De 23 dingen die ze je niet vertellen over
het kapitalisme.
Ding 1, De vrije markt bestaat niet.
Wat ze je vertellen.
Markten moeten vrij zijn. Als de overheid ingrijpt en regels stelt is het niet mogelijk
hulpbronnen efficiënt te gebruiken. Men verliest de prikkel te investeren als ze niet
kunnen doen wat meest profijtelijk is. Men heeft vrijheid nodig om te kiezen.
Wat ze je niet vertellen.
Elke markt kent grenzen en regels dus de vrije markt bestaat niet. Doordat de
beperkingen als gewoon worden beschouwd vallen ze niet op en lijkt de markt vrij.
De vrije markt is een politieke definitie, vrije markt economen willen de markt
verdedigen tegen interventie van de overheid, ze zetten zich af tegen een gemotiveerde
politiek maar zelf zijn ze net zo gemotiveerd.
Arbeid moet vrij zijn.
1819: afschaffing kinderarbeid <9. Protest daartegen vanwege contractvrijheid,
maatregel gaat tegen vrije markt in. Dat is een tegenstelling met hoe men er nu over
denkt. Milieuregels werden ook gezien als inbreuk op keuzevrijheid, die regels gelden nu
als normaal. De vrije markt is een illusie meerdere gradaties van vrijheid. Geen
objectieve manier om definitie te bepalen.
Pianodraad en Kungfuhelden.
Accepteren van legitimiteit van regels dat we de regels niet meer zien maar er zijn veel
regels die de markt beperken (verbod handel in drugs, organen, stemmen kiezers). Er
zijn ook beperkingen wie aan markten deel mogen nemen, soms zijn er vergunningen
nodig. Gebrek aan regels financiële markt oorzaak van de crisis.
Lonen worden bepaald door immigratiebeleid ( belangrijkste factor)
Overheid bepaald immigratie invloed op de lonen Zie hier de invloed van de
overheid in de vrije markt.
Overheid bepaalt ook rentestand, bv om crisis te verhelpen en vraag te stimuleren.
Lonen en rente bepaalt door overheid die twee bepalen de prijzen dus de overheid
heeft invloed op de prijzen.
Is vrijhandel eerlijk?
We zien de regels alleen als we het er niet mee eens zijn. Vrij handel is vaak niet eerlijk
omdat de lonen in bv China veel lager liggen, oneerlijke concurrentie. Rijke landen
richtte barrières op tegen goedkope producten, ook oneerlijk. Er is daardoor in deze
westerse landen geen vrijhandel terwijl ze daar wel voor staan.
Debat over vrijhandel gaat over morele waarden en politieke besluiten.
, Ik geloof niet dat we nog in Frankrijk zijn.
Ingreep VS door giftige activa op te kopen en banken te nationaliseren was volgens Bush
niet socialistisch maar Amerikaan stelsel van vrij ondernemerschap: ‘het berust op de
overtuiging dat de regering moet ingrijpen als dat noodzakelijk is’. Dit criterium van
Bush maakt het begrip vrije markteconomie wiebelig omdat dit zijn mening is en geen
criterium van waar de vrije markt stopt. Verdedigen en aanvallen van de vrije markt
allebei legitiem en is belangrijk in de geschiedenis van het kapitalisme.
Zaken die nu buiten de markt staan gevolg van politieke besluiten en niet van
marktproces. Er zijn veel regels voor hoe en wat er geproduceerd mag worden.
Erkennen dat grenzen van de markt dubbelzinnig, niet objectief zijn. Economie is geen
wetenschap maar een kwestie van politiek bedrijven. Vrije markteconomen zeggen dat
hun beleid niet politiek is maar dat het berust op objectieve economische waarheden.
Terwijl het beleid van andere juist wel politiek is. Vrije markteconomen zijn juist vaak
net zo politiek als hun tegenstanders.
Loslaten van illusie objectiviteit van de markt is de eerste stap naar een goed begrip van
het kapitalisme.
Ding 2, Het beleid van ondernemingen dient niet op belangen van
de eigenaren gericht te zijn.
Wat ze je vertellen.
Aandeelhouders zijn de eigenaren van bedrijven dus bedrijven dienen in hun belang
gemanaged te worden. Aandeelhouders hebben de sterkste prikkel voor goede
prestaties omdat hun inkomen daarvan afhankelijk is.
Wat ze je niet vertellen.
Aandeelhouder is mobiel en het minst geïnteresseerd in de lange termijn toekomst.
Tenzij ze heel veel aandelen hebben. Aandeelhouders gaan voor korte termijn winst ten
koste van investeringen op lange termijn. De vooruitzicht voor lange termijn verzwakt.
Karl Marx verdedigt het kapitalisme.
Limited Liability (beperkte aansprakelijkheid) oorzaak modern kapitalisme. Je kan met
LL enkel verliezen wat je hebt ingelegd dus minder risico. Maar ook minder goede
bedrijfsvoering omdat het geld dat je investeert niet van jezelf is. Volgens Adam Smith is
men met andermans geld minder waakzaam dan met eigen geld.
LL zodat meer mensen eind 19de eeuw een eigen bedrijf konden beginnen, tot dat
moment was dat door vele maatregelen onmogelijk, je verloor alles als je failliet ging.
Marx was een van de eerste die de betekenis van LL inzag. Met LL kon grote
hoeveelheden geld voor opkomende industrieën bij elkaar worden geraapt. Marx was
kritisch over de buitensporige risico’s maar het was een neveneffect van de materiële
vooruitgang. Door aandelen kon eigendom worden onderscheiden van management, de
weg naar het socialisme van Marx.
De dood van de kapitalistische klasse.
Beperkte aansprakelijkheid, LL, leidde tot kapitaalaccumulatie en technologische
vooruitgang. Omdat de eigenaren zelf vaak grootaandeelhouder waren bleven de risico’s
uit. Nieuwe, professionele rol managers en het groeien van bedrijven maakte dat er een
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ArKli93. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.