onder invloed van het hormoonstelsel worden het water- en ionengehalte van het bloed
gehandhaafd en worden de factoren als lichaamstemperatuur, PH en osmotische waarde op
een constant niveau gehouden. deze regulatie van het inwendig milieu wordt homeostase
genoemd.
het hormoonstelsel bestaat uit een aantal hormoonklieren. deze klieren hebben geen afvoer
en geven het direct door aan het bloed. daarom worden hormoonklieren ook wel endocriene
klieren genoemd.
hormoonklieren die wel een afvoerbuis hebben worden exocrien genoemd.
hormonen worden in kleine hoeveelheden afgegeven aan het bloed. via de bloedsomloop
worden de hormonen naar alle delen van het lichaam vervoert.
cellen die door een bepaald hormoon worden beïnvloed worden de doelwitten van dat
hormoon genoemd. wanneer deze cellen deel uit maken van één orgaan, wordt dit orgaan
de doelwitorgaan genoemd.
voorbeelden van doelwitorganen zijn eierstokken en teelballen. deze staan beide onder
invloed van twee hormonen uit de hypofyse.
de molecuulstructuur van hormonen is specifiek en wordt alleen herkend door
receptoreiwitten op de celmembraan van doeleiwitten. de receptoreiwitten gaan dan een
binding aan met het hormoon.
de mate waarin doelwitcellen op een bepaald hormoon reageren is afhankelijk van de
concentratie waarin het desbetreffende hormoon in het bloed voorkomt.
26.2 Hypothalamus-hypofyse systeem
de hypofyse is een kleine hormoonklier, die zich aan de onderzijde van de grote hersenen
bevindt.
de hypofyse is door middel van neurieten verbonden met het centrum in de hersenen, de
hypothalamus, hier van uit word de werking van de hypofyse beïnvloed.
de hypothalamus vormt een schakel tussen de hersenen en de hypofyse.
veel hormonen die door de hypofyse worden afgescheiden, beïnvloeden de functie van
andere hormoonklieren. het produceert daartoe hormonen die andere hormoonklieren
stimuleren of remmen tot hormoonsecretie.
, aan de hypofyse kunnen twee kwabben worden onderscheiden:
- hypofysevoorkwab, deze staat met bloedvaten in verbinding met de hypothalamus, die de
hypofysevoorkwab prikkelt door middel van bepaalde hormonen: de releasing factors. onder
de invloed van releasing factors wordt de hypofysevoorkwab gestimuleerd of geremd tot de
afscheiding van verschillende hormonen.
- hypofyseachterkwab, is via neuronen direct verbonden met de hypothalamus. de
hormonen die zich hierin bevinden zijn gevormde door de hypothalamus. deze zogeheten
neurohormonen worden via axonen vanuit de hypothalamus getransporteerd naar de
neurohypofyse, daar worden ze vervolgens afgegeven aan het bloed.
26.3 Hypofysevoorkwab
in de voorkwab van de hypofyse wordt onder invloed van de hypothalamus een groot aantal
hormonen gevormd.
de hypofysevoorkwab scheidt onder andere groeihormoon, schildklierstimulerend hormoon
en prolactine af.
- groeihormoon heeft met de lengte en diktegroei van de botten te maken. een mens groeit
doordat het groeihormoon inwerkt op het kraakbeenweefsel in de pijpbeenderen en de
wervels. door de deling van de kraakbeencellen nemen de beenderen in grootte toe.
onder invloed van geslachtshormonen treed een verbening van de kraakbeenweefsels op.
daardoor komt de groei aan het einde van de puberteit tot stilstand.
het groeihormoon is de enige die een direct algemene werking heeft op de weefselcellen.
bij een hyperfunctie ontstaat reuzengroei en bij een hypofunctie dwerggroei. alle andere
stoffen die in de hypofysevoorkwab worden gevormd, zijn hormonen die de activiteit van
andere hormoonklieren regelen.
- schildklierstimulerend hormoon, deze stimuleert de werking van de schildklier en bevordert
de vorming en afscheiding van de schildklierhormoon (thyroxine).
- prolactine, bevordert samen met oestron en progesteron de groei van de melkklieren en
zet ze aan tot melkproductie, prolactine wordt ook wel luteotroop hormoon genoemd.
de hypofysevoorkwab scheidt nog twee hormonen die werken bij de geslachtscellen en
geslachtshormoon bij man en vrouw:
- follikelstimulerend hormoon, bij vrouwen bevorderd dit de ontwikkeling van de follikels in de
eierstokken en het stimuleert de productie van oestrogene hormonen. bij mannen vindt de
productie van zaadcellen plaats hierdoor.
- luteïniserend hromoon, beïnvloed bij vrouwen de totstandkoming van de ovulatie, en het
bevorderd de vorming van oestrogene hormonen en progesteren hormonen. bij de man
stimuleert het de vorming van testosteron.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cindykerk6. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.