Samenvatting
Samenvatting Biologie H5 - Hoofdstuk 13 Gaswisseling en uitscheiding
Biologie Havo 5 - Hoofdstuk 13 Gaswisseling en uitscheiding
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Beschikbare oefenvragen
Oefenvragen
10 Oefenvragen
€2,99
0 verkocht
Enkele voorbeelden uit deze set oefenvragen
1.
Wat is de vitale capaciteit?
Antwoord: De maximale hoeveelheid lucht die je na een maximale inademing kunt inademen
2.
Aan het uiteinde van de luchtpijpvertakkingen zitten?
Antwoord: Longblaasjes
3.
Door welke 3 punten gaat diffusie sneller?
Antwoord: 1. Een groot concentratieverschil 2. Een kleine diffusieafstand 3. Een groot diffusieoppervlak
4.
Wat is het inwendig milieu?
Antwoord: De samenstelling van de weefselvloeistof rondom de cellen en het grondplasma in de cellen.
5.
Noem 4 uitscheidingsorganen
Antwoord: Nieren, huid, longen en lever
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 13 – Gaswisseling en uitscheiding13.1 Ademen
De route van de lucht
Bloedvaatjes in de neusholte warmen koude lucht op
- Daardoor zijn je longen beschermd tegen kou en uitdroging
Lucht kan ook via de mondholte naar binnen
- Via de luchtpijp stroomt de ingeademde lucht naar de longen
Bij de longen vertakt de lichtpijp in 2 grote zijtakken de rechter en linker hoofdbronchïen
- Steeds nauwere buizen, de bronchiën met kraakbeenringen en kleine bronchiolen zonder
kraakbeenringen, leiden de lucht dieper de longen in.
Schone lucht
Het slijmvlies op de wand van de luchtwegen maakt de ingeademde lucht niet alleen vochtig en
warm
- Het vormt ook een plaklaag die per uur miljoenen stofdeeltjes en bacteriën tegenhoudt
Witte bloedcellen in de slijmlaag doden gevangen ziekteverwekkers, waarna de trilharen de
vervuilde slijm afvoert naar de keelholte Binas 84J
Grotere deeltjes verwijder je door te hoesten
Adembewegingen
Voor de ventilatie gebruik je ademhalingsspieren op verschillende plaatsen in de borst- en
buikholte
- De spieren voor een rustige, ondiepe inademing zijn je middenrifspieren en buitenste
tussenribspieren.
Door een vergroting van de borstkas door het middenrif en de buitenste tussenribspieren
- Met een grotere longvolume
- Volgt een inademing
- Bij een diepe inademing zijn je kleine borstspier en nekspieren de hulpspieren
Door een verkleining van de borstkas
- Met een kleinere longvolume
- Volgt een uitademing
- Bij een diepe uitademing gebruik je je binnenste tussenribspieren en je buikspieren
Ook bij een maximale uitademing blijft er lucht achter het restvolume
Rond je longen zit het longvlies
- Aan de binnenkant van je borstkas zit het borstvlies
Sneller en dieper ademen
Als je dieper ademt stijgt de ademfrequentie van 15 naar 60 het aantal ademhalingen per
minuut
- Ook stijgt het ademvolume van 0.5 naar 3/4 liter per ademhaling
De vitale capaciteit de maximale hoeveelheid lucht die je na een maximale inademing kunt
inademen
- De longcapaciteit de vitale capaciteit + de restvolume
13.2 Gaswisseling
, Longblaasjes
Aan het uiteinde van de luchtpijpvertakkingen zitten longblaasjes.
- Dit zijn zakjes dekweefsel die aan een soort grottenstelsel onderling verbonden zijn
- Er gaan zo’n 170 van in een mm3 longweefsel
Opname en afgifte
Het bloed voert CO2 uit de weefsels aan via de holle aders, hart, longslagaders en longhartvaten
- Daar gaat het door diffusie de longblaasjes in
- O2 gaat door diffusie vanuit de lucht in de longblaasjes naar het bloed in de haarvaten
Dit is gaswisseling
- Daarbij passeren de O2- en CO2- moleculen 2 cellagen: die van de wand van een longblaasje
en van de wand van een haarvat dat strak over het longblaasje heen loopt Binas 83A
Optimale gaswisseling
Bij sporten is er veel O2 nodig dus is het belangrijk dat de diffusie snel gaat. Dit is mogelijk door:
1. Een groot concentratieverschil van 02 tussen de longblaasjes en haarvaten.
- Door adem te halen ververst je de licht ventilatie
- De bloedstroom voert steeds nieuw 02 arm bloed langs de longblaasjes
2. Een kleine diffusieafstand
- De afstand tussenbloed en de longblaasjes moet zo klein mogelijk zijn
3. Een groot diffusieoppervlak
- Door veel longblaasjes kunnen er op veel plekken tegelijk diffusie plaatsvinden
Dode ruimte De ruimte in de luchtwegen waar geen uitwisseling van gassen plaatsvindt.
Astma en COPD
Bij astma zijn de luchtwegen vernauwd
Bij COPD zijn de luchtwegen aangetast
- Bij chronische bronchitis zijn de luchtwegen langdurig ontstoken, vernauwen de luchtwegen
en hoopt zich slijm op
- Bij longemfyseem zijn veel longblaasjes kapot, wat kortademig vervolgd. Meestal is roken de
oorzaak hiervan.
Gecontroleerd ademen
Chemoreceptoren sturen informatie over de O2- en CO2 concentratie en de PH van het bloed
naar het ademcentrum.
- Dit centrum in de hersenstam stuurt de ademhalingsspieren aan en regelt de ventilatie,
snelheid en diepte
13.3 Uitscheiding van water en andere stoffen
Aanpassingen aan droogte
Sommige organisme overleven prima onder droge omstandigheden
- Zij kunnen waterverlies uitstekend beperken.
Huidmondjes en waterverlies
Om CO2 binnen te laten staan de huidmondjes wijd open
- Daardoor verdampt er veel water.
In droge tijden sluiten planten hun huidmondjes om waterverlies te voorkomen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rosaprins1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen