Maatschappijleer SE Recht- en Verzorgingsstaat
Hoofdstuk 1 Democratie en Rechtsstaat
Ideologieën en rechtsstaat
Midden ideologieën
- Democratie en rechtsstaat
- Vrijheid belangrijkste waarde
- Alle westerse landen behoren hiertoe
Extreem links/rechtse ideologieën
- Dictatatuur, oftewel een totalitaire staat
- Extreemlinks: orde gericht op economische vrijheid van burgers
- Extreemrechts: orde gericht op een cultuur (China)
Verschil democratie en dictatuur = bij een dictatuur dat een bepaalde groep mensen aan de
macht is en blijft en bij democratie dat de mensen kiezen wie er aan de macht komt, na elke
4 jaar verandert dit.
Democratie & dictatuur
Kenmerken van een dictatuur:
- Geen vrijheid van meningsuiting
- Politie en leger treden hard op
- Oneerlijke politiek en rechtspraak.
Democratie Dictatuur
Mensenrechten: Censuur: geen grondwet en geen
- Vrijheid van meningsuiting, mensenrechten
grondwet
Gelijke rechten voor alle burgers, Geen gelijke rechten, minderheden
aandacht voor minderheden worden onderdrukt
Trias Politica: scheiding der machten Mensen die wetsvoorstellen beslissen
zijn de baas.
Machtsbepaling dmv. vrije en geheime Geen verkiezingen of er wordt
verkiezingen gefraudeerd bij verkiezingen
Gekozen volksvertegenwoordiging Geen gekozen
volksvertegenwoordiging en geen
oppositiepartijen.
Volksvertegenwoordiging zijn politieke partijen die het volk gekozen heeft en zij
vertegenwoordigen het volk bij politieke besluitvormingen.
, Democratie en rechtsstaat
- Zijn aan elkaar verbonden
- Voorbeeld: democratie is een bordspel en de rechtsstaat zijn de spelregels.
Democratie Rechtsstaat
- Politiek systeem waarin de - Staat waarin de burgers en de
burgers hun macht afstaan aan overheid zich aan de wetten
volksvertegenwoordigers moeten houden
- Volk kiest wie er komende 4/5 - Wetten gelden voor iedereen
jaar aan de macht komt in een
land
- Burgers hebben politieke - Sprake van machtsscheiding en
grondrechten een grondwet
- Vrije media - Parlementaire democratie
Hoofdstuk 2 Rechtsstaat
Kenmerken van rechtsstaat:
- De overheid heeft geweldsmonopolie
Geweldsmonopolie = De overheid mag als enige geweld gebruiken .
- Er is een sociaal contract
Burgers en overheid stemmen samen in dat iedereen zich aan deze democratisch besloten spelregels
houden in het sociaal contract.
Uitgangspunten van dit sociale contract:
Gelijkheidsbeginsel: Iedereen is gelijk
Legaliteitsbeginsel: Wet geldt voor iedereen, ook voor overheid. Doe je dit niet word je
gestraft met de volgens de wet de straf.
- Het hebben van een grondwet
De belangrijkste wet waarin rechten en plichten van de burgers en de overheid staan.
- Trias politica
Scheiding van wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht met als doel de macht te verdelen en
elkaar te controleren. Zodat er geen sprake is van machtsmisbruik van de overheid.
Doel van de rechtsstaat
Rechtshandhaving zorgt ervoor dat iedereen zich aan de regels houdt. De rechtsstaat moet
zorgen voor veiligheid van de burgers en voor rechtshandhaving. Overheid heeft dus meer
macht, want ze hebben geweldsmonopolie. Dit houdt in dat ze geweld mogen gebruiken.
Naast rechtshandhaving is er wel rechtsbescherming: de grondwet beschermt de burgers
tegen andere burgers en tegen machtsmisbruik van de overheid.
Ne bis idem regel = Je kan niet 2x voor hetzelfde strafbare feit worden vervolgd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yasmina275xxx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.