College aantekeningen
Adaptatie & Welzijn Werkcolleges
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
Samenvatting van de werkcolleges van het tweedejaars vak Adaptatie & Welzijn in de bachelor Diergeneeskunde.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 48 pagina's
Voorbeeld 3 van de 48 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
BachelorJaar 2
Adaptatie & Welzijn
WERKCOLLEGES
ARIANNE DE STERKE
, Arianne de Sterke – Adaptatie & Welzijn
Inhoudsopgave
Werkcollege 1 – Gedrag van de kat......................................................................................................... 2
Werkcollege 2 – Gedrag van de kip ......................................................................................................... 6
Werkcollege 3 – Gedrag van het rund................................................................................................... 15
Werkcollege 4 – Leren & ongewenst gedrag ........................................................................................ 18
Werkcollege 5 – Thermoregulatie / homeostase .................................................................................. 26
Werkcollege 6 – Welzijn van proefdieren ............................................................................................. 34
Werkcollege 7 – Stress coping strategieën ........................................................................................... 37
Werkcollege 8 – Insectenhouderij......................................................................................................... 42
Werkcollege 9 – Gedragsdiagnostiek GD .............................................................................................. 44
1
, Arianne de Sterke – Adaptatie & Welzijn
Werkcollege 1 – Gedrag van de kat
Gedrag van de kat
De meest waarschijnlijk voorouder van de Europese Korthaar is niet de Europese wilde kat, maar de
Afrikaanse wilde kat Felis libyca. Domesticatie trad op bijvoorbeeld in Egypte rond 5000 BC, waar de
kat ten tijde van de farao's zelfs de status van godin kreeg. Het is de vraag of de mens in eerste
instantie zelf het initiatief tot domesticatie heeft genomen. Accumulatie van voedsel voor de kat
(muizen in de Egyptische graanschuren) heeft wellicht geleid tot het innemen van zo'n nieuwe, door
de mens geschapen niche. Dat zou geleid kunnen hebben tot veelvuldige positieve contacten met en
derhalve gewenning aan de mens. Er is dan ook wel gesteld dat de kat in eerste instantie zichzelf
gedomesticeerd zou hebben en dat pas in een later stadium de mens door selectie ingegrepen en
gestuurd heeft. Op dit moment is er naast de diverse soorten wilde katten een ruime variatie aan
kattenrassen aanwezig. Hoofdpunten van aandacht bij de fok zijn vachtkleur en vachtstructuur. De
kat heeft intussen qua aantallen in Nederland en ook in andere landen de hond ingehaald als het
meest populaire huisdier.
De ruimtelijke sociale structuur, territorialiteit en dominantie
De kleine en in het wild in het bos levende en voornamelijk op kleine zoogdieren jagende kat leeft
meestal alleen. Desalniettemin zijn door het hele jaar heen groepjes van 2-5 wilde katten
waargenomen. Vooral in het voortplantingsseizoen kunnen dergelijke (tijdelijke?) groepjes worden
gezien, maar ook daarbuiten en dan bestaan ze uit een poes met haar halfwas nakomelingen. De
vrouwelijke dieren (in het vervolg als poezen aangeduid) bezetten een home-range (leefgebied) die
vrijwel exclusief wordt gebruikt. Katers bezetten een tot 3-4 maal zo grote home-range, die overlapt
met die van poezen en met die van buurkaters en waar dus van exclusief gebruik geen sprake is. Een
home-range kan enkele honderden hectares omvatten. Het is waarschijnlijk dat wilde katten de kern
van hun home-range verdedigen. Dat verdedigde deel zou men dus als territorium kunnen betitelen.
Onduidelijk is nog in hoeverre en onder welke condities ze dat doen. Leyhausen meent dat
huiskatten niet zozeer een ruimtelijke territorialiteit zouden vertonen, maar dat ze elkaar in de tijd
ontlopen. Hij spreekt daarnaast van voorrangsregels, waarbij de kat die het eerst op een schutting
loopt voorrang krijgt, ongeacht de dominantierelatie tussen beide katten. Leyhausen’s ideeën zijn
echter onvoldoende door onderzoek ondersteund. Menselijke nederzettingen bieden een
accumulatie van voedsel (muizen, ratten, melk, afval) alsmede nest- en schuilgelegenheden. Dit
vormt voor de kat een interessante lege niche die hij snel vult. Men kan dan ook in "rijke"
omstandigheden zoals die bijvoorbeeld op boerderijen zijn te vinden groeperingen van katten
aantreffen. Omdat het voedselaanbod in stedelijke gebieden redelijk rijk, maar sterk verspreid is,
wordt de sociale organisatievorm daar voornamelijk bepaald door de dichtheid van de huishoudens,
die immers de belangrijkste voedselbron vormen en waar de kern van het territorium te vinden is.
Tabor, die in Engeland gedragsonderzoek aan in Londen levende katten heeft gedaan, meldt dat een
poes met haar menselijke huisgenoten een soort groep vormt, en dat de home-range van een poes
zich beperkt tot de grens van het huishouden, zodat van overlap met de home-ranges van
buurpoezen niet of nauwelijks sprake is, net als in het wild. Bij katers ziet men, eveneens net als in
het wild, grotere en wel overlappende woongebieden. Van strikte territorialiteit (in de zin van
verdediging van het gebied tegen elke indringer) is niet altijd sprake en er bestaan grote individuele
verschillen tussen katten met betrekking tot de mate van tolerantie tegenover andere katten. Als
men combinaties van katten vergelijkt met betrekking tot die tolerantie, dan lijkt het erop dat adulte,
niet verwante poezen elkaar relatief het slechtst verdragen en de combinatie van een poes met een
kater de minste intolerantie oplevert. Tussen de in een stad levende katers is wel eens een duidelijke
rangorde aangetroffen, maar of dat altijd op gaat is de vraag.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ari4nne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen