Overal waar mensen samenleven, bestaan regels en afspraken. Welke regels er zijn, daarover beslist
uiteindelijk de politiek. Het geheel van regels en afspraken noemen we het overheidsbeleid dat wordt
gemaakt door mensen die van politiek hun beroep hebben gemaakt, de politici. We noemen ze ook wel
bestuurders. Alle politici en ambtenaren samen noemen we de overheid. Burgers hebben invloed op
het beleid omdat wij tijdens verkiezingen onze stem uitbrengen. We kiezen dus zelf onze
volksvertegenwoordigers.
De overheid maakt beleid voor zaken die van algemeen belang zijn, zoals de aanleg van wegen.
Omdat politici besluiten nemen waar iedereen de gevolgen van merkt, hebben politici politieke macht.
Wanneer er iets op de politieke agenda staat, betekent dat: dat politici voortdurend met elkaar over
een onderwerp spreken.
Maatschappelijke problemen, zoals criminaliteit en milieuvervuiling, staan altijd op de politieke agenda.
Mensen denken verschillend over de oorzaken en oplossingen van maatschappelijke problemen. Dat
heeft te maken met de volgende drie begrippen: waarden, normen en belangen.
Wanneer het belang van de een botst met de ander, noem je dit een belangentegenstelling.
Een voorbeeld is: de verschillende kijk op euthanasie en het homohuwelijk.
Als je wilt dat de overheid rekening houdt met jouw belangen, helpt het als je macht hebt.
Daarbij maak je gebruik van machtsmiddelen, zoals geld, vaardigheden of de macht van het getal.
SAMENVATTING HOOFDSTUK 2 blz. 27
We noemen Nederland een rechtsstaat, een land waarin burgers worden beschermd tegen
machtsmisbruik door de overheid. De kenmerken hiervan zijn:
1. Er is een grondwet waarin de belangrijkste rechten en plichten van de burgers staan omschreven.
2. Een belangrijk onderdeel van de grondwet zijn de grondrechten en artikel 1: Allen die zich in
Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld.
3. De overheid moet zich houden aan wat in de wet staat. We noemen dit rechtsbescherming.
4. Om machtsmisbruik door één persoon of een kleine groep te voorkomen heeft Nederland een
onafhankelijke rechterlijke macht.
De Nederlandse parlementaire democratie heeft als kenmerken:
, ● Vrije en geheime verkiezingen en algemeen kiesrecht.
● Burgers hebben macht via het parlement, in ons land de Eerste en Tweede Kamer.
● Besluiten worden democratisch genomen, dus met meerderheid van stemmen.
● In de grondwet zijn rechten en plichten van burgers en overheid geregeld.
● Er is sprake van een ‘scheiding der machten, dit heet trias politica.
De politieke macht is verdeeld in de wetgevende, de uitvoerende en de rechterlijke macht.
De trias politica is niet helemaal zuiver doorgevoerd: ministers hebben namelijk zowel wetgevende als
uitvoerende macht.
In een democratie luisteren de politici naar de wensen van de burgers. In een dictatuur:
● heeft de bevolking geen politieke grondrechten;
● is er geen vrije pers;
● spelen de (geheime) politie en het leger een grote rol.
SAMENVATTING HOOFDSTUK 3 blz. 41
Alle Nederlanders van 18 jaar en ouder hebben het recht om te mogen stemmen, dat noem je actief
kiesrecht. Het recht om je verkiesbaar te stellen heet passief kiesrecht. Om de vier jaar kiezen de
burgers van Nederland de nieuwe leden van:
● de Tweede-Kamer; ● de Provinciale Staten;
● de gemeenteraden.
Daarnaast zijn er elke vijf jaar verkiezingen voor het Europees Parlement.
Een politieke partij bestaat uit een groep mensen met ongeveer dezelfde ideeën over hoe de
samenleving eruit zou moeten zien. Elke partij probeert bij verkiezingen zo veel mogelijk stemmen te
krijgen. De plannen van de partijen kun je lezen in hun verkiezingsprogramma’s.
Politieke partijen vertegenwoordigen vaak de belangen van bepaalde groepen in de maatschappij.
Zo denkt de VVD vooral aan de belangen van werkgevers. Een partij als de SP verdedigt juist altijd de
belangen van werknemers.
CDA en de ChristenUnie vragen veel aandacht voor de belangen van gezinnen, de partij 50PLUS
verdedigt de belangen van de ouderen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dylanroossink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,98. Je zit daarna nergens aan vast.