Samenvatting over de hoofdstukken pluriforme samenleving en parlementaire democratie. Het gaat over de stof van het maatschappijleer boek genaamd "thema's maatschappijleer" uit vwo4.
Pluriforme samenleving
Verschil en verdraagzaamheid (hoofdstuk 1):
Nederland is een pluriforme samenleving, dat betekent dat er een heleboel verschillende
soorten mensen samenleven in één land. Denk aan verschillen in bijvoorbeeld religie of
sociale klassen. Vroeger hadden verschillende bevolkingsgroepen niet veel met elkaar te
maken. Ze leefden min of meer geïsoleerd van elkaar. Pas sinds de opkomst van moderne
transport- en communicatiemiddelen zijn we meer bij elkaar betrokken geraakt.
Tolerantie vroeger: het oogluikend toelaten van iets dat eigenlijk verboden is.
Tolerantie nu: de bereidheid mensen anders te laten leven dan jijzelf doet en mensen hun
eigen mening laten hebben.
Tolerantie heeft een pragmatische (nuttige) en een principiële kant. Pragmatisch omdat de
bestuurders beseffen dat tolerantie noodzakelijk is om de maatschappelijke vrede te
bewaren, principieel omdat mensen in Nederland vinden dat iedereen recht heeft op zijn
eigen geweten. (Vrijheid van geweten)
Door de grote diversiteit aan verschillende bevolkingsgroepen in Nederland moet er altijd
naar het compromis gezocht worden. Verschillende bevolkingsgroepen moeten
samenwerken om iets te bereiken. Dit noem je het Poldermodel. Een synoniem hiervoor is
het pacificatiemodel.
In Nederland wordt dus altijd gezocht naar de middenweg. Dit komt door conformisme: het
verlangen van mensen zich aan te passen aan de meerderheid.
De laatste twintig jaar zijn verschillende bevolkingsgroepen in Nederland helaas steeds
verder van elkaar verwijderd geraakt. Voorbeeld: door de aanslagen in Parijs heeft een deel
van de Nederlanders een negatieve kijk op de Islam. Het sociale conflict is dus scherper
geworden. Een van de oorzaken hiervan is globalisering, hierdoor raken verschillende
bevolkingsgroepen van over de hele wereld steeds vaker in botsing met elkaar.
Een gevolg hiervan is de toenemende polarisatie: mensen gaan stemmen op meest linkse or
meest rechtse partij, in plaats van op de partijen die het compromis willen opzoeken.
Hierdoor komt vervolgens de sociale cohesie (samenhang in de samenleving) onder druk te
staan.
,Cultuur en identiteit (hoofdstuk 2):
Cultuur: Alle waarden, normen en andere aangeleerde kenmerken die leden van een
bevolkingsgroep gemeen hebben en als vanzelfsprekend beschouwen.
Een cultuur heeft meerdere functies:
1. Het bepaalt een deel van je persoonlijkheid.
2. Door middel van een gemeenschappelijk referentiekader (het delen van dezelfde
normen en waarden) kunnen leden van een bevolkingsgroep elkaar beter begrijpen.
3. Het werkt gedragsregulerend, je weet wat wel en niet kan binnen je groep.
In Nederland heerst er één dominante cultuur, deze bestaat uit de normen en waarden
waar vrijwel iedereen het over eens is. Als er een groep is met eigen normen en waarden
die afwijken van de dominante cultuur spreken we van een subcultuur. De dominante
cultuur ligt niet vast en kan beïnvloed worden door subculturen of tegenculturen: groepen
die zich verzetten tegen de dominante cultuur omdat ze het er niet mee eens zijn.
Voorbeeld: de antiglobalisten, dit is een groep die zich verzet tegen elke vorm van
globalisering. Hun doel is het volledig behouden van eigen cultuur.
Het grote verschil tussen subculturen en tegenculturen is dus dat subculturen normen en
waarden toevoegen aan de dominante cultuur, terwijl de tegenculturen zich actief verzetten
tegen de dominante cultuur. Zij zijn tegen de normen en waarden uit de dominante cultuur.
De belangrijkste kenmerken van een cultuur worden overgedragen door middel van
socialisatie: het proces waarbij iemand bewust en onbewust normen, waarden en andere
cultuurkenmerken van zijn groep krijgt aangeleerd. Door socialisatie blijft een cultuur dus
bestaan. Socialisatie vindt vooral plaats via imitatie: je past je aan aan het gedrag van de
mensen om je heen.
Socialiserende instituties hebben als doel ervoor te zorgen dat iedereen weet wat de
normen en waarden zijn en zich eraan houdt. Denk aan de overheid, die normen en
waarden omzet in wetten. Of aan de media, ook zij hebben grote invloed op het denken van
mensen. Sociale controle zorgt ervoor dat mensen zich aan de normen en waarden houden.
Het is de manier waarop mensen anderen stimuleren of dwingen zich eraan te houden. Het
wel of niet aanhouden van de normen en waarden hebben gevolgen, sancties genaamd.
Voorbeelden:
Positieve sanctie: na hard leren voor je examen krijg je eindelijk je diploma.
Negatieve sanctie: je slaat iemand op straat, je krijgt een taakstraf.
Door het delen van dezelfde normen en waarden voelen mensen zich verbonden aan een
groep: groepsidentificatie.
Culturen zijn zeer verschillend van elkaar, maar er valt wel enige ordening in te brengen
door ze in te delen aan de hand van deze vijf dimensies:
, 1. Machtsafstand: hoe groot is de afstand tussen bijvoorbeeld werkgever en
werknemer, of tussen leraar en leerling?
2. Individualisme vs. Collectivisme: wat wordt belangrijker gevonden, het individu of
de groep?
3. Masculiniteit vs. Feminiteit: hoe is de rolverdeling tussen mannen en vrouwen in de
maatschappij?
4. Onzekerheidsvermijding: deze dimensie laat zien hoe bang mensen in een cultuur
zijn voor de toekomst. Wordt er veel geld gespaard? Hoeveel risico wordt er
genomen?
5. Oriëntatie op de lange vs. Korte termijn: Hier gaat het erom of de maatschappij
gericht is op het heden of al op de toekomst. Wordt er gedacht aan de lange
termijn? Of is het juist belangrijk dat zo snel mogelijk resultaat behaald wordt?
Bijna elke cultuur doet aan etnocentrisme: de eigen cultuur is het middelpunt van alles en
alle anderen culturen worden daaraan afgemeten. Men klopt zichzelf vol trots op de borst
en ziet andere culturen vaak zelfs als minderwaardig. Ook in Nederland heb je mensen die
zo denken. Het nadeel van het tot stand houden van de eigen cultuur is dus de grote
hoeveelheid vooroordelen die daarbij ontstaat. Vooroordelen zijn dus van alle tijden en
plaatsen. Ze ontstaan ook als mensen zich onzeker of verraden voelen en daardoor zoeken
naar een zondebok. Hierdoor kan xenofobie ontstaan, regelrechte vijandigheid tegen
iedereen die niet bij de eigen groep hoort. Dit kan tot geweld leiden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Goedesamenvattingnl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
