Worden de producten aangeschaft door de eindgebruiker, noemen wij dat consumptie. De
consument wil van zijn product genieten, hij koopt het niet om ermee te produceren. Worden
goederen aangeschaft door een bedrijf dan noemen we dat investeren. De investeerder wil het
aangeschafte goed gebruiken om in te zetten in het productieproces. We noemen de goederen dan
kapitaalgoederen. Middelen kunnen op meerdere manieren worden ingezet, ze zijn alternatief
aanwendbaar. Het probleem is dat de middelen altijd beperkter zijn dan de behoeften. Producten
zijn schaars, er moet een inspanning of offer worden geleverd om het te verkrijgen. Omdat er
middelen voor de productie moet worden ingezet, kosten schaarse goederen geld. Goederen
waarvoor geen schaarse middelen worden opgeofferd, bijvoorbeeld de lucht die je inademt, noemen
we vrije goederen.
De waarde van datgene wat we opofferen om iet s te verkrijgen, noemen we de opofferingskosten.
We kiezen het alternatief met de hoogste waarde. De opofferingskosten bestaan uit de waarde van
het op een na beste alternatief. Kosten kunnen bestaan uit geld, maar ook tijd of energie.
Het besteden bedrag is het budget. Een budgetvergelijking geeft goed weer wat het budget en de
prijzen van de producten weer. De grafische voorstelling van deze vergelijking noemen we de
budgetlijn.
Het budget is uitgedrukt in euro’s, het is nominaal. Met zijn nominale budget kan hij een bepaalde
hoeveelheid goederen en diensten kan kopen. Hoeveel ligt aan de koopkracht of reële waarde van
zijn budget.
Wanneer meerdere partijen een keuze moeten maken, die elkaars uitkomst kan beïnvloeden is dat
erg lastig. Het lastige van de beslissing is dat de partijen de keuze van elkaar niet zal weten. Ze
beslissen dus tegelijk zonder te weten wat de ander heeft gekozen. Dit noem je ook wel simultaan.
De partijen handelen rationeel, ze streven nar een zo goed mogelijk resultaat, de pay-off. De pay-off
is de verwachte opbrengst van een keuze. De hoogte van de pay-off wordt weergeven in een matrix
en hangt af van beide partijen. Een tabel wordt een pay-off matrix genoemd. De partijen zullen
opzoekgaan naar een dominante strategie, de strategie die het meest oplevert, ongeacht de strategie
van de ander. Er is bijna altijd een Nash-evenwicht als uitkomst. In het Nash-evenwicht kunnen de
spelers hun opbrengst niet verbeteren door alleen zelf van strategie te veranderen. De bekendste
spel theoretische situatie is het gevangenendilemma. Het gaat over 2 criminelen die worden veracht
van een misdaad de 2 gevangenen hebben beide een dominante strategie, en het Nash-evenwicht
zal suboptimaal zijn. Vaak zou coöperatief spelen voor beide partijen een beter resultaat geven, maar
samenwerken gaat niet als het spel simultaan wordt gespeelt.
Als een gevangenendilemma vaak wordt herhaald, kan dit tot gevolg hebben dat de spelers zich
coöperatief o0pstellen. Dit noem je een herhaald simultaan spel. Er zal in dit geval dus een partij zijn
die afwijkt van de dominante strategie zodat er samenwerking/ coöperatief spel ontstaat. Gaat de
partij niet mee, hervatten zij hun oude niet-coöperatieve strategie.
In een gevangenendilemma kan een coöperatieve opstelling ook ontstaan door een bindende
afspraak. Van tevoren wordt er bijv. Een afspraak gemaakt om te zwijgen, doet een partij dat niet zal
de ander een mannetje op hem zetten. Omdat de spelers zich gebonden voelen aan de afspraak
ontstaat samenwerking. Een bindende afspraak kan er ook heel concreet uitzien met contracten en
boetes. Profiteren van anderen noemt men meeliftersgedrag.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper donnaborgonovi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.