Bestuur kan 3 betekenissen hebben:
- De activiteit van het besturen
- Een specifieke groep van personen die samen besturen
- Geheel van personen, instellingen, organisaties, activiteiten en procedures van
besturing in brede zin.
Drie vormen sturing in de maatschappij:
- Staat → dienen algemeen belang
- Middenveld → richt zich op doelstellingen die niet op winst gericht zijn.
- Markt → producten en diensten op commerciële basis leveren
Wat is een politiek probleem?
- Een als ongewenste en veranderbaar beschouwde situatie waarbij de overheid
betrokken is of zou moeten zijn. (Van Deth & Vis, 1994)
- Dat is wanneer de overheid zich gaat bezighouden met het voorkomen, verminderen
of oplossen van een probleem. (sociale en financiële problemen)
Politieke problemen.
- Politieke problemen hebben invloed op ons dagelijks leven. (burenoverlast,
luchtvervuiling door auto’s)
- Politieke problemen hebben wij allemaal mee te maken en daarom betalen wij
belasting. (Politie - criminaliteit, woningbouwvereniging - goed en betaalbare
woningen bouwen)
- Politieke problemen veranderen door de jaren heen en dat komt door de normen en
waarden.
- Burgers, organisaties en bedrijven richten zich vaak tot de overheid voor een
oplossing van hun problemen.
Politieke problemen:
1. Van Deth & Vis
Politiek = een situatie waarbij de overheid betrokken is en zou moeten zijn.
2. Hoogerwerf
Politiek = het overheidsbeleid, alsmede de totstandkoming en effecten ervan
3. Laver
Politiek = elke mengeling van conflict en samenwerking
4. Lasswell
Politiek = wie krijgt wat wanneer en hoe? (Geld)
5. Lasswell & Kaplan
Politiek = het vormen en verdelen van macht
6. Easton
Politiek = de gezaghebbende toedeling van waarden voor een samenleving
7. Taylor
Politiek = het oplossen van collectieve actieproblemen
Verdelingsvraagstuk
1
,De vraag op welke manier waarden verdeeld moeten worden (zoals geld, rechten en
plichten).
- Laswell (1936) Wie krijgt wat, wanneer en hoe?
- Lasswell & Kaplan, Het vormen en verdelen van macht
- Easton (1965) De gezaghebbende toedeling van waarden voor een samenleving.
Collectieve actieproblemen
Het probleem waarbij eigen belanghebben gerichte keuzes van individuen leiden tot een
collectief resultaat dat in strijd is met het eigenbelang.
Het probleem ontstaat alleen bij vrij toegankelijke goederen zoals een wandeling en licht van
straatlantaarns en publieke goederen zoals de dijken.
- Ondeelbaarheid en niet-uitsluitbaarheid.
Free-riden
2
,Door het niet-uitsluitbaarheid van publieke goederen betekent dat niemand van de
consumptie van het goed kan worden uitgesloten als het goed een,aal tot stand is gebracht.
(Zo kan niemand worden uitgesloten van de veiligheid van de dijken)
Er zijn 3 manieren om collectieve actieproblemen op te lossen:
- Overheidsingrijpen
- Fysieke instrumenten - door zelf het publiek goed te produceren of te kopen
- Juridisch en handhavingsinstrumenten - door te normeren met wetgeving,
regulering en handhaving.
- Financieel economisch - door subsidies te geven en accijnzen te verhogen.
- Communicatieve of informatieve - informeren door bijv. overheidscampagnes.
- Verleiding om free-riden te verkleinen (Kosten-baten analyse (e.g. parkeerboetes)
- Moraal, normen, waarden en tradities (Moreel verplicht voelen om een treinkaartje te
kopen)
7 dilemma’s waar de politiek zich mee bezighoudt (Hoogerwerf)
- Publiek versus privaat
Wat zijn publieke taken, wat zijn private taken? (e.g. Marktwerking in de zorg,
privatisering)
- Democratie versus leiding
Macht bij burgers of bij staat (bindende referenda
- Vrijheid versus gelijkheid
Hoe moeten middelen verdeeld worden? Hoeveel gelijkheid moet er zijn?
(inkomensnivellering)
- Eenheid versus verscheidenheid
Staat individuele vrijheid voorop of eenheid in de samenleving. (Zondagsrust, School
met religieuze identiteit + homoseksuele leraar)
- Idealisme versus realisme
Streven naar het goede of staan idealen voorop of streven naar haalbaarheid?
(Klimaatdoelstellingen)
- Doelmatigheid versus aanvaardbaarheid
Moet beleid doelmatig en rationeel zijn of is draagvlak het belangrijkste?
(Passend onderwijs, stikstofbeleid, corona?)
- Orde versus verandering
Moet de samenleving de bestaande maatschappelijke orde handhaven en zich
langzaam aanpassen of is juist verandering nodig om tot een andere soort
samenleving te komen? (Zwarte Pietendebat)
3
, De politicologie kan omschreven worden door middel van 4 centrale vragen?
1. Hoe moet het object van de politicologie gedefinieerd worden?
Politiek is het object van de politicologie
2. Hoe moeten de centrale begrippen van de politicologie gedefinieerd worden?
Begrippen zoals staat en overheid, macht en invloed, democratie en vrijheid, rechten
en plichten
3. Welke wetenschappelijke strategie moet gebruikt worden om de beoogde kennis te
verwerken?
De onderzoeker moet beoordelen welke theorie, welk model en welke methode van
onderzoek gebruikt moet worden.
4. Welke wetenschappelijke benadering moet gebruikt worden om de beoogde kennis
te verwerven? Wetenschappelijke benadering:
- Theoretische politicologie → zuivere theorieën - theorie waarin
verschijnselen vereenvoudigd, geabstraheerd en gegeneraliseerd
worden.
- Empirische politicologie → toetsen van theorieën aan gegevens
- Normatieve politicologie → gewenste politieke orde
- Vergelijkende politicologie → vergelijken naar tijd en plaats
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kirstenkurz. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.