Constitutionele monarchie
constitutionele monarchie is dat de benoemde regering verantwoording moet afleggen aan
het gekozen parlement en dat we een staatshoofd (koning) door erfopvolging hebben.
de belangrijkste kenmerken van een constitutionele monarchie is:
- de grondwet
- dat de regering word gevormd door de koning en de ministers
- dat de koning onschendbaar is en de ministers verantwoordelijk
In de grondwet staan de basisregels die in Nederland gelden en waar iedereen zich aan moet
houden die zich in Nederland bevindt. De Nederlandse grondwet regelt bijvoorbeeld de rol
van het staatshoofd (koning) en van de ministers, de bevoegdheden van rechters en de
taken van de gemeenten en provincies. Andere wetten mogen niet in strijd zijn met de
grondwet. In de grondwet staan ook de rechten van de burgers. Dit word grondrechten
genoemd. In de grondrechten staat vooral de mensenrechten en democratische rechten.
Bijvoorbeeld, vrijheid van meningsuiting, recht op privacy, kiesrecht en recht op gelijke
behandeling.
Democratische rechtsstaat
Nederland is een democratische rechtsstaat dit betekent dat de burgers invloed hebben op
bestuur en wetgeving.
Het parlement bestaat uit de eerste en de tweede kamer. De kamers noem je ook wel de
volksvertegenwoordigers. Beide kamers hebben twee taken:
- namens alle burgers controleren ze de regering
- ze maken samen met de regering de belangrijkste wetten van ons land
Actief kiesrecht wil dus zeggen dat de medewerker zijn of haar stem mag uitbrengen tijdens
de verkiezingen.
Als een medewerker passief kiesrecht heeft, kan deze persoon zich verkiesbaar stellen voor
verkiezingen voor de ondernemingsraad.
De wijze van kiezen eerste kamer
Deze worden niet rechtstreeks maar indirect door de kiezers gekozen. De kiezers kiezen eens
per 4 jaar de leden van provinciale staten. Na de verkiezingen van de twaalf provinciale
staten, brengen de statenleden hun stem uit voor de leden van de eerste kamer. De eerste
kamer wordt dus gekozen door provinciale staten. Men noemt dit wel de getrapte
verkiezingen. De zittingsduur van de eerste kamer is 4 jaar.
De wijze van kiezen tweede kamer
De honderdvijftig leden van de tweede kamer worden rechtstreeks gekozen tijdens de
verkiezingen die in principe om de vier jaar worden gehouden. Iedere Nederlander boven de
18 jaar mag stemmen je gaat dan naar een stembureau. Als de stembureau ’s gesloten zijn
worden alle stemmen geteld. Dit word door een berekening omgezet in een aantal zetels en
wordt de tweede kamer gekozen. De zittingsduur van de tweede kamer is 4 jaar.
De bestuurslagen zijn in twee stukken verdeeld:
De gemeente en de provincie: dit is samen het land (centrale overheid).
,Gedecentraliseerde eenheidsstaat
De staatsvorm van ons land is een gedecentraliseerde eenheidsstaat. Zo heeft niet alleen de
landelijke overheid maar hebben bijvoorbeeld ook de provinciale overheid en de
gemeentelijke overheid wetgevende bevoegdheden. Zij stellen provinciale en gemeentelijke
verordeningen vast. Dit is een staatsvorm waarbij de nadruk ligt op centraal gezag waarbij
ook regionale en plaatselijke overheden zelfstandige bevoegdheden hebben. De hoogste
bestuurslaag is het rijk of rijksoverheid.
De gemeente
De gemeentewet regelt de organisatie van de gemeente. De gemeentelijke overheid bestaat
uit drie organen:
- gemeenteraad
- college van burgermeester en wethouders (B&W)
- burgermeester
gemeenteraad
De gemeenteraad vertegenwoordigt de gehele bevolking van de gemeente. De
gemeenteraad worden rechtstreeks door de meerderjarigen van de gemeente gekozen. De
zittingsduur van de gemeenteraad is 4 jaar.
College van B&W
Het college van B&W bestuurt de gemeente. Dit wil zeggen dat het college moet zorgen voor
een goede gang van zaken in de gemeente. De wethouders worden benoemd door de
gemeenteraad. Ze kiezen bijvoorbeeld voor zwembaden te bouwen, wegen te onderhouden
etc. De zittingsduur is 4 jaar.
De burgermeester
De burgermeester is de voorzitter van het college B&W. de burgermeester is burgermeester
voor een periode van 6 jaar. De burgermeester word benoemd door de kroon (dit is door de
minister van binnenlandse zaken en de koning). De burgermeester is verantwoordelijk voor
de handhaving van de openbare orde.
Scheiding der machten (trias politica)
De trias politica heeft drie delen:
- de wetgevende macht
- de uitvoerende macht
- de rechtsprekende macht
De wetgevende macht
Die bestaat uit de regering en het parlement die onze wetten maken
De uitvoerende macht
Die word gevormd door onze regering, de provincie en de gemeente die deze wetten
uitvoeren.
, De rechtsprekende macht
Dit zijn de onafhankelijke rechters die de besluiten en wetten van de overheid op
rechtmatigheid toetsen. De rechtspraak is in principe openbaar iedereen kan een
terechtzitting bijwonen, en de uitspraken zijn voor iedereen na te lezen.
Provinciale staten
De provinciale staten vertegenwoordigen de gehele bevolking van de provincie. De leden
van provinciale staten worden gekozen door meerderjarige Nederlandse inwoners van de
provincie. Dit gebeurt om de 4 jaar.
Gedeputeerde staten
De gedeputeerde staten besturen de provincie. Deze zorgen voor een goede gang van zaken
in de provincie. De leden van de gedeputeerde staten worden door de nieuw gekozen leden
van de provinciale staten benoemd. De voorzitter van de gedeputeerde staten is de
commissaris van de koning. De zittingsduur van de gedeputeerde staten is 4 jaar.
De gedeputeerde staten hebben geen zelfstandige bevoegdheid.
Commissaris van de koning
hij is de voorzitter van de provinciale staten en gedeputeerde staten. Hij zorgt voor de
eenheid van beleid. De zittingsduur van de commissaris van de koning is 6 jaar. Benoemd
door de minister van binnenlandse zaken.
Wet
De belangrijkste vindplaats van het recht is de wet. De eerste en tweede kamer maken
samen de wetten van Nederland.
Delegatie is in het Nederlandse staatsrecht het overdragen van een bestaande bevoegdheid.
Subdelegatie is een overdracht van gedelegeerde bevoegdheden aan een lager
overheidsorgaan.
Wet in formele zin
Is een Nederlandse wet die is vastgesteld door de regering en Staten-Generaal. Bij een wet
in formele zin geef je dus aan wie de wet gemaakt heeft, namelijk de hoogste wetgever.
Wet in materiële zin
Hier bedoelen we mee iedere overheidsregel met algemene werking. Hier gaat het om of de
wet algemeen geldt. Een ministeriële verordening of een AMvB zijn voorbeelden van wetten
in materiële zin.
AMvB
Dit betekent algemene maatregel van bestuur. De AMvB is een overheidsregel met
algemene werking die door de regering wordt gemaakt. De AMvB berust op een formele wet
en wordt opgemaakt door de ambtenaren van een ministerie. Hierna brengt de betrokken
minister de AMvB ter goedkeuring in bij de ministerraad en vervolgens voor advies bij de
raad van state.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Manon1133. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
