Statistiek 3 samenvatting
Week 1: multivariate relaties
Correlatie: gestandaardiseerde samenhang
Hoe sterk is het verband (hoe ver ligt de correlatie van 0 af) en in welke richting loopt het
verband (is het positief of negatief)
Geen oorzakelijk verband, zegt alleen dat er een samenhang is van de ene variabele naar de
andere variabele & omgekeerd (x correleert met y en andersom)
Multipele correlatie: de samenhang tussen y en de verzameling van verklarende variabelen (x1,x2,
etc.). De multipele correlatie voor een regressie model is de correlatie tussen de geobserveerde y-
waarden en de verwachte ў – waarden. De multipele correlatie in het kwadraat is 𝑅2 en deze geeft
wederom de proportie afname in voorspelfouten, ofwel, de proportie verklaarde variantie
Regressie: samenhang van x naar y (met richting). Ook hier kwestie van sterkte van het verband, de
richting en nog steeds geen oorzakelijk verband.
Causaliteit:
1. Moet verband zijn (relatie, associatie, samenhang) van bijvoorbeeld x naar y
2. Moet volgorde in tijd zijn (oorzaak x voor het gevolg y)
3. Alternatieve verklaringen moeten uitgesloten zijn
Additionele variabelen (bijvb. z) = spurious relations
In observationeel onderzoek is causaliteit niet aan te tonen; je hebt altijd te maken met derde
variabelen. In experimenteel onderzoek kan dit wel.
Je moet deze derde variabelen kunnen controleren en verwijderen (constant houden =
statistische controle).
Simpsons paradox (voor continue variabelen in regressie): houdt geen rekening met groepen met als
gevolg dat er een positief verband kan ontstaan voor twee afzonderlijke groepen maar een negatief
verband als die twee groepen worden gecombineerd; relatie tussen twee variabelen ‘draait om’ als
gecontroleerd door een derde variabele.
Spurious associations: relatie tussen twee variabelen is gebaseerd op hun relatie met een derde
variabele. Met controle op de derde variabele verdwijnt de relatie.
Mediatie (chain relationship): relatie tussen x1 en y wordt indirect veroorzaakt door x2. Met x2 in het
onderzoek kan de relatie compleet verdwijnen (volledige mediatie) of deels (partiële mediatie). De
derde variabele is een mediator (intervening variabele) = x1 > x2 > y.
Spurious relation: relatie tussen x1 en y wordt volledig veroorzaak door de derde variabele = x2 > x1
en x2 > y. Het verschil zit op conceptueel vlak, niet statistisch; veroorzaking wordt vermoed want is
statistisch haast niet te bewijzen.
Suppresie: tegenovergestelde van mediatie; de relatie tussen twee variabelen verdwijnt niet, hij
wordt juist sterker omdat er een derde variabele in het model wordt toegevoegd = x1 > y & x2 > y
Moderatie (interactie): de relatie tussen twee variabelen varieert met het niveau (hoogte) van een
derde variabelen (de moderator). Dit is een interactie-effect: het effect van x1 op y veranderd als de
waarde van x2 veranderd. Je kan dit controleren door het interactie-effect op te nemen in het model
= x2 heeft direct effect op x1 > y.
Multipele regressie: voorspel de waarde van 𝑦 uit meerdere 𝑥-en
1 afhankelijke variabele 𝑦 (uitkomst-, responsvariabele)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nadiaschadenberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,48. Je zit daarna nergens aan vast.