, Hoofdstuk 2: neurowetenschappelijke concepten
In dit boek is belangrijk wat voor de patiënt met hersenbeschadiging consequenties heeft. Welke
concepten kunnen begrijpelijk maken wat hij wel en wat hij niet kan? Welke concepten kunnen een
zekere aanpak suggereren? In dit hoofdstuk is gekozen voor enkele kernpunten.
2.1 Stimulus-respons versus spontaan gedrag
Ons zenuwstelsel verwerkt niet alleen informatie, maar verwekt het ook. Gedrag kan reactief en
spontaan zijn. Er ligt nog steeds veel accent op reactief gedrag (stimulus-respons). Veel therapieën
zijn hierop gebaseerd: zoeken naar prikkels om adequate reacties uit te lokken (VB: dwarse strepen
op de vloer om het lopen te ondersteunen of te verbeteren).
Uiteindelijk moet de patiënt ook zelf leren iets te ondernemen (spontaan gedrag).
Het belang van het onderscheid tussen ‘spontaan’ en ‘reactief’ gedrag blijkt ook uit de neurale
ontwikkeling: lang voor de geboorte is er al spontane neurale activiteit, die onder andere allerlei
foetale bewegingen tot gevolg heeft.
2.2 Functies zijn verankerd op verschillende niveaus
Vroeger: iedere functie heeft zijn eigen hersengebied/centrum. Tegenwoordig: multipele
representatie (functies zijn op meerdere plaatsen tegelijk in de hersenen vertegenwoordigd). Het
model van hiërarchische niveaus (sensoriek en motoriek worden verwerkt en gestuurd via
verschillende niveaus). Het fylogenetische model:
Archi ruggenmerg/hersenstam arousal, reflexen (VB: terugtrekreflex)
Paleo limbisch systeem/basale kernen emtionele, automatische functies (VB:
automatisch/emotioneel gebaar tijdens spreken of bij vertwijfeling)
Neo cortex cognitieve, bewuste, complexe interacties (VB: bewust gestuurde beweging bij een
bepaalde handeling of oefening)
Ook sensorische prikkels kunnen verschillend verwerkt worden.
Dit alles moeten we niet te letterlijk nemen. Dit is een horizontaal model, er zijn ook modellen die de
verticale ordening in het zenuwstelsel accentueren. Het model is vooral handig om klinische
fenomenen te verduidelijken, zoals het volgende principe: bij een gelokaliseerde laesie in de
hersenen is bijna nooit een functie in zijn geheel uitgevallen, er is altijd een soort resterende
mogelijkheid die met het niet-beschadigde niveau te maken heeft. Het is dus nuttig om te proberen
bij ieder individuele patiënt deze resterende mogelijkheid op te sporen.
Voorbeeld motorisch: apraxie: een patiënt kan niet op verzoek de tong uitsteken, maar doet dit
spontaan bij het aflikken van zijn lippen of van een postzegel.
Voorbeeld sensorisch: visueel neglect: men toont de patiënt twee foto’s van hetzelfde huis. Op de
linkerfoto staat de linkerkant van het huis in brand. De patiënt met visueel neglect ziet – bewust –
geen verschil tussen de foto’s. Op de vraag ‘In welk huis zou u willen wonen?’ wordt resoluut de
rechterfoto aangewezen.
Of bij afasie niet kunnen praten, maar wel kunnen zingen.
Luria: ‘By changing the task, we can change the functional possibilities.’
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gerline13. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
