2.1 Het zintuigstelsel
Zintuigen zoals het gehoorzintuig en het gezichtszintuig, ontvangen prikkels uit het externe
milieu deze prikkels noem je externe prikkels.
Zintuigen die prikkels ontvangen uit het inwendige milieu noem je interne prikkels.
Proprioceptoren kunnen een verandering van de spanning in de spier of een verandering in
de stand van een lichaamsdeel registreren.
In zintuigcellen ontstaan onder invloed van prikkels impulsen. Er zijn verschillende soorten
zintuigcellen (receptoren):
● Mechanische receptoren: Reageren op uiteenlopende vormen van mechanische
energie zoals aanraking, druk, beweging en geluid.
● Gehoor Receptoren en evenwichtsreceptoren: Zijn mechanische receptoren met
fijne haartjes. Als de vloeistof waarin zij zich bevinden beweegt, buigen de haartjes,
vervormt het celmembraan en ontstaat een impuls.
● Tast-en drukreceptoren: Zijn mechanische receptoren waarin een impuls ontstaat
als het celmembraan wordt vervormd door druk. Tastreceptoren liggen vlak onder de
opperhuid. Drukreceptoren liggen dieper in de huid.
● Chemische receptoren: Kunnen bepaalde moleculen uit de omgeving binden zoals
smaakreceptoren en reukreceptoren. De impuls ontstaat in deze zintuigcellen.
● Temperatuurreceptoren: Reageren op warmte en kou. Wanneer de temperatuur
boven of onder een bepaalde normwaarde komt ontstaat er een impuls.
● Pijnreceptoren: Bevinden zich in het gehele lichaam en zijn uiteinde van bepaalde
neuronen. Er ontstaat een impuls door bijvoorbeeld extreme druk of extreme
temperatuur.
● Lichtreceptoren: Zijn zintuigcellen waarin een impuls ontstaat door zichtbaar licht.
Zintuigcellen hebben een prikkeldrempel die moet worden overschreden om een
impuls te kunnen veroorzaken.
Adequate prikkel: De soort prikkel waarvoor de prikkeldrempel van een zintuig het laagst
is.
Adaptatie: Aanpassing van de gevoeligheid van een zintuig bij aanhoudende prikkelsterkte.
2.2 Het oog
● Harde oogvlies: Stevig vlies, geeft bescherming.
● Hoornvlies: De voortzetting van het harde oogvlies aan de voorzijde.
● Iris: Gekleurde deel van het oog.
● Pupil: Opening van de iris.
● Vaatvlies: Bevat veel bloedvaten, zorgt voor de voeding van een groot deel van het
oog.
● Netvlies: Binnenste laag van de wand van een oog met lichtreceptoren.
● Gele vlek: Plaats in het centrum van het netvlies.
, ● Blinde vlek: Plaats in het netvlies waar de oogzenuw het oog verlaat en de
doorgang voor bloedvaten.
● Glasachtige lichaam: Houdt het netvlies op zijn plaats.
● Ooglens: Bolle lens achter de iris en de pupil.
In de lichtreceptoren in het netvlies ontstaan impulsen die door sensorische neuronen naar
de gezichtscentra in de grote hersenen worden geleid. Deze verwerken de impulsen zodat
je het beeld in ware grote waarneemt.
Je kunt niet tegelijkertijd iets van veraf en iets van dichtbij scherp zien. Om scherp beeld te
krijgen moet de vorm van de ooglens veranderen.
Een ooglens hangt met lensbandjes in het straalvormig lichaam. In het straalvormig
lichaam liggen kringspieren.
Als je van veraf kijkt:
- Zijn de kringspieren ontspannen.
- Zijn je ogen in rusttoestand.
- Wordt de doorsnede van de straalvormige lichamen groter.
- Zijn de lensbandjes strak gespannen.
- Worden de ooglenzen platter.
Als je van dichtbij kijkt:
- Trekken de kringspieren zich samen.
- Wordt de doorsnede van de straalvormige lichamen kleiner.
- Zijn de lensbandjes strak gespannen.
- Worden de ooglenzen boller.
Het boller en platter worden heet accommoderen. Je noemt de kringspieren in de
straalvormige lichamen daarom ook wel accommodatiespieren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper baloupuppy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,69. Je zit daarna nergens aan vast.