Samenvatting
Samenvatting Rechtsstaat H4 tm 7 Maatschappijleer VWO 4
In dit document staat een klein deel van het thema Rechtsstaat uitgewerkt, namenlijk H4(helft), H5, H6 en H7.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting rechtsstaatH4 (helft)
De vierde macht
Het ambtenarenapparaat wordt ook wel de vierde macht genoemd. Zij staan andere
machten bij. Wanneer het om complexe problemen gaat worden ambtenaren steeds vaker
aangewezen.
Vaak wordt het werk van ambtenaren pas gecontroleerd wanneer er schandalen uitbreken.
> in ernstige gevallen kan de Tweede Kamer een parlementaire enquêtecommissie instellen
om precies uit te zoeken waar ambtenaren hun bevoegdheden hebben overschreden.
Macht van ambtenaren ligt ook in hun discretionaire bevoegdheid ; bevoegdheid om in
sommige gevallen zelfstandig beslissingen te nemen over hoe een wet wordt toegepast.
(bijvoorbeeld : een politie agent kiest in een geval of hij iemand zal aanhouden)
Rechterlijk macht
Ligt als derde macht bij onafhankelijke rechter. ( moet onpartijdig zijn > beroepsethiek)
Wanneer rechter zich laat leiden door ras of sociale afkomst is er sprake van : rassen- of
klassenjustitie.
interne controle
rechterlijk macht voert zijn controlerende tegenmacht uit door rechtsbescherming te bieden
aan burgers die in conflict komen met elkaar of met de overheid.
Ook binnen rechterlijk macht is er sprake van controle. Als partij niet eens is met rechter >
hoger beroep > hogerberoepsrechter controleert uitspraak lage rechter.
Ook op die uitspraak is weer beroep mogelijk: hoge raad. ( heeft laatste woord)
Samenspel van drie machten
Voorbeeld:
Wetgevende macht : 14 jaar en ouder = identiteitsbewijs mee >
Uitvoerende macht : geeft iemand boete voor fietslamp uit en geen identiteitsbewijs >
Rechterlijk macht: controleert of de dubbele boete nodig is.
Kaderwetgeving -> beleidsdoelen in geformuleerd.
In moeilijke gevallen raadpleegt de rechter de jurisprudentie > alle eerdere uitspraken van
rechters samen.
, H5
2/3 van alle rechtszaken gaat over privaatrecht of burgerlijk recht.
In het privaat recht staat altijd een eiser tegenover een gedaagde : eiser legt de zaak voor en
gedaagde is iemand van wie iets wordt geëist en daarom voor rechter wordt gedaagd.
Binnen privaatrecht verstaan we niet alleen mensen maar ook rechtspersonen zoals
stichtingen en bv’s.
Bij privaatrecht gaat het om wederzijdse rechten en plichten.
Tot privaatrecht behoren de volgende gebieden:
• Personen en familierecht > zaken over huwelijk, overlijden, adoptie, scheiding
• Ondernemingsrecht > bvb voorwaarden voor een stichting/bv oprichten
• Vermogensrecht > alle zaken met iemands vermogen (huurovereenkomst, erfenis)
Burgerlijk rechtszaak
De zaak begint wanneer jij als eiser door een deurwaarder aan de gedaagde een dagvaardig
laat sturen dat hij voor de rechter moet komen. Een dagvaarding bevat altijd:
- Naam eiser - de motivatie van de eis
- De eis - tijdstip en plaats rechtszaak
Rechter kan gedaagde of eisende partij in het gelijk stellen.
Hij kan de verliezende partij bijvoorbeeld laten betalen > dwangsom
Wil iemand niet betalen kan bijvoorbeeld beslag worden gelegd op bezittingen of inkomen
van verliezer naar winnaar gestort tot dat het schadeloos is gesteld > loonbeslag
Kort geding
Versnelde en vereenvoudigde procedure voor spoedeisende zaken = kort geding.
Rechter doet alleen uitspraak, geeft oordeel in afwachting van definitieve uitspraak in het
normale burgerlijke proces, de bodemprocedure.
Burger tegenover overheid
Publiekrecht : verhouding burgers en overheid.
Tot publiekrecht behoren de volgende gebieden:
• Staatsrecht > regels inrichting Nederlandse staat. (grondwet , bevoegdheden)
• Strafrecht > veiligheid burgers en bezit te beschermen. Burgers kunnen worden
veroordeeld
• Bestuursrecht > betrekking op overheid. Bureaucratisch apparaat van de staat.
Bestuursrecht en bestuurszaken
Overheid moet zich aan regels houden , komt voort uit legaliteitsbeginsel.
4 terreinen waarop het bestuurlijk recht grote rol speelt:
• Geven van vergunningen (bouw,horeca,parkeren, enz)
• Verstrekken van uitkeringen en subsidies
• Behandeling asielaanvragen en verblijfsvergunningen
• Opleggen en innen van belastingen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marlijnblekkenhorst. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75323 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen