Hoofdstuk 2 taalonderwijs en taal
Kinderen leren moeiteloos taal. Kinderen maken taal eigen door in interactie te zijn met hun
omgeving. Waarom zou je dan nog taalonderwijs moeten geven?
Schriftelijke taalvaardigheid leren kinderen niet spontaan
Niet alle kinderen kunnen zelfstandig een bepaald niveau van taalvaardigheid eigen
maken
Op school leer je een ander soort taalgebruik dan in het dagelijkse leven. Je leert
Standaardnederlands, dit is formeler Nederlands. Je leert op school
schooltaalwoorden. Ook leer je uitdrukkingen die we in de Nederlandse taal
gebruiken. Je krijgt ook een begrippenapparaat toegereikt om over taal te praten.
Bepaalde taalvormen leer je alleen m.b.v. taalonderwijs. Op school leer je bepaalde
regels om taalvormen aan te leren.
Als je kinderen plezier in het lezen van boeken wilt bijbrengen, dan moet je daar
apart aandacht aan besteden.
Taalonderwijs wordt op veel scholen op verschillende manieren gegeven:
- Traditioneel taalonderwijs
- Thematisch cursorisch taalonderwijs
- Taal bij alle vakken
- Communicatief taalonderwijs
- Strategisch taalonderwijs
- Taakgericht taalonderwijs
- Interactief taalonderwijs
(Uitleg deze soorten in schema BB)
2 visies op taalonderwijs
Het leren lezen van woorden en zinnen
1. Back to basics
2. Lezen en schrijven van woorden en zinnen
3. Technische exercitie (ontsleutelen van woorden, leren schrijven wordt spelling en
grammatica)
Armoede in deze visie is begrijpend lezen en schrijven.
Taalonderwijs niet als apart vak (vakintergratie)
1. In context van al het schoolse leren
2. Taaldocent/vakdocent
Armoede in echt specifiek taalonderwijs.
Interactief taalonderwijs
Sociaal leren > kinderen leren met en van elkaar (veel samenwerken)
Betekenisvol leren > aansluiten op belevingswereld, actief betrokken
Strategisch leren > strategieën, trucjes en regeltjes meegeven aan de kinderen.
, Taalonderwijs wordt opgedeeld door het Wet op het Basisonderwijs:
1. Mondeling onderwijs
2. Schriftelijk onderwijs
3. Taalbeschouwing, waaronder strategieën.
Vaak wordt er in methodes nog een verfijning gemaakt:
1. Mondelinge taalvaardigheid (spreken, luisteren en het voeren van allerlei
mondelinge gespreksvormen staat centraal)
2. Woordenschat (aanleren van betekenissen van nieuwe woorden)
3. Beginnende geletterdheid (vermogen om schriftelijke taal te begrijpen en te
gebruiken.
3 stadia
- Ontluikende geletterdheid (voorschoolse periode)
- Beginnende geletterdheid (aanvankelijk lezen in groep 3, vervolgens voorgezet
lezen)
- Gevorderde geletterdheid
4. Voortgezet technisch lezen (een onderdeel van het voortgezet lezen, is technisch
lezen. Er wordt aandacht besteed aan efficiënte leesstrategien. Het doel is dat de
vaardigheid van het decoderen van teksten te vergroten.
5. Begrijpen lezen (een onderdeel van voortgezet lezen, het gaat vooral om het
begrijpen van de tekst en de bedoeling erachter.
6. Stellen
7. Jeugdliteratuur (lezen van literaire teksten, motiveren de kinderen te gaan lezen)
8. Taalbeschouwing (kinderen leren te reflecteren op de taalvorm, de manier waarop
iets is verwoord en het gebruik van taal. Woordsoortbenoeming en grammatica zijn
hier onderdelen van)
9. Spelling (meest voorkomende woorden correct te spellen door de spellingsregels
toe te passen)
Functies van taal
1. Communicatieve of sociale taalfunctie (taal gebruiken als communicatiemiddel).
Er bestaan ook nog verschillende sociale taalfuncties:
Zelfhandhaving: Je zelf beschermen door jezelf te verdedigen.
Zelfsturing: Met woorden vertellen wat je doet en wat je plannen zijn
Sturing van anderen: Sturing van andermans gedrag
Structurering van het gesprek: Je gebruikt taal om het gespreksverloop te
beïnvloeden.
2. Conceptualiserende of cognitieve functie (taal gebruiken om je gedachten te ordenen en
greep te krijgen op de werkelijkheid).
Er bestaan 3 cognitieve taalfuncties
Rapporteren (iets vertellen wat je werkelijk hebt gezien, waar je werkelijk
kennis van hebt)
Redeneren (je bewerkt de gebeurtenis door een extra denkstap te nemen, je
trekt een conclusie uit wat je hebt gezien, dus wat je hebt gerapporteerd)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brittsteinmeijer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.