Samenvatting
GGZ3024 Samenvatting Literatuur taak 3
- Vak
- Seksuality
- Instelling
- Maastricht University (UM)
Uitgebreide samenvatting van de literatuur voor taak 3 van het vak seksualiteit
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Bron: Handboek Seksuologie. Hoofdstuk 24Generiek conceptueel model:
Dit model vertrekt vanuit 2 vaststellingen:
1. menselijke seksualiteit is een complex fenomeen waarin zowel biologische,
psychologische, relationele als sociaal-culturele factoren een rol spelen
2. een (chronische) ziekte of handicap verwijst niet alleen naar biologische symptomen,
maar ook naar psychologische, relationele en/of psychosociale factoren
Uitgangspunt: een (chronische) ziekte of handicap kan seksualiteit beïnvloeden op basis van
zowel somatische, psychologische en
relationele factoren, maar deze relatie is niet
onvermijdelijk (dat wil zeggen: niet iedereen
met een bepaalde ziekte of handicap heeft
problemen met seksualiteit).
Seksueel functioneren en
seksualiteitsbeleving
Specifieke lichamelijke symptomen kunnen
het seksueel functioneren en/of de
seksualiteitsbeleving direct dan wel indirect
beïnvloeden. Het psychisch functioneren
staat in verband met het kunnen aanvaarden
van de ziekte en als dit minder goed lukt
heeft dit vaak negatieve invloed op de
therapietrouw en daarmee het ziekteproces en
de ziekteactiviteit.
Seksueel functioneren verwijst naar het lichamelijk seksueel reageren van mensen, dat
gepaard gaat met een aantal fysiologische veranderingen (bijv. voldoende gevoelig seksueel
systeem dat op seksuele prikkels reageert). Als zich op het vlak van seksueel functioneren
stoornissen voordoen, worden deze seksuele disfuncties genoemd.
Wat betreft een seksueel probleem, kan dat er ook zijn zonder dat er perse een seksuele
functiestoornis is (dit heet seksuele dissatisfactie). Bender maakte een onderscheid tussen
verschillende typen seksuele problemen en beschreef:
1. Seksuele belevingsproblemen: veranderingen in de lichamelijke (bijv. minder gevoel
bij gemeenschap) en/of emotionele (bijv. vrijen roept gevoelens van verdriet of rouw
op in plaats van lustgevoelens) beleving van seksualiteit;
2. Seksuele relatieproblemen: zonder dat de relatie in het algemeen erg is veranderd,
kan een ziekte heel specifiek aanleiding geven tot seksuele problemen (bijv. door
rolverwarring als gevolg van een conflict tussen een verzorgende en een erotische rol);
3. Seksuele aanpassingsproblemen: problemen die een koppel blijvend ervaart om in
hun (veranderde) seksualiteitsbeleving een nieuw, passend evenwicht te vinden;
4. Praktische seksuele problemen: wanneer een ziekte aanleiding geeft tot praktische
problemen zoals incontinentie, vermoeidheid, beperking van mobiliteit, zichzelf niet
kunnen aan- en uitkleden, kan hulp en/of een nuchtere kijk van een buitenstaander
helpen om praktische oplossingen aan te reiken;
5. Seksuele integratieproblemen: mensen die in een cruciale fase van de seksuele
ontwikkeling met een ziekte worden geconfronteerd (bijv. een diagnose krijgen tijdens
de puberteit), slagen er soms niet in om voor en in hun seksuele ontplooiing stappen te
zetten, met als gevolg een verlate of uitgestelde relationele en/of seksuele
ontwikkeling.
, Ziekte als factor in het model
Directe invloeden van aandoening op seksueel functioneren: aantasting van genitaliën,
aantasting van de seksuele fysiologie door neurologische en/of vasculaire aandoeningen en/of
hormonale stoornissen.
Indirecte invloeden van aandoening op seksueel functioneren: neurologische, vasculaire of
hormonale complicaties of klachten die secundair zijn aan de (primaire) ziekte-activiteit en
die storend zijn voor het seksueel functioneren en/of de seksualiteitsbeleving.
Verstoring van zin: verschillende aandoeningen en/of behandelingen kunnen een verlaagde
testosteronspiegel tot gevolg hebben. Dit zorgt voor verlaagde seksuele prikkelgevoeligheid
van het CZS en kan een negatieve invloed hebben op het seksueel verlangen.
Verstoring in prikkeltransport en -verwerking: stoornissen in de zintuigen zorgen ervoor dat
prikkeltransport (bijv. aanrakingen komen niet meer door in de hersenen) niet meer normaal
verloopt, niet alleen door neurologische aandoeningen, maar ook door neurologische
complicaties. Ook cognitieve stoornissen kunnen problematisch zijn, doordat de
prikkelverwerking (bijv. aandacht is verstoord/vermindert en dus wordt toenadering door
partner gemist) dan niet meer goed verloopt.
Onder normale omstandigheden worden alle voor seksuele respons relevante prikkels die
iemand waarneemt, gefilterd door de hersenen en verwerkt tot een signaal naar de seksuele
centra in de ruggenmerg. Daarnaast wekken de hersenen ook verwachtingen op over de
impact van seksueel prikkels, door middel van als het ware “seksueel gebonden
herinneringen” (bijv. leren dat bepaalde aanrakingen seksueel uitdagend zijn etc.).
Basiselementen van de fysiologische respons en hun zenuwverbindingen
De zenuwbanen tussen cerebrale en hersenstamverwerkingscentra en de centra in het
ruggenmerg. Deze zenuwbanen
verbinden de hersenen en de centra in
het ruggenmerg.
beschadiging: verstoring van de seksuele
informatiestroom
De centra in het ruggenmerg. Het
centrum gelegen in T11-L2 van het
ruggenmerg stuurt vooral de
sympathische stimulatie door naar de
doelorganen. Er wordt daarnaast
gedacht dat dit centrum extra gevoelig
is voor psychogene seksuele stimulatie.
beschadiging: mogelijke
onvruchtbaarheidsproblemen
Het centrum gelegen in S2–S4 van het
ruggenmerg is de zetel van de
reflexmatige erectie en lubricatie. Dit
centrum is bij de man
medeverantwoordelijk voor het tweede
deel van de zaadlozing
beschadiging: orgasme door clitorale
stimulatie waarschijnlijk onmogelijk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper renskeum. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen