Nederland in de 20e eeuw
Schoolstrijd en verzuiling
- Schoolstrijd:
1848
Liberale grondwet van Thorbecke > vrijheid van onderwijs (je mag een school stichten als je wil)
2 scholen: Openbare scholen (christelijk, betaald door overheid), bijzondere scholen (niet betaald).
Schoolstrijd > Financiële gelijkstelling tussen openbare en bijzondere scholen.
Liberalen (openbare ow, rijk betaald) vs confessionele (bijzonder ow, zelf betalen)
1878 - Anti-Revolutionaire Partij (Stichter: Abraham Kuyper)
> Tegen ideeën Franse revolutie
> “Kleine Luyden”, partij was voor de kleine luyden (hardwerkende protestanten)
> Wouden bijzondere school betaald door overheid
Na 1878 - Meer partijen, katholieke partijen (willen ook scholen betaald door overheid).
- Sociale kwestie:
Praten over arbeid en slechte toestanden, kinderarbeid is slecht.
1874 - Kinderwet van Houten
1901 - Leerplicht wet
- Algemeen kiesrecht:
Schoolstrijd tegen algemeen kiesrecht, socialisten vóór algemeen kiesrecht.
Confessionelen en socialisten samenwerken tegen liberalen om het voor elkaar te
krijgen > zorgt voor gedoe.
1917 - Pacificatie
> Financiële gelijkstelling tussen openbare en bijzondere scholen
> Algemeen kiesrecht voor mannen
Verzuiling = Dat verschillende bevolkingsgroepen geïsoleerd van elkaar gaan leven. (NL wordt verzuild >
4 verschillende zuilen. In iedere zuil zit een groep die geïsoleerd leeft van de andere, niets met elkaar te
maken. Iedereen eigen sportvereniging, muziek en eigen radio’s, radio had hele belangrijke rol). Verzuiling
ontstond door schoolstrijd, katholieke & protestanten eigen scholen oprichten, gaan meer in eigen
groepen leven.
4 verschillende zuilen:
- Katholieke zuil
> Emancipatie (= gelijkstelling, meer invloed willen en gezien worden)
> Grote gezinnen
> Invloed kerkleiders; bisschoppen (paus was leider)
- Protestanten zuil
> Verschillen tussen protestanten
> Invloed kerk;
- Zondag niet werken
- Hard Werken
- “School met den bijbel”
- Liberale/neutrale zuil
> Nationale eenheid (NL als 1 land)
> Liberalen
> Niet te veel overheidsbemoeienis (wilde eigenlijk geen verzuiling)
De Jaren 50
> Rol van gezin
- Pa kostwinner, ma huishouden, kinderen gehoorzamen
- Gezinspolitiek vanuit overheid
Huisvesting voor gezinnen
Hoge kinderbijslag
Lage jeugdlonen
Filmcensuur
Verbod op dansavonden
> Rol van kerk
- Gezinsomvang in de gaten houden (veel kinderen)
- Sociale invloed: vrije tijd
- Invloed op onderwijs en zorg
“Braafheid, volgzaamheid, gezagsgetrouwheid”
Thema’s in NL politiek - 1945
> Verzuiling
1946 - Oprichting pvda
- Voor alle religieuze overtuigingen
- Minder radicaal dan SDAP
1954 - Bisschoppelijk mandement (komen met herderlijk schrijven?)
- Oproep niet deel te nemen aan socialistische zuil
De bisschoppen komen met het schrijven, ze schrijven christelijke teksten enz. Katholieke mochten niet
links zijn.
> Wederopbouw (Nederland weer opbouwen)
- Industrialisatie > “Nederland industrialiseert”. Ze stimuleerde IJmuiden, wordt staal gemaakt.
- Lage lonen > (gunstig voor de economie)
- Geleide loonpolitiek (1945/1963)
Sociale partners (regering, vakbonden & werkgevers) maken loonafspraken > sociale harmonie (polderen;
geen conflict zoeken, maar overeenkomst met andere maken)
- Oprichting Sociaal Economische Raad (SER) > Geeft advies aan regering.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isabelkempen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
