In deze samenvatting vat ik 1 van de 3 delen in het eindexamen (+ kenmerkende aspecten) in makkelijke woorden, ik heb de andere 2 delen ook online gezet op Stuvia dus vergeet deze niet te kopen als je alle stof wilt weten.
Voor mijn tentamens heb ik met deze samenvatting een 7,6 gehaald!
Wil ...
3 Nederland (1948-2008)
3.1 Voor de 2e wereldoorlog was Nederland verdeeld in 4 levensbeschouwelijke
groepen die zuilen genoemd werden: katholieken, protestanten, socialisten en
liberalen. Tijdens de 2e wereldoorlog werden de zuilen verboden door de Duitsers, en
pas na de oorlog kwamen deze weer op gang. Tijdens de Duitse bezetting (interbellum)
werd Nederland geregeerd door confessionele kabinetten. (kabinet die zich baseert op
een godsdienst of religie)
Verzuilde politieke partijen na de 2e wereldoorlog:
KVP van de katholieken
PVDA van de socialisten
ARP van de protestanten
VVD van de liberalen
Toen van 1948 tot 1968 de Rooms-Rode kabinetten aan de macht kwamen, ging
Nederland in de internationale politiek een andere positie aannemen. Nederland was
niet meer neutraal en sloot zich tijdens de koude oorlog aan bij de VS, daarbij werden ze
lid bij bonden als de NAVO en de EGKS. (europese samenwerking)
Er begon een sterke economische groei van 1948 en deze duurde tot 1973. Nederland
was verwoest na de 2e wereldoorlog en kwam economisch tot 1948 niet goed op gang,
dit kwam door de verwoeste fabrieken, huizen en machines. Maar geld voor het
opbouwen hiervan had Nederland niet. Zodra de VS met de marshallhulp (hulp van
geld en goederen) kwam, ging Nederland hier gretig op in. Hierna groeide de economie
op een tempo dat nog nooit was voorgekomen in Nederland.
Een belangrijke motor achter deze sterke groei was de industrialisatie, in veel delen van
het land ontstond een industrie of werd de bestaande industrie uitgebreid. Bijvoorbeeld
het dorp Emmen veranderde door de komst van het chemiebedrijf Akzo in een echte
industriestad. Daarbij profiteerde Nederland ook sterk op het Duitse wirtschaftswunder,
de Duitse economie groeide nog harder dan die met Nederland en de handel met
Duitsland werd belangrijker dan ooit.
De groei van de export en de werkgelegenheid werd bevorderd door de regering, de
Rooms-Rode kabinetten onder leiding van Willem Drees voerden een geleide
loonpolitiek: het kabinet bepaald hoe hard de lonen mogen stijgen. De loonstijgingen
worden beperkt zodat de Nederlandse producten goedkoper waren dan andere
producten uit andere landen.
In de jaren 60 kwam er een einde aan de loonpolitiek omdat de lonen toen enorm snel
stegen, op dat moment profiteerde Nederland enorm van de aardgasvoorraden die
gevonden werden in Groningen.
De toenemende welvaart werd gebruikt voor de uitbreiding van de verzorgingsstaat. De
overheid werkte nauw samen met werkgevers en vakbonden, die samen de sociale
partners genoemd werden. Door hun intensieve overleg kreeg de overheid een breed
draagvlak in de samenleving, het was een geslaagd voorbeeld van het poldermodel.
, (voeren van overleg gericht op overeenstemming) De opbouw van de verzorgingsstaat
paste bij het idee van een ‘maakbare samenleving’, vooral de sociaaldemocraten maar
ook andere politici wilde minder sociaal economische ongelijkheid. Verschillen in
inkomen, macht en onderwijs moesten worden verkleind.
Belangrijke uitbreidingen waren uitkeringen als:
WW (garandeert een uitkering bij werkloosheid)
AOW (alle 65-plussers een basispensioen)
Bijstand (voor mensen met geen enkel ander inkomen)
WAO (voor mensen die door invalide of ziekte niet meer konden werken)
De welvaart leidde tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingen. Mensen gingen meer
consumeren, ze vergrootte het comfort in het huishouden (aanschaffen van een auto,
koelkast, wasmachine) en daarbij ging ze ook meer eten en drinken. De consumptie
werd bevorderd door de komst van supermarkten. Door de komst van de auto kwam er
meer mobiliteit: velen gingen voor de eerste keer op vakantie en ook nam het woon-
werkverkeer toe.
Onder invloed van de welvaart kwam ook ontzuiling op gang, mensen kwamen vaker in
aanraking met mensen met een ander geloof en ook op de televisie zag je mensen met
andere zuilen. Op de radio en televisie werd verzuiling doorbroken door Veronica en
TROS. Veronica was een commerciële zender die televisie uitzond vanaf de Noordzee
omdat commerciële zenders verboden waren in Nederland. Het draaide de hele dag
door popmuziek en werd onder de jongeren erg populair. In 1964 zond TV Noordzee
commerciële televisie uit maar hier werd na enkele maanden al een eind aan gemaakt
door de regering. Zo’n zelfde zender genaamd TROS werd opgericht en deze
overvleugelde al snel alle verzuilde omroepen. Ook kwam er vanaf 1967 reclame op de
televisie.
Ook in de politiek sloeg de ontzuiling toe, bij de verkiezingen verloren de KVP en de
PVDA flink en kwam er plaats voor een niet-verzuilde partij genaamd de D66. Toen 3
confessionele partijen steeds minder stemmen kregen, ontstond er een fusie en werd
dat de CDA.
In de naoorlogse jaren werden veel kinderen geboren (babyboom), hierdoor groeide de
bevolking hard en waren er in de jaren 1960 relatief veel jongeren. Zij hadden meer geld
en vrije tijd dan ouderen en volgden langer onderwijs. Hierdoor ontstond een aparte
jongerencultuur waarbij jongeren een eigen leefstijl ontwikkelden met eigen smaken en
consumptieartikelen.
Belangrijk werd de Amerikaanse en Britse popmuziek, de Amerikaanse Rock- ‘n Roll van
bijvoorbeeld Elvis Presley werd populair bij de Nederlandse Nozems: stoer geklede
jongeren met vetkuiven en brommers die vanaf 1955 in hun vrije tijd op straat hingen.
Ook ontstonden er jongerenbewegingen die kritisch waren op de maatschappij, vanaf
1965 keerde de provo’s zich met provocerende en speelse acties tegen de bestaande
gezag houdingen. Zij wilden meer inspraak. Vanaf 1967 zetten de hippies zich op
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper milamonfils. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
