Economie samenvatting Domein I Goede Tijden, Slechte Tijden!
VERKEERSVERGELIJKING FISHER
Verkeersvergelijking Fisher: M x V = P x (T of Y)
M = geldhoeveelheid
V = omloopsnelheid van het geld
P = prijsniveau
T of Y = productieomvang
Deze wordt vaak gebruikt om de conjunctuurbeweging te verklaren.
GEAGREGGEERDE VRAAG
De totale vraag maar goederen en diensten van alle vragers in een land. Y = C + I + O + E –
M. Er bestaat een negatief verband tussen het algemeen prijspeil (CPI) en Y = C + I + O + E
– M:
1. Een stijging van het algemeen prijspeil leidt tot een aantasting van de reële financiële
vermogens. De koopkracht daalt hierdoor.
2. Als het algemeen prijspeil stijgt, stijgt de behoefte aan het aanhouden van geld om
transacties te doen. Dit leidt tot meer vraag naar geld, waardoor de rente stijgt. Als
gevolg van een rentestijging zullen gezinnen meer gaan sparen en minder
consumeren. Ook bedrijven zullen minder geld lenen omdat lenen duurder wordt.
Daardoor dalen de investeringen.
3. Als de prijzen in een land sterker stijgen dan in het concurrerende buitenland, heeft
dat invloed op de bestedingen en dus de macrovraag.
GEAGGREGEERD AANBOD OP KORTE TERMIJN
Het totale aanbod van goederen en diensten van alle aanbieders in een land. . Een stijging
van de aggregeerde aanbodlijn kan horizontaal lopen door loonrigiditeit (lees: starre lonen).
Lonen kunnen niet zomaar ineens worden verhoogd (door vastlegging in de CAO). Bedrijven
zullen dan meer winst maken en zullen hun aanbod uitbreiden, de productiecapaciteit
(=maximum hoeveelheid goederen en diensten die een bedrijf/land per tijdseenheid kan
voortbrengen) wordt meer benut.
M↑.V=P .T↑
Wanneer de Centrale Bank de geldhoeveelheid extra laat groeien – met een lage rente –
dan kán dat de bestedingen stimuleren en daarmee de groei van de economie bespoedigen.
Er komt dan meer geld (M omhoog) en dus wordt de productieomvang (T) ook groter.
Laagconjunctuur (rigide prijzen)
Tijdens laagconjunctuur wordt de productiecapaciteit niet volledig benut. De geaggregeerde
aanbodcurve heeft een horizontaal verloop. Er kan immers eenvoudig aan een toenemende
vraag worden voldaan. Zie de horizontale geaggregeerde aanbodlijn in de figuur. Geldgroei
kan tijdens laagconjunctuur groei van de reële economie bewerkstelligen.
Met de vergelijking van Fisher ziet dat er als volgt uit
M↑.V=P .T↑
, GEAGGREGEERD AANBOD OP LANGE TERMIJN
Op lange termijn heeft een verandering van het prijsniveau geen invloed op de aangeboden
hoeveelheid goederen en diensten. De geaggregeerde aanbodlijn op lange termijn verloopt
verticaal. Het verticale verloop van de geaggregeerde aanbodlijn kan verklaard worden uit
het feit dat op lange termijn de lonen wel flexibel zijn en zich dus aanpassen aan een
prijsverandering. Ook wordt de productiecapaciteit volledig benut. Als het algemeen
prijsniveau is gestegen, zullen vakbonden in de nieuwe cao-onderhandelingen hogere
looneisen stellen waardoor de reële winstmarge van de bedrijven weer terugkomt op het
oorspronkelijke niveau.
M↑.V=P↑.Y
De Centrale Bank moet oppassen met monetaire geldverruiming. Wanneer de
geldhoeveelheid té hard groeit, kan dat leiden tot zoveel extra bestedingen dat de
productiecapaciteit het niet meer aan kan. Die overbesteding zou dan leiden tot extra inflatie.
Hoogconjunctuur (flexibele prijzen)
Naarmate de economie verder groeit zal de productiecapaciteit worden overschreden en
zullen prijzen gaan stijgen. De aanbodlijn heeft daar een verticaal verloop, de
productiecapaciteit kan immers niet worden overschreden en aan nog meer vraag voldoen.
Geldgroei zal bij overschrijding van de productiecapaciteit alleen maar leiden tot
prijsstijgingen (inflatie).
Met de vergelijking van Fisher ziet dat er als volgt uit
M↑.V=P↑.T
Neutraliteit van geld
Verschijnsel waarbij vergroting van de maatschappelijke geldhoeveelheid (M) op lange
termijn (volledige benutting productiecapaciteit) alleen leidt tot een stijging van het
prijsniveau (P). Op lange termijn heeft een verhoging van de maatschappelijke
geldhoeveelheid geen effect op de productie (T).
CONJUNCTURELE VERSCHIJNSELEN
Conjunctuur (vraagzijde economie) is de ontwikkeling van het nationale inkomen onder
invloed van de veranderingen in de totale bestedingen (lees: de effectieve vraag). Een
gunstige conjuncturele ontwikkeling betekent dat het gunstig is voor de toename van de
nationale productie (bbp) of het nationale inkomen.
Structuur (aanbodzijde economie) wordt bepaald door factoren die samenhangen met de
kwaliteit en kwantiteit van de beschikbare productiefactoren (KANO). Bijvoorbeeld de
kwaliteit van de beroepsbevolking.
hoogconjunctuur (overbesteding / groei boven de trend). De effectieve vraag overtreft de
productiecapaciteit. Dit heeft inflatie (stijging algemeen prijspeil) tot gevolg.
laagconjunctuur (onderbesteding / groei onder de trend). Het geeft de situatie aan dat de
bestedingen in een economie niet voldoende zijn om de productiecapaciteit ten volle te benutten. De
effectieve vraag is kleiner dan de productiecapaciteit.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper puckvriens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.