Samenvatting
Samenvatting Geschiedenis Kenmerkende aspecten 26-36
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting van de kenmerkende aspecten met uitleg per kenmerkend aspect van de aspecten 26 t/m 36
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Geschiedenis KA 26 t/m 36Vroegmoderne tijd
KA 26 De wetenschappelijke revolutie
In de 17e eeuw leidde een nieuwe onderzoekende houding tot de wetenschappelijke revolutie. In de
exacte wetenschappen kwamen theorieën en wetten tot stand op grond van redeneren, waarnemen
en experimenteren. Bij de Europese expansie en in oorlogvoering werden veel nieuwe ontdekkingen
en uitvindingen toegepast.
Ontwikkeling van wetenschap:
In de middeleeuwen baseerde men kennis op de bijbel en andere klassieke geschriften
17e eeuw kwam de behoefte om (natuur)verschijnselen te onderzoeken en vast te leggen in
natuurwetten.
Wetenschappers wilden tot kennis komen door Experiment, observatie, logisch redeneren
Francis Bacon Empirisme
Copernicus de aarde draait om de zon
Galileo Galilei telescoop, bevestigt theorie Copernicus
Antoine van Leeuwenhoek microscoop
Er ontstaat een compleet nieuw wetenschappelijk wereldbeeld
KA 27 Rationeel optimisme en verlicht denken dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
De wetenschappelijke revolutie in westerse landen leidde in de 18 e eeuw tot groot optimisme over
de mogelijkheid om met behulp van het verstand alles te begrijpen en te verbeteren. Verlichte
denkers ontwikkelden nieuwe, vaak revolutionaire ideeën op het terrein van godsdienst, politiek,
economie en samenleving. Door de verspreiding van verlichte denkbeelden ontstaat bij de gegoede
burgerij steeds meer behoefte om deel te nemen aan het bestuur van hun land.
Verlichte denkbeelden:
Godsdienst Economie Politiek
Tolerantie Vrijheid Volkssoevereiniteit
Scheiding kerk en staat Individueel Sociaal contract
Deïsme: god als eigenbelang Scheiding der machten
klokkenmaker Vrijhandel
Atheïsme: god bestaat Vrije markteconomie
niet Kleine overheid
Agnosticisme: weten
niet of god wel of niet
bestaat
KA 28 voortbestaan van het ancien regime met pogingen om het vorstelijke bestuur op eigentijdse
verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme) ‘Alles voor het volk, maar niks door het volk’
De uit de middeleeuwen stammende standenmaatschappij bleef in de Europese landen bestaan tot
het einde van de 18e eeuw. In een aantal landen hielden koningen vast aan het absoluut
koningschap. Onder invloed van de verlichting voerden vorsten in andere landen hervormingen door.
, Frederik de Grote van Pruisen (1712 – 1786) de vorst moet een voorbeeld voor het volk zijn
KA 29 De uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekolonies en
de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel en de opkomst van het abolitionisme
Vanaf de 16e eeuw vergrootten Europeanen hun kolonies in Amerika en legden ze er plantages aan
die produceerden voor de Europese markt. Voor het zware plantagewerk haalden ze miljoenen
zwarte slaven uit Afrika. Door de verlichting ontstond er in westerse landen discussie hierover. Eind
18e eeuw ontstond een beweging tegen de slavernij die ervoor zorgde dat westerse landen de
slavenhandel en de slavernij in de 19 e eeuw stap voor stap afschaften.
In de 16e eeuw kwam de zogenaamde trans-Atlantische slavenhandel of driehoekshandel op gang
omdat:
- Er op het Amerikaanse continent veel vraag was naar slaven om op de plantages te werken
- De Indianen (=inheemse bevolking van Amerika) niet geschikt waren voor dit werk omdat ze
niet sterk genoeg waren en erg vatbaar voor Europese ziekten
- De Spaanse koning Karel V de slavenhandel in Indianen verbood.
Abolitionisme streven naar de afschaffing van de slavernij:
In Groot-Brittannië ontstond eind 18de eeuw protest tegen slavernij en slavenhandel. De Britse
abolitionisten (afschaffingsbeweging) slaagde erin om de handel in slaven vanaf 1807 te laten
verbieden. De Britten wisten via verdragen ook andere Europese landen te bewegen de handel stop
te zetten. Willem I tekende het verdrag namens Nederland in 1814. De uiteindelijke afschaffing van
de slavernij kende nog een lange geschiedenis. Denemarken deed het in 1803, Groot-Brittannië in
1834, Frankrijk in 1848, Nederland in 1863, de Verenigde Staten in 1865 (na afloop van de
burgeroorlog), Portugal in 1869, Spanje in 1886 en Brazilië in 1888. De fascinerende documentaire
over de slavernij die in het najaar van 2011 werd uitgezonden toonde een duidelijk verschil tussen de
nakomelingen van de slaven in Suriname zelf en in Nederland. In Suriname viert men op 1 juli de
afschaffing, in Nederland herdenkt men die.
KA 30 De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies voer
grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.
Rijke burgers willen meer invloed op het bestuur en de arme burgers willen en beter bestaan.
Onder invloed van de verlichting vonden aan het eind van de 18e eeuw democratische revoluties
plaats in westerse landen, waarbij de oude privileges werden afgeschaft. De Amerikaanse Revolutie
begon toen de dertien Engels kolonies in Noord-Amerika zich in 1776 losmaakten van Engeland en
een democratische republiek stichtten: de Verenigde Staten van Amerika. De Franse Revolutie begon
in 1789 toen het Franse volk in opstand kwam. Frankrijk werd een constitutionele monarchie en later
een republiek. Na het mislukken van de democratie vestigde Napoleon in 1799 de
alleenheerschappij. In Nederland begon in 1786 een opstand van democratische patriotten, maar
deze werd na een jaar neergeslagen. In 1795 begon de Bataafse Revolutie, waardoor Nederland een
eenheidsstaat werd met een democratische grondwet.
Amerikaanse revolutie 1775 – 1783
Begin: 5 maart 1770 Boston Massacre (‘niet vuren!’ het vuur werd geopend)
Aanleiding: 16 december 1773 Boston tea party (‘No Taxation without Representation’)
Eind: 4 juli 1776 Declaration of Independence
Franse revolutie: liberté, égalité, fraternité tegen Lodewijk XVI
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ambervandenboogaert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75323 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen