Samenvatting Wereldgeschiedenis Eric Vanhaute UGent
146 keer bekeken 5 keer verkocht
Vak
Wereldgeschiedenis
Instelling
Universiteit Gent (UGent)
Boek
Wereldgeschiedenis 2012
Samenvatting Wereldgeschiedenis Eric Vanhaute UGent
Samenvatting van heel het boek uitgezonderd hoofdstuk 1. Grafieken, kaarten & afbeeldingen zijn wel slechts gedeeltelijk opgenomen, maar er is telkens wel een paginaverwijzing naar het boek voor de grafiek, kaart of afbeelding.
,0. Kosmische geschiedenis en menselijke geschiedenis.........................................................................6
Eerste menssoorten 9-/6.000.000 v.C. - 5.000.000 v.C.......................................................................6
Eerste echte mens: homo habilis 2.300.000 v.C. - 1.500.000 v.C........................................................6
Homo erectus 1.000.000 v.C...............................................................................................................6
Homo sapiens (moderne mens) 300.000 v.C. - 200.000 v.C...............................................................7
Jager-verzamelaars 250.000 v.C. - 10.000 v.C. / 8.000 v.C..................................................................7
Landbouwrevolutie 10.000 v.C. / 8.000 v.C. - 1750 n.C. / 1800 n.C....................................................7
8000-3000 v.C.....................................................................................................................................8
Ontstaan van staten & steden 3000 v.C. - 500 v.C..........................................................................8
Ontstaan van rijken/beschavingen 500 v.C. - 1000 n.C.:.................................................................8
Koppeling v/d wereldzones 1000 n.C. - 1750 n.C............................................................................9
Moderne samenleving 1750 n.C. - 1800 n.C...................................................................................9
2. Een menselijke wereld: mens en mensheid......................................................................................11
2.0 Inleiding......................................................................................................................................11
Reisweg v/d Inca’s........................................................................................................................11
De confrontatie.............................................................................................................................11
2.1 Altijd meer mensen: bevolkingsgroei.........................................................................................12
1. Bevolkingsgroei bij de eerste menssoorten: 9-/6-/5.000.000- 250-/200.000 v.C.........................12
2. Bevolkingsgroei bij de Homo sapiens jager-verzamelaars: 250-/200.000 - 10.000 v.C.................13
3. Bevolkingsgroei bij de landbouwsamenlevingen: 10.000 v.C - 1800............................................14
4. Bevolkingsgroei bij de industriële samenlevingen........................................................................14
Groeipercentages.............................................................................................................................14
Pre-neolithische & pre-landbouwsamenlevingen.........................................................................14
Landbouwsamenlevingen.............................................................................................................14
Industriële samenlevingen............................................................................................................15
Verdubbelingsperiode......................................................................................................................15
Totale wereldbevolking....................................................................................................................15
Bevolkingsspreiding..........................................................................................................................15
2.2 Demografische transities............................................................................................................16
Neolithische demografische transitie...........................................................................................16
Hedendaagse demografische transitie.........................................................................................17
2.3 Demografische groei als rem of als motor..................................................................................18
Bevolkingsgroei als rem................................................................................................................18
Bevolkingsgroei als motor............................................................................................................19
2.4 Oorzaken van bevolkingsgroei / -daling......................................................................................20
Familie, gender en vruchtbaarheid...............................................................................................20
, Ziekte en dood..............................................................................................................................26
Mobiliteit en migratie...................................................................................................................29
3. Een natuurlijke wereld: ecologie, energie en groei..........................................................................32
Inleiding............................................................................................................................................32
3.1 Een ecologische wereldgeschiedenis..........................................................................................32
“Life boat ethics”..........................................................................................................................33
3.2 Klimaatwijzigingen......................................................................................................................33
3.3 Energie........................................................................................................................................35
Energieproductie..........................................................................................................................37
Impact hogere energieconsumptie...............................................................................................38
3.4 Kennis en technologie.................................................................................................................38
Collectief/sociaal leren.................................................................................................................39
3.5 Grenzen aan de groei?................................................................................................................43
4. Een agrarische wereld: boeren, landbouw en voeding.....................................................................44
4.1 De mens wordt boer...................................................................................................................45
4.2 Het ontstaan en de verspreiding van de landbouw....................................................................46
4.3 De “Columbian Exchange”..........................................................................................................47
4.4 Landbouw en voeding vandaag: the big escape of the big trap?................................................49
4.5 Het einde van de boerensamenlevingen?..................................................................................50
5. Een politieke wereld: bestuur en heersers.......................................................................................51
Inleiding............................................................................................................................................51
5.1 Minisystemen.............................................................................................................................52
5.2 Rijken..........................................................................................................................................53
Waarom ontstaan er in bepaalde periodes & plaatsen meer grootschalige bestuursvormen?....53
Waarom zijn sommige rijken succesvoller in overleven dan andere?..........................................54
5.3 Staten en het interstatensysteem..............................................................................................55
Groei van de staat i/d wereld.......................................................................................................56
Interstatensysteem.......................................................................................................................57
Formele & informele vormen van imperialisme...........................................................................59
6. Een goddelijke wereld: cultuur, beschavingen en religies................................................................60
Inleiding............................................................................................................................................60
6.1 Beschaving in het enkelvoud en het meervoud..........................................................................61
Beschaving in het enkelvoud........................................................................................................61
Beschaving in het meervoud........................................................................................................62
Wereldbeschavingen....................................................................................................................63
6.2 Civilisations sont des continuités (Fernand Braudel)..................................................................64
, 6.3 Beschavingen in conflict.............................................................................................................64
6.4 Is er een westerse beschaving ?.................................................................................................65
6.5 Wereldreligies.............................................................................................................................67
De 3 grote wereldreligies..............................................................................................................69
7. Een gescheiden wereld. The West and The Rest..............................................................................70
7.1 The Rise of the West en The Great Divergence..........................................................................70
7.2 Het meten van de kloof..............................................................................................................71
7.3 Een wereld met grote verschillen. The Rise of The West als een intern proces. De traditionele
visie...................................................................................................................................................72
Model van Landes.........................................................................................................................72
7.4 Een wereld met grote gelijkenissen. The Great Divergence als een samenloop.........................73
Model van Pomeranz....................................................................................................................73
7.5 Groeiende verschillen door een groeiende interconnectie. Handel, technologie en staat.........74
7.5.1 De groei van een ongelijk mondiaal handelssysteem..........................................................74
7.5.2 De groei van een dominant Europees kennissysteem.........................................................76
7.5.3 De groei van een triomferend Europees staatssysteem......................................................76
7.6 Een nieuwe globale positie van Europa en de transformatie van de Europese samenleving. 77
7.6.1 Een nieuwe globale positie voor Europa..............................................................................77
7.6.2 De transformatie van de Europese samenlevingen.............................................................78
7.6.3 Een Europese of mondiale industriële revolutie?................................................................79
7.7 Andere vragen, andere antwoorden...........................................................................................81
7.8 Wat met Afrika?..........................................................................................................................81
8. Een globale wereld. Globalisering of globaliseringen?.....................................................................82
Inleiding............................................................................................................................................82
8.1 Op zoek naar een definitie..........................................................................................................83
Model van Peter Dicken................................................................................................................83
8.2 Globalisering als strijdtoneel......................................................................................................84
8.3 Op zoek naar de historische wortels van de globalisering..........................................................86
8.3.1 globalisering is 5000 jaar oud (sinds het ontstaan van de grote beschavingen)..................86
8.3.2 globalisering is 500 jaar oud (sinds het ontstaan van een (westers) wereldsysteem).........87
8.3.3 globalisering is 150 jaar oud (sinds de verspreiding van de Industriële Revolutie)..............87
8.3.4 globalisering is 30 jaar oud (sinds de crisis van de jaren 1970)............................................88
8.4 Hedendaagse globalisering als werkelijkheid en als vertoog......................................................89
9. Een gepolariseerde wereld. Ontwikkeling, armoede en ongelijkheid...............................................90
Inleiding............................................................................................................................................90
9.1 Armoede op de internationale agenda.......................................................................................90
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nielsrog. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
