Hoofdstuk 5 de koude oorlog
De koude oorlog is het ideologische en gewapende conflict tussen het kapitalistische westen en
communistische oosten.
Ideologie: een manier van denken over hoe de samenleving er uit zou moeten zien
Kapitalisme
Kapitaal geld/vermogen
Productiemiddelen zijn eigendom van ondernemers/ individuen
Vrijmarkt economie: de overheid bemoeit zich zo min mogelijk met de economie
Vrijheid in de economie is belangrijker dan een eerlijke verdeling
Klasse maatschappij: door marktwerking ontstaan grote verschillen tussen arm en
rijk
Kan een democratie zijn westerse landen zoals VS, VK en NL zijn democratisch
Kan een dictatuur zijn Saoedi-Arabië, Qatar ect
Vrijheid van een meningsuiting en de rechtstaat is belangrijk
Communisme
Commune leefgemeenschap
Productiemiddelen zijn eigendom van de staat
Plan economie; de overheid schrijdt voor hoeveel en de prijs van de producten
Eerlijke verdeling is belangrijker dan economische vrijheid
Klasseloze maatschappij: iedereen is even arm
Altijd eenpartijstaat/ dictatuur de arbeider weet zelf niet wat goed voor hem is,
daarom neemt de communistische partij beslissingen voor het
Het communisme is totalitair er is dus ook geen vrijheid van meningsuiting
Productiemiddelen: land, grondstoffen, machines, gereedschappen, gebouwen en kapitaal
Sovjet unie: Rusland en nog landen zoals Oekraïne en Wit-Rusland USSR staat voor de sovjet unie
Conferentie van München
September 1938 het verenigd koninkrijk, Frankrijk, italic en Duitsland besluiten samen dat Hitler het
Duitstalige gedeelte van Tsjechoslowakije, het Sudeten land daarna moet hij stoppen. Doe doen ze
om een oorlog te voorkomen
Omdat daardoor Duitsland dichter bij de sovjet unie komt. Daarom sluit in 1939 Hitler en verdrag
met Stalin over de verdeling van polen.
Tijdens de 2e wereldoorlog zijn de sovjet unie en de verenigde staten tot elkaar veroordeeld omdat
ze de zelfde vijand hebben.
Conferentie Jalta
- Februari 1945
- De geallieerden bespraken hoe Europa er uit zou moeten gaan zien na de oorlog
1. Winston Churchill Engeland
2. Franklin D Roosevelt verenigd staten
, 3. Jozef Stalin de sovjet unie
Invloedssferen
Ook wel het ijzeren gordijn. De landen spreken af wie in welk land invloed mag uitoefenen.
Europa wordt verdeelt in oost en west; een communistische een kapitalistische invloedsfeer.
Grootmachten
Grootmacht= staten doe economisch, politiek, militair en cultureel de andere landen
overheersen of sterk beïnvloeden
Voor de 2e wereldoorlog verenigde staten ( grote winnaar van de 2 e wereldoorlog), verenigd
koninkrijk ( kunnen d Duitsers niet zonder hulp bestrijden), Frankrijk ( vernederd en bezet door
de Duitsers), Duitsland (verliezen de 2e wereldoorlog), sovjet unie ( verslaan de duisters tijden de
tweede oorlog)en Japan ( verliezen de 2e oorlog)
Na de 2e wereldoorlog verenigde Staten en Sovjet Unie. Omdat er nog maar 2 machten zijn
heten ze nu de supermachten. Ze beschikken allebei over kernwapens.
( dit komt later pas terug na de Duitse hereniging)
na de val van de Sovjet Unie hypermacht verenigde staten
Trumanleer/Truman doctrine
De belofte van de Amerikaanse president Truman in 1947 om ieder land dat zich bedreigt voelde
door de communistische expansie te verdedigen. De Trumanleer was vooral gericht tegen de
uitbreiding van het communisme over de wereld.
De politiek die de verenigde staten voerde om te voorkomen dat meer landen communistische
zouden worden noemen de containmentpolitiek.
Harry Truman volgde Franklin D Roosevelt op toen hij 1945 overleed. Voor die tijd was hij
vicepresident. Hij was de president die opdracht haf tot het gebruik van atoombommen tegen Japan.
Marshallplan
Europese landen zijn verzwakt door de tweede wereldoorlog
Veel dode burgers en soldaten, woningen zijn vernietigd, fabrieken vernietigd en internationale
handel gestopt welvaart gedaald, woningnood en sociale onrust de Verenigde Staten willen
van Europa weer welvarende landen maken, De Verenigde Staren willen van Europa weer een
sterkte handelspartner maken en De Verenigde Staten willen Europa bestand maken tegen
communisme.
- 1948-1952
- George Marshell
- Minister van Buitenlandse zaken V.S.
In de meeste Europese landen was de productie in 1947 alweer terug op het niveau voor de oorlog.
Voor de wederopbouw was het dus niet direct nodig.
Amerika gaf ook landen geld die niet meededen aan de 2 e wereldoorlog
NAVO
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liekevanbrugge. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.