en waarden – dingen die je belangrijk vind en de gedragsregels die daarbij horen
sociaaleconomische verhoudingen – de verdeling van de welvaart
links – standpunt van mensen die een sterke rol van de overheid willen om de sociaaleconomische
verhoudingen gelijker te maken
rechts – standpunt van mensen die een zo klein mogelijke rol van de overheid willen om de
sociaaleconomische verhoudingen gelijker te maken
politieke midden- standpunt van mensen die tussen links en rechts in zitten
liberalisme – een rechtse stroming die is gericht op persoonlijke en economische vrijheid
persoonlijke vrijheid -
economische vrijheid -
socialisme – een linkse stroming die vooral is gericht op gelijkheid
vrijemarkteconomie – een economie waar kapitalisten elkaar beconcurreerden door de lonen zo
laag mogelijk te maken
communisten – mensen die wilden dat de mensen door een revolutie de macht over namen
sociaaldemocraten – mensen die maatschappelijke verbeteringen willen bereiken.
confessionalisme – een politiek midden stroming die vooral is gericht op geloof
organische staatsopvatting – ‘de samenleving is te vergelijken met het menselijk lichaam: je kan
alleen onder onderlinge samenhang functioneren’
maatschappelijk middenveld – organisaties zoals een schoolbestuur
rentmeesterschap – betekend dat de mens de taak heeft om de aarde te beschermen
solidariteit - naastenliefde
gelijkheid -
pragmatisme – het hebben van geen vaste politieke uitgangspunten of principes
populisme -
vox populi – de stem van het volk
progressief - vooruitstrevend
conservatief - behoudend
ontideologisering- het verdwijnen van ideologie als leidraad voor het politieke leven
kosmopolitisme – politieke indeling die het land wil openhouden voor een geglobaliseerde wereld
nationalisme - politieke indeling die het land willen afsluiten en globalisering zien als een bedreiging
3. POLITIEKE PARTIJEN
Volksvertegenwoordiger- iemand die door middel van verkiezingen is verkozen om de bevolking van
een land of van een stad of een ander gebied te vertegenwoordigen in een overheidsorgaan.
Politieke partij- een groep mensen met globaal dezelfde ideeën over een ideale samenleving.
Ideologische partijen - politieke partijen op basis van een ideologie (Bijvoorbeeld Sociaaldemocraten
=> SP – Groen Links – PvdA, Christendemocraten => CDA – SGP – CU, Liberalen => D66 – VVD).
One-issuepartijen - partijen die zich richten op één aspect van de samenleving (Bijvoorbeeld Dieren
=> Partij voor de Dieren, Ouderen => 50+).
Antidemocratische partijen - partijen die standpunten hebben die in strijd zijn met de rechtsstaat.
Integratiefunctie - de wenen en eisen van veel mensen worden gebundeld tot één politiek
programma.
Informatiefunctie - via politieke partijen komen kiezers, ook buiten verkiezingstijd, verschillende
standpunten te weten. Hierdoor worden ze gestimuleerd een eigen mening te vormen.
Participatiefunctie - politieke partijen proberen burgers te interesseren om zelf actief aan de politiek
deel te nemen, bijvoorbeeld door lid te worden van een partij en mee te praten over het
verkiezingsprogramma.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juulvandenbrand. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
