Examenmatrijs bestuursrecht
Het bestuur ordent de samenleving. Op landelijk niveau oefent de regering de bestuurstaak uit, op
provinciaal niveau doen de gedeputeerde staten dat, en in de gemeente is het college van B&W
belast met de bestuurstaak.
Het bestuursrecht bestaat uit twee delen:
- Algemene bestuursrecht, in het algemeen bestuursrecht vind je de regels die gelden voor
alle verschillende bestuurstaken van de overheid. Het zijn de regels die (in principe) altijd
gelden, ongeacht met welk deel van de bestuurstaak de overheid bezig is: het
vreemdelingenrecht, het milieurecht, belastingrecht, ruimtelijke ordening etc.
- Bijzonder bestuursrecht, hierbij wordt vooral gericht op de inhoud van de verschillende
bestuurstaken. (Het vreemdelingenrecht, het milieurecht, belastingrecht, ruimtelijke
ordening etc.)
Bestuursorgaan = de hoofdrolspeler in het bestuursrecht. Het bestuursorgaan voert een deel van de
bestuurstaak van de overheid uit. Zo beslissen bestuursorganen over de aangifte van vergunningen,
over belastingaanslagen en over het toekennen van een uitkering.
De twee soorten rechtspersonen:
- Privaatrechtelijke rechtspersonen: Deze worden opgericht door mensen of organisaties. Ze
gaan naar de notaris en laten daar een akte opmaken (vergunning, bv/nv oprichten).
- Publiekrechtelijke rechtspersonen: Deze worden niet door mensen opgericht, maar door
het leven geroepen. De wet roept een publiekrechtelijke rechtspersoon in het leven om een
del van de overheidstaak uit te voeren. (Gemeente, de provincie en het rijk).
Belanghebbende = De tweede hoofdrolspeler in het bestuursrecht. Dit is degene die volgens art 1:1
AWB degene wiens belang rechtstreeks is betrokken bij een besluit van een bestuursorgaan. Zo is
het bedrijf dat een vergunning aanvraagt voor het bouwen van iets duidelijk de belanghebbende.
Voorwaarden voor een belanghebbende zijn dat hij een eigen belang heeft dat door het besluit
wordt geraakt, dat wil zeggen een belang dat hem zelf raakt en dat anders is dan dat van burgers of
bedrijven in het algemeen. Daarnaast moet een belanghebbende rechtstreeks betrokken zijn bij het
besluit. Dit betekent dat er tussen het besluit en het belang van de belanghebbende een direct
verband moet zijn.
De bevoegdheden van de overheid zijn niet onbeperkt. Ze worden beperkt door twee belangrijke
beginselen:
Het legaliteitsbeginsel, houdt in dat bevoegdheden van de overheid altijd hun basis moeten vinden
in de wet. Dat geldt ook voor de bestuursbevoegdheden. Zo mag de overheid alleen een deel van
hun inkomen "afpakken" als de belastingwetgeving dat toestaat.
Het specialiteitsbeginsel, Deze basisregel houdt in dat het bestuur een bevoegdheid alleen mag
gebruiken voor het doel waarvoor de wet deze bevoegdheid geeft. Geeft de wet de bevoegdheid om
het milieu te beschermen, dan mag het bestuur deze bevoegdheid alleen daarvoor gebruiken en
bijvoorbeeld niet om het verkeer te regelen
, Het legaliteitsbeginsel betekent voor het bestuursorgaan dat de bevoegdheden die zij uitoefenen op
de wet moeten rusten. Bevoegdheden om een vergunning af te geven, subsidie te verstrekken of ,,,,
een belastingaanslag op te leggen moeten dus gebaseerd zijn op de wet.
Bestuursorganen komen aan hun bestuursbevoegdheid door middel van attributie of delegatie.
1. Attributie, in geval van attributie wordt er een nieuwe bevoegdheid toegekend aan een
bestuursorgaan. Dat gebeurt in een wet, deze schept bij attributie zelf en bevoegdheid en
kent deze bevoegdheid toe aan een bepaald bestuursorgaan.
2. Delegatie, in geval van delegatie draagt een bestuursorgaan een bestaande
bestuursbevoegdheid over aan een ander bestuursorgaan. Dit laatste bestuursorgaan oefent
zijn bestuursbevoegdheid na delegatie zelfstandig uit.
3. Mandaat, het is vaak onmogelijk voor een bestuursorgaan dat door attributie of delegatie
bestuursbevoegdheid heeft gekregen, om alle besluiten zelf te nemen en zelf te
ondertekenen. Daarom worden in de praktijk veel besluiten door anderen genomen,
meestal door ambtenaren en dat gebeurt op basis van Mandaat. (De bevoegdheid om in
naam van het bestuursorgaan besluiten te nemen).
Delegatie Mandaat
1 Delegetaris oefent de bevoegdheid Mandataris oefent bevoegdheid uit naam en onder
zelfstandig en onder eigen verantwoordelijkheid van de mandans uit.
verantwoordelijkheid uit.
2 Besluiten gelden als besluiten van de Besluiten van de mandataris gelden als besluiten
delegetaris. van de mandans.
3 Delegatie is alleen mogelijk als de Voor mandaat is geen wettelijke grondslag nodig
wet dit toestaat.
4 Delegans mag zijn bevoegdheid niet Mandans mag bevoegdheid ook zelf blijven
meer zelf uitoefenen. uitoefenen.
De handelingen van een bestuursorgaan bestaan uit feitelijke handelingen en rechtshandelingen.
Rechtshandelingen, kenmerk van rechtshandelingen is dat ze een bedoeld rechtsgevolg hebben. Dat
wil zeggen dat een rechtshandeling tot doel heeft om nieuwe rechten en plichten te scheppen.
(Koopovereenkomst is een rechtshandeling)
Feitelijke handelingen, Deze zijn niet gericht op rechtsgevolgen en hebben niet de bedoeling om
rechten en plichten te scheppen, maar soms doen ze dat onbedoeld wel. Als er bijvoorbeeld iets
gebeurt zoals een aanrijding etc. Dan is er ineens wel sprake van een rechtshandeling. Daarnaast zijn
er verschillende soorten rechtshandelingen.
Privaatrechtelijke rechtshandelingen, deze spelen zich af in het burgerlijk recht (privaatrecht). Deze
zijn gericht op het scheppen van rechten en plichten in het burgerlijk recht. Voorbeelden daarvan
zijn de koopovereenkomst/huurovereenkomst.
Publiekrechtelijke rechtshandelingen, Dit is een handeling die alleen door bestuursorganen kan
worden verricht. De bedoeling ervan is dat er rechten en plichten ontstaan in het bestuursrecht. Het
gaat om rechtshandelingen die alleen de overheid, het bestuursorgaan kan verrichten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noajoesri8. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,79. Je zit daarna nergens aan vast.