Samenvatting
geschiedenis samenvatting verlichting en revoluties
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
samenvatting over revoluties en de verlichting. Bestaat uit: H6 paragraaf 1,2,3/ H7 paragraaf 2 / H8 paragraaf 1
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 6, verlichting en revoluties.Paragraaf 1, De verlichting.
- Wat is de verlichting
In de 18e eeuws geloofden de meeste mensen dat God een directe invloed had op hun leven. Dit gaf
mensen een gevoel van zekerheid. Voltaire vond dit gevoel misplaatst: iets werd zonder bewijs voor
waarheid aangenomen en er mocht geen kritiek op worden geleverd. Hij nam niet zomaar aan wat
de kerk vond, maar zocht naar bewijzen en onderbouwde zijn standpunten met logische
redeneringen.
Sinds de wetenschappelijke revolutie was het vertrouwen in het eigenverstand (ratio) enorm
gegroeid. Mensen begrepen de wereld beter door logisch na te denken (rationalisme) en door
onderzoek via waarneming (empirisme). Dit maatschappelijke verschijnsel word de verlichting
genoemd.
Verlichte denkers hielden zich ook bezig met de samenleving en de rol van de kerk. Ze leverden
kritiek op het dogma (de koning moet alle macht krijgen omdat hij deze van God heeft gekregen).
Ook privileges van adel en geestelijkheid waren gebaseerd op een mengeling van traditie en
dogma’s. Ook vonden veel verlichte denkers dat er onnodig veel honger, armoede en uitbuiting in de
samenleving bestond. Een goed bestuur moest het welzijn van het volk op rationele wijze
verbeteren.
Ook vonden ze dat de belangrijkste manier om de samenleving te verbeteren het verlossen van
allerlei bijgeloven. Mensen moesten opgevoed worden tot rationele burgers. Beter onderwijs en
meer onderzoek zou leiden tot meer kennis, bijvoorbeeld over ziektes. In de 18e eeuw was men over
het algemeen heel optimistisch over wat het menselijk verstand kan bereiken.
Toch waren niet alle verlichte denkers het met elkaar eens, Voltaire bond de strijd aan met mensen
die meenden dat God de wereld naar beste vermogen had geschapen. Volgens hem was er te veel
kwaad in de wereld om dat te geloven.
-Verlichte denkers over de samenleving.
Verlichte denkers dachten toch wel het meest over geloof en samenleving. Veel denkers vonden het
lastig om het rationalisme met hun geloof te verenigen. Toch waren de meeste verlichte denkers wel
gelovig, ze combineerden het geloof en rationalisme in een ‘mechanistisch wereldbeeld’; god had de
wereld, de mensen en de natuurwetten geschapen, maar bemoeide zich na de schepping niet meer
met de wereld. Sommige mensen zagen god niet meer als persoon maar zagen het goddelijke alleen
nog in procesessen dit heet het deïsme.
Behalve geloof schreven ze ook veel over de verbetering van de samenleving. Ze dachten na over de
ideale bestuursvorm.
De Engelsman John Locke vond dat alle mensen van natura dezelfde rechten hebben, zoals het recht
op leven, bezit en vrijheid.
De Fransman Jean-Jaques Rousseau ging ervan uit dat een regering niets anders is dan een uitvoeder
van de gezamenlijke wil van alle burgers. De burgers kunnen hun macht altijd weer terugnemen. Dit
heet volkssoevereiniteit.
, De Fransman Montesquieu vond dat machtsmisbruik kan worden voorkomen door trias politica.
Ook dachten ze na over het strafrecht en het denken over het verleden. Ze vonden dat bewijzen in
rechtszaken onbetrouwbaar waren.
Paragraaf 2, Vorsten en verlichte ideeën.
Onder druk van oorlogen probeerden alle Europese vorsten hun land efficiënter te leiden. De vorsten
stimuleerden ook de wetenschap zodat zij gebruik konden maken van de modernste oorlogstechniek.
Verlicht absolutisme is wanneer een vorst met de bedoeling om de samenleving te verbeteren
volgens de ideeën van verlichte denkers zijn hervormingen door de voeren en als de vorst zijn macht
niet baseerde op religie maar op een rationele redenering. De vorst is dan van nut voor de
samenleving. De vorst streeft naar een moderne, welvarende en rechtvaardige samenleving. De
Pruisische koning deed dit ook, maar toch liet hij één misstand staan: de lijfeigenschap. De sociale
verhoudingen in Pruisen waren nog helemaal feodaal en om de adel tevreden te houden schafte hij
het niet af. In Oostenrijk werd het daarin tegen wel afgeschaft, maar dit leidde tot grote opstanden
van de adel, de kerk en de boeren, de keizer stierf verbitterd. Het verlicht absolutisme legde de
verlichtingsideeën van bovenaf op. Hierdoor namen de mogelijkheden voor scholing toe en de
rechtspraak werd eerlijker. Tegelijk bracht het ook onzekerheid het land werd een moderne staat:
oude rechten van gebieden en groepen werden afgeschaft. De kerk werd net zo behandeld als
andere organisaties en zo kwam er religieuze vrijheid en moest de kerk belasting betalen.
(Het ontstaan van een publieke opinie)
Paragraaf 3, burgers aan de macht.
De Amerikaanse revolutie was de eerste democratische revolutie. Het land werd de Verenigde Staten
en kreeg vervolgens de meest democratische grondwet van die tijd. Blanke mannen met bezit
konden zelf hun president kiezen en lieten die controleren door een volksvertegenwoordiging. In de
grondwet werden ook de grondrechten van staatsburgers vastgelegd. De staat kreeg de plicht om de
burgerrechten te beschermen.
Oorzaken voor de Amerikaanse revolutie:
1. De Amerikanen waren duidelijk beïnvloed door verlichte denkers.
De koloniën waren al sinds hun stichting gewend aan enige mate van zelfbestuur en religieuze
vrijheid. Toen de Engelse koning meer belasting wilde heffen en dit met geweld ging invoeren
richtten de kolonisten burgermilities op om hun vrijheid te kunnen verdedigen.
Europa zag dat democratische ideeën toch werkelijkheid konden worden. Het begon in Nederland.
Ondanks dat daar al lang burgers aan de macht waren vonden sommigen dat de Republiek op een
monarchie leek omdat het stadhouderschap erfelijk was geworden en de regenten een gesloten volk
werden. Ook zagen veel burgers het corrupte bestuur als reden voor de slechte economie. De
kritische burgers noemden zichzelf patriotten. De patriotten wilden dat burgers meer macht kregen.
De groep patriotten groeide snel en kwamen in opstand waardoor Pruisische troepen ze weg
jaagden.
Ook in Frankrijk namen de burgers de macht over. De franse revolutie duurde tien jaar.
Het word de revolutie der revoluties genoemd door 2 redenen:
1. Het was radicaler dan de andere revoluties.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annaSpijkerman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen