Samenvatting van de geschiedenis context 'De Koude Oorlog, ' met behulp van kenmerkende aspecten, onderzoeksvragen en leerdoelen wordt het leren vergemakkelijkt. De samenvatting is opgebouwd uit een kernachtige tijdlijn en een chronologische samenvatting.
De Koude Oorlog, 1945-1991
Kenmerkende Aspecten
1. De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie.
2. Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en
fascisme/nationaalsocialisme
3. Het voeren van twee wereldoorlogen
4. Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en
de betrokkenheid van de burgerbevolking bij de oorlogvoering.
5. De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een
wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog
6. De eenwording van Europa
7. De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw
aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen
8. De dekolonisatie die een einde maakte aan de westerse hegemonie in de wereld.
Onderzoeksvragen
1. Waardoor raakte Europa verdeeld in twee ideologische blokken en waardoor groeide
de spanning tussen deze blokken, 1945-1955?
2. Waardoor raakte Azië betrokken bij de Koude Oorlog en groeide de spanning tussen
beide blokken in Azië en Afrika, 1949-1975?
3. Waardoor liep de Koude Oorlog op kritieke momenten niet uit op een directe militaire
confrontatie tussen beide grootmachten, 1955-1963?
4. Waardoor namen de spanningen tussen Oost en West af, 1963-1991?
Leerdoelen
Je kunt uitleggen wat de termen kapitalisme en communisme inhouden en hier zowel een
economische als een politieke betekenis van geven.
Je kent in verband met bovenstaande termen als liberalisme, vrije markt, éénpartijstaat,
vijfjarenplannen, kapitalisme.
Je kunt verklaren dat de samenwerking tussen de Sovjet-Unie en de V.S tijdens de Tweede
Wereldoorlog een monsterbond was.
Je kunt uitleggen dat als gevolg van de spanning tussen de Sovjet-Unie en de V.S.
Duitsland uiteindelijk uiteenviel in een communistisch deel en een kapitalistisch
Je kent in dit verband termen als: DDR, BRD, IJzeren Gordijn, bezettingszones, Oostblok,
Trumandoctrine, Marshallplan, NAVO en Warschaupact
Je kunt uitleggen dat als gevolg van de spanning tussen Oost en West zich diverse
incidenten voordeden zoals de Blokkade van Berlijn,
Je kunt verklaringen opstellen voor diverse Koude Oorlogsconflicten. Bijvoorbeeld de bouw
van de Berlijnse Muur, De Hongaarse Opstand, De Praagse Lente en de val van de
Berlijnse Muur.
1
,Je kunt uitleggen dat vanaf 1956 door de Sovjet Unie een politiek van vreedzame co-
existentie werd gevoerd. In dit verband ken je begrippen zoals SALT 1, non-
proliferatieverdrag, wapenwedloop.
Je kunt uitleggen dat de komst van Gorbatsjov een verandering betekende van het
traditionele Sovjetbeleid. Je kent hierbij de termen Glasnost en Perestrojka.
Je kunt de val van de Muur relateren aan de politiek van Gorbatsjov en de reactie hierop in
de sattellietstaten.
Je bent in staat om historische gebeurtenissen en personen uit de Koude Oorlog in een
chronologisch goede volgorde te plaatsen.
Je bent in staat om mbv beeldbronnen en tekstbronnen historische verklaringen te geven
voor gebeurtenissen uit de Koude Oorlog.
Je kunt cartoons mbt de Koude Oorlog uitleggen en de mening van de tekenaar weergeven.
Tijdlijn
1775-1783: Amerikaanse Revolutie
1914-1918: WOI
febr. 1917: Revolutie in SU waarbij gematigde groepen de macht kregen
okt. 1917: Russische Revolutie → communisten en socialisten aan
de macht met Lenin als leider.
ma. 1918: Vrede van Brest-Litovsk
1917 - 1923: Westerse steun id Russische Burgeroorlog
nov. 1918: Novemberrevolutie in Duitsland
1919 - 1920: Red Scare id VS
e
19 eeuw: Westers Imperialisme
1919: de ‘Internationale’ & de ‘Communistische Internationale’
1922: ‘Rusland’ wordt ‘de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken’;
1928: Begin vd vijfjarenplannen door de centrale regering
sept. 1938: Conferentie van München
aug. 1939: Molotov-Ribbentrop-pact
1 sept. 1939: Polen ingevallen door Duitsland en verdeeld onder SU
Ergernissen voor WOII:
1. Rusland was al verschillende malen vanuit het westen aangevallen (1813 Franse
Napoleon; 1914 Duitsers)
2. 1938: Sovjet-Unie niet uitgenodigd voor de Conferentie van München
3. westen schrikt van Molotov-Ribbentrop-pact
4. 1 sept. 1939: Polen verdeeld → westerse bondgenoten als Polen zijn niet
veilig
juni 1941: Operatie Barbarossa (tot jan. 1943 bezette Duitsland delen van
Rusland)
7 dec. 1941: Aanval op Pearl Harbor → VS verklaart oorlog
aan Japan → DU verklaart oorlog aan VS
1941-1945: Tijdelijke ‘vriendschap’ tussen VS en SU als ze beiden toetreden
tot het Geallieerde bondgenootschap
febr 1945: Conferentie van Jalta
apr. 1945: VS Roosevelt overleden → Truman president
1945: Groot Brittannië; Churchill → Clement Attlee
juli 1945: Conferentie van Potsdam → Berlijn ook opgedeeld
2
,aug. 1945: Atoombom op Hiroshima beëindigt WOII
1945: Verenigde Naties
1945-1991: Koude Oorlog
1946: Vorming van volksdemocratieën in Oost-Europa
ma. 1946: Ijzeren Gordijn vanuit SU
vanaf 1947: Trumandoctrine olv VS-president Truman + containmentpolitiek
vanaf 1947: Marshallplan olv VS minister Marshall
juni 1948 - mei 1949: Blokkade van Berlijn door SU→VS regelt
luchtbrug
1948: Universele Verklaring vd Rechten vd Mens, namens Verenigde
Naties
april 1949: Oprichting NAVO
mei 1949: Oprichting BondsRepubliek (west) Duitsland
okt 1949: Oprichting Duitse Democratische Republiek (oost-Duitsland)
1949: SU bracht eerste atoombom in een test tot ontploffing
→ wapenwedloop versterkt (ook buiten de wereld; Spoetnik)
1949: China wordt communistisch olv Mao Zedong;
Volksrepubliek China → wantrouwen vanuit westers imperialisme →
vanaf 1949: Dominotheorie → wantrouwen vanuit SU
febr. 1950: Redevoering van VS-senator J. McCarthy →
heksenjacht op communisten
1950 - 1953: Korea-oorlog
1951: Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS), onder druk
vd Marshallhulp
ma. 1953: Dood van Stalin → opvolger Nikita Chroesjtsjov;
destalinisatie (lichte ‘dooi’ in de kille éénpartijdictatuur) & propageerde
vreedzame co-existentie
1953: Volksopstand Oost-Berlijn → hard neergeslagen →
grote uitstroom van Oost-Duitsers naar democratische West-Duitsland
1954: Dominotheorie van Amerikaanse president Eisenhower
juni 1954: Akkoorden van Genève
1955-1975: Vietnam-oorlog
1955: Warschaupact
1955: MPLA & FNLA: van Angola voor onafhankelijkheid tegen Portugal
okt. 1956: Hongaarse Opstand
1956: Bestorming van Felix Meritis in Amsterdam
1956: Rode schisma
1957: Europese Economische Gemeenschap
4 okt 1957: SU lanceerde de eerste satelliet ‘Spoetnik’ in een baan om de
aarde
1959: Communistische machtsgreep in Cuba olv Fidel Castro
aug 1961 - 1989: Berlijnse Muur
aug. 1962 VS ontdekt raketbases op Cuba dmv Amerikaanse
spionagevliegtuigen
22 okt. 1962: VS Kennedy onthult bestaan kernraketten en eist
onklaar maken →
okt. 1962: Cubacrisis
hotline → diplomatiek overleg
3
, 1962-1981: Détente
1963: 'Ich bin ein Berliner'- toespraak van Kennedy in West-Berlijn
1964: Tonkin-resolutie
1964: SU leider: Leonid Brezjnev
1964-1973: Vietnam-oorlog
1968: non-proliferatieverdrag
1968: Praagse Lente, @Tsjecho-Slowakije
vanaf 1968: Breznjevdoctrine
1972: Bezoek van Nixon aan China
1972: Strategic Arms Limitation Talks I-verdrag
1972: Driehoeksdiplomatie
1973: nieuwe Afghaanse leider→toenadering
islamitische staten →1979
1974: @Angola: soevereiniteitsoverdracht.
1975: Burgeroorlog in Angola tussen sterkere MPLA en FNLA
nov. 1975: Volksrepubliek Angola = éénpartijstaat
24 dec. 1979: Inval Sovjet-Unie in Afghanistan → 10-jarige
oorlog
1979: SALT II-verdrag
jaren tachtig: economische crisissen over de hele wereld, oa id SU waar de
communistische economie allesbehalve een succes was:
1981: Polen; onafhankelijke vakbond Solidariteit → SU laat
Polen vakbonden verbieden
1981: Aantreden VS president Ronald Reagan
1981 Kernwapendemonstraties
1982: Dood van Brezjnev SU
1983: aankondiging SDI-project
1985: Michael Gorbatsjov wordt leider vd Sovjet-Unie →
Glasnost en Perestrojka
okt. 1989: Opheffing communistische Volksrepubliek→ Republiek
Hongarije
9 nov. 1989: Val van de Berlijnse Muur
jan. 1990: Opheffing Communistische Partij Polen
3 okt. 1990: Hereniging Duitsland
aug. 1991: Augustusstaatsgreep in SU van de conservatieven
1991: progressieve Boris Jeltsin wordt gekozen tot president van
Rusland (nam praktisch gezien de leiding over van Gorbatsjov)
dec. 1991: De Sovjet-Unie valt in verschillende landen uiteen,
einde communistische bestuur → ‘definitief’ einde aan de Koude Oorlog
vanaf 1991: Uitbreiding van de Europese Unie
1993: Europese Unie
2000: Vladimir Poetin komt aan de macht, vastbesloten het land weer
macht en aanzien te geven
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper barbaradoornbos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,09. Je zit daarna nergens aan vast.
