Onderzoek voor het vak onderzoeksfasen. Literatuuronderzoek naar voortijdig schoolverlaten en bekende interventies. Voorbereiding op de MAPI. Beoordeling 9.3
Voortijdig schoolverlaten
Sem Groen (487650) | Onderzoeksfasen | 22-01-2021
Social Work AMM Enschede
Docent: P. Backers
, VOORTIJDIG SCHOOLVERLATEN
Inhoudsopgave
H1 Inleiding............................................................................................................................................3
1.1 Aanleiding.....................................................................................................................................3
De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap beschreef in een brief aan de Tweede Kamer
dat de doelstelling van maximaal 20.000 voortijdig schoolverlaters in 2024 onder druk staat. De
huidige trend van voortijdig schoolverlaten blijft toenemen. De inspanningen van scholen,
gemeenten, zorgpartijen en andere betrokkenen blijken dus nog onvoldoende om het aantal
voortijdig schoolverlaten te verminderen. Het behalen van een startkwalificatie is van belang voor
(economische) zelfstandigheid en zelfredzaamheid van jongeren. Om die reden dient de aanpak
van voortijdig schoolverlaten volgens de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap te
worden geïntensiveerd (Rijksoverheid, 2020)....................................................................................3
1.2 De opdrachtgever.........................................................................................................................5
Om meer informatie rond het onderwerp vroegtijdige schoolverlaters te weten te komen hebben
wij contact opgenomen met Olcay Aca. Zij is leerplichtambtenaar in de gemeente Deventer. Naar
aanleiding van het contact vertelde Olcay ons dat het van belang is dat scholen vroegtijdig verzuim
melden bij leerplicht, zodat er in een preventieve kader opgetreden kan worden. Normaliter moet
er via het verzuimloket van de Dienst Onderwijs (DUO) een melding worden gemaakt bij wettelijk
16 uur ongeoorloofd verzuim in vier opeenvolgende lesweken. In een preventieve kader kan
daartegen eerder een melding worden gemaakt onder overig verzuim. Leerlingen tot 16 jaar
kunnen hierdoor in aanmerking komen voor de hulp die zij nodig hebben om voortijdig
schoolverlaten te voorkomen. Het is daarnaast van belang dat jongeren van 12 tot 16 jaar weten
wat de leerplichtwet inhoudt en wat de consequenties zijn voor het schenden van de
leerplichtwet. ....................................................................................................................................5
1.3 Doelstelling .................................................................................................................................5
1.4 Vraagstellingen ...........................................................................................................................5
H2 Wat zijn de determinanten van het risico op voortijdig schoolverlaten en hoe beïnvloeden deze
determinanten dit probleem? ...............................................................................................................6
2.2 Beschermende factoren voortijdig schoolverlaten.......................................................................6
2.2 Risico factoren voortijdig schoolverlaten......................................................................................7
........................................................................................................................................................8
H3 Welke determinanten zijn beïnvloedbaar?.......................................................................................8
3.1 Beïnvloedbare determinanten......................................................................................................8
3.2 Prioritering beïnvloedbare factoren.............................................................................................9
H4 Welke succes- en faalfactoren van preventieve interventies rondom het risico op voortijdig
schoolverlaten zijn er bekend?.............................................................................................................10
4.1 Succes- en faalfactoren...............................................................................................................11
H5 Welke preventieve interventies bestaan rondom het risico op voortijdig schoolverlaten en op
welke determinanten zijn deze gericht?...............................................................................................12
5.1 Bestaande preventieve interventies...........................................................................................12
5.2 Mijn School.............................................................................................................................12
5.2.1 Effectiviteit...........................................................................................................................13
2
, VOORTIJDIG SCHOOLVERLATEN
5.3 Het S(choolTalent)-Team........................................................................................................13
5.3.1 Effectiviteit...........................................................................................................................15
H6.........................................................................................................................................................15
6.1 Conclusie....................................................................................................................................15
Bibliografie...........................................................................................................................................16
H1 Inleiding
1.1 Aanleiding
De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap beschreef in een brief aan de Tweede Kamer
dat de doelstelling van maximaal 20.000 voortijdig schoolverlaters in 2024 onder druk staat. De
huidige trend van voortijdig schoolverlaten blijft toenemen. De inspanningen van scholen,
gemeenten, zorgpartijen en andere betrokkenen blijken dus nog onvoldoende om het aantal
voortijdig schoolverlaten te verminderen. Het behalen van een startkwalificatie is van belang
voor (economische) zelfstandigheid en zelfredzaamheid van jongeren. Om die reden dient de
aanpak van voortijdig schoolverlaten volgens de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
te worden geïntensiveerd (Rijksoverheid, 2020).
Voortijdig schoolverlaten wordt door de Rijksoverheid gedefinieerd als het niet halen van een
startkwalificatie door jongeren van 12 tot 23 jaar. Een startkwalificatie is een mbo niveau 2-,
havo-, of vwo-diploma (OCW, 1993). Dat is het minimale niveau dat volgens het Nederlandse
onderwijs- en arbeidsmarktbeleid bijdraagt aan de toetreding van de arbeidsmarkt en de
ontwikkeling gedurende de beroepsloopbaan. Een startkwalificatie op zich staat niet garant voor
kwalitatief goed werk, maar de kans er op neemt wel toe na mbo niveau 1 (Wetenschappelijke
Raad Voor Het Regeringsbeleid, 2009).
Tot 2006 was er sprake van een daling in het aantal voortijdig schoolverlaters. Echter, sinds
2016 is er een stijging zichtbaar in dit aantal. In 2016-2017 stond het aantal voortijdige
schoolverlaters op 23.744, terwijl dit aantal in 2018-2019 steeg naar 27.067 voortijdig
schoolverlaters. Het percentage voortijdig schoolverlaters steeg van 1.75% naar 2.02%
(Onderwijs in cijfers, 2020). De groep van voortijdig schoolverlaters is heterogeen. Het hoogste
percentage voortijdig schoolverlaters bevindt zich op het middelbaar beroepsonderwijs. In
2018-2019 was het percentage voortijdig schoolverlaten 5.4% in het middelbaar
beroepsonderwijs. Het percentage was daarentegen 0.5% in het voortgezet onderwijs
(Onderwijs in Cijfers , 2020 = 2). In het middelbaar beroepsonderwijs is het percentage
voortijdig schoolverlaters het hoogste binnen de beroepsbegeleidende leerweg niveau 1.
Voortijdig schoolverlaten hangt samen met een complex samenspel van factoren. Het risico op
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper semgroen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
