Samenvatting
Samenvatting Scheikunde H12 en H13 (Chemie overal 5 havo)
- Vak
- Scheikunde
- Niveau
- HAVO
Dit is een samenvatting van H12 en H13 van het boek Chemie Overal 5e editie uit 5 havo
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 12; Chemie van het levenKoolhydraten= koolstofverbindingen met de formule CnH2mOm
- er zijn geen watermoleculen aanwezig
Sachariden/suikers = andere naam voor koolhydraten
- worden gevormd door planten uit koolstofdioxide en water (fotosynthese)
- goed oplosbaar in water ( door OH-groepen die waterstofbruggen kunnen vormen
met water) = microniveau
- Zoete smaak = macroniveau
Monosacharide = Ringvormige moleculen met 5 of 6 C-atomen met op alle C-atomen een
Oh-groep + een O-atoom
Disacharide = Suiker opgebouwd uit moleculen met twee ringvormen
- kan ontstaan door condensatiereactie van twee monosachariden ( water ontstaat
dan)
Polysacharide/biopolymeer = meerdere monosacharide
- zetmeel
- glycogeen (zetmeelmoleculen met crosslinks)
- cellulose (vezels) (bouwstof)( kan niet worden afgebroken in het
spijsverteringskanaal)
In ons lichaam gebruiken we koolhydraten voor de productie van energie
- gebeurt door hydrolyse van di- en polysacharide tot monosacharide (door
biokatalysatoren en enzymen)
- glucose en fructose ontstaat door de hydrolyse in ons lichaam
Glycogeen = een vertakt polysacharide die wordt opgeslagen in de lever en dient als een
energiebuffer
Vet en olie zijn tri-esters van glycerol en vetzuren
- glycerol (propaan-1,2,3-triol)
- vetzuren ( carbonzuren met lange koolstofketens)
Verzadigde vetzuren → sterke vanderwaalsbinding → Vast bij kamertemperatuur
Onverzadigde vetzuren → zwakke vanderwaalsbinding→Vloeistof/ olie bij kamertemperatuur
*Hydrolyse bij een olie/vet treedt op wanneer het langdurig wordt verhit met water.
● Functie vetten/olie in lichaam:
- energie/ reservebrandstof
- vorming celmembranen
Essentiële vetzuren = moet je via je voedsel binnenkrijgen ( onverzadigde vetzuren)
Niet-essentiële vetzuren = kan je lichaam zelf aanmaken
, Eiwitten zijn polymeren die worden gevormd uit verschillende aminozuren
- ontstaan door condensatiepolymerisatie
*wanneer er tussen twee aminozuren een condensatiereactie plaatsvindt, ontstaat het
molecuul dipeptide. En deze kan aan beide kanten verder reageren. Uiteindelijk ontstaat er
een polypeptide-molecuul. En die zijn dus verbonden met peptidebindingen.
Primaire structuur = de volgorde waarin de aminozuren aan elkaar gekoppelt zijn
OH- en NH- groepen kunnen waterstofbruggen/H-bruggen vormen
-SH-groepen kunnen zwavelbruggen vormen
Eiwit = ingewikkeld netwerk van meerdere polypeptide moleculen
- Door hydrolyse van eiwitten ontstaan de aminozuren weer
- Essentiële aminozuren moet je uit je voedsel halen
● Functie eiwitten in het lichaam:
- energie
- bouwstof
- vervoeren stoffen (hemoglobine)
- helpen bij bloedstolling
- hoofdonderdeel immuunsysteem
*Aminozuren worden in de lever afgebroken → ammoniak, met CO2 erbij wordt het dan
ureum en dat wordt door de nieren uitgescheiden.
Enzymen (Biokatalysator) = eiwitten die reacties in het lichaam sneller laten verlopen
- Enzymen zijn specifiek, en katalyseert maar 1 soort reactie
Substraat = de stof waar een enzym op inwerkt
Actieve centrum = de plek waar een substraat met een enzym bindt
Temperatuuroptimum = de temperatuur waarbij een het het beste werkt
pH-optimum = de pH-waarde waarbij iets optimaal werkt
- enzymen hebben een pH- en een temperatuur optimum
Hoofdstuk 13; Duurzaam produceren
Duurzaam = Iets is duurzaam wanneer het in het heden en in de toekomst geen schade
aanbrengt aan mens, aarde of milieu
Duurzaamheid berust op 3 principes (People, Planet, Profit):
- Niet belastend voor mensen (geen gevaar nu en in de toekomst)
- Minder belasting voor het milieu ( energiebesparing, minder afval, etc)
- Hogere opbrengst en winst
Recyclen = gebruikt niet het voorwerp op nieuw maar de stof waaruit het gemaakt is
cradle to cradle = alle gebruikte materialen, worden nuttig weer gebruikt in een ander
product
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kaylamsw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €0,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen