H7 – samenwerken
Gevangendilemma: Het vooropstellen van het eigen belang kan tot een slechter resultaat
leiden dan wanneer het gezamenlijk belang voorop wordt gesteld.
Voorwaarden gevangendilemma:
Er is sprake van een éénmalige beslissing
Er is geen overleg mogelijk
Beide partijen beschikken over dezelfde informatie
De resultaten van de één worden beïnvloed door de beslissing van een ander
Voorbeeld gevangendilemma:
Speler 2: je handlanger
Zwijgen Verlinken
Speler 1: jij Zwijgen 1 jaar, 1 jaar 8 jaar, 0 jaar
Verlinken 0 jaar, 8 jaar 5 jaar, 5 jaar
Het gevangendilemma is:
Een simultaan spel = spelers moeten gelijktijdig hun strategie bepalen, zonder de
strategie van de ander te weten.
Een niet-coöperatief spel = spelers mogen van te voren niet overleggen.
Wanneer je gaat kijken naar de opties, zou je zien dat speler 1 altijd voor verlinken kiest. Dit
noem je de dominante strategie. Zo bepaal je de dominante strategie van speler 2 ↓
Speler 2 zwijgt speler 2: 1 jaar
Speler 1 zwijgt Speler 2: verlinken
Nashevenwicht: situatie binnen de speltheorie waarbij geen enkele speler eenzijdig zijn
resultaat kan verbeteren, gegeven de acties van de andere spelers
Speler 2: je handlanger
Zwijgen Verlinken
Speler 1: jij Zwijgen 1 jaar, 1 jaar 8 jaar, 0 jaar
Verlinken 0 jaar, 8 jaar 5 jaar, 5 jaar
Kijk steeds wat de handlanger zou kiezen wat voor hem het beste is wanneer de ander
zwijgt/ verlinkt en zet daar een streep. Waar uiteindelijk twee strepen staan is het
nashevenwicht, dit is niet de optimale oplossing. Het is beter om allebei te zwijgen, zo
herken je een gevangendilemma.
Je spreekt van zelfbinding wanneer iemand rekening houdt met de belangen van zijn
handlanger, maar ook met die van zichzelf, dat is hierbij de keuze zwijgen.
Een prijzenoorlog is een concurrentiestrijd die wordt gevoerd met steeds nieuwe
prijsverlagingen van de concurrenten. Met het gevangenendilemma kun je verklaren waarom
ondernemingen een prijzenoorlog voeren, terwijl samenwerking tot betere resultaten zou
, ECONOMIE HOOFDSTUK 7 – 10 + 15 + 16
leiden. In dit soort situaties wordt vaak gekozen voor de tit-for-tatstrategie dit houdt in dat
wanneer de ene onderneming zijn prijzen verlaagd, de ander dat ook doet.
Soorten kartels:
Prijskartel: er worden afspraken gemaakt over prijzen/ prijzen voor de toekomst
worden besproken
Productie- of quotumkartel: ondernemers maken afspraken over
productievermindering om de prijzen op te drijven
Rayon- of marktverdelingskartel: bedrijven verdelen afzetgebieden onder elkaar
De mededingingswet verbiedt kartels dit handhaaft de Autoriteit Consument en Markt
(ACM).
Soorten producten:
Individuele producten: producten die kunnen worden gesplitst in individueel
leverbare eenheden, waarvoor een prijs kan worden gevraagd omdat ze via een
markt geleverd kunnen worden.
Collectieve producten: producten die niet kunnen worden gesplitst in individueel
leverbare eenheden, omdat niet ervan kan worden afgesloten en het is niet leverbaar
via de markt.
Quasi of semicollectieve producten: wanneer de overheid een individueel product
aanbiedt.
Wanneer iemand besluit te betalen voor die dijken, denkt een ander dat hij het niet hoeft te
doen, maar wanneer er een overstroming komt kan je moeilijk degenen die niet betaald
hebben laten verzinken.
Dit heet meeliftgedrag, hiervoor voert de overheid belastingen in, dit moet
iedereen betalen, dat heet collectieve dwang. Ook is er sprake van externe effecten dat
zijn in dit voorbeeld de mensen die niet betalen. Dit zijn effecten die niet meegenomen
worden in de prijs van de productie.
H8 – onderhandelen
Onderhandelen is een proces met twee partijen waarbij ze allebei voorstellen en
tegenvoorstellen noemen om zo tot een middenweg te komen waar zij allebei mee akkoord
gaan.
Factoren die belangrijk zijn voor het resultaat bij een onderhandeling:
Het belang van de partijen wanneer je aan het eind van de middag nog een bos
bloemen over hebt verkoop je deze tegen een lagere prijs dan in het begin van de
middag.
De (relatieve) grootte van de beide partijen wanneer er één aanbieder is en veel
vragers heeft deze aanbieder veel macht.
De mate van samenwerkingen binnen een partij wanneer mensen samenwerken
kunnen ze meestal meer bereiken dan een individu.
De mogelijke alternatieven van de partijen wanneer je bijvoorbeeld een opleiding
hebt gedaan waar in dat vak veel vraag naar is, kan je hogere looneisen stellen.
De producent wil een maximaal producentensurplus en de consument wil het
consumentensurplus maximaliseren.
Loonstijging lijkt goed, maar kan gevolgen hebben op lange termijn:
Loonstijging meer uitgaven minder winst minder produceren minder
werkgelegenheid.
Verzonken kosten zijn al uitgegeven kosten die niet meer teruggedraaid kunnen worden,
denk bijvoorbeeld aan alle research voor een onderhandeling, en dan wordt de
onderhandeling opeens afgezegd.
Bij een berovingsprobleem spreek je van twee partijen waarvan de één meer investeert
dan de andere partij. Dit probleem ontstaat als:
De investering niet kan worden terugverdiend zonder de samenwerking
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jaydeecaylin. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.