Samenvatting
samenvatting maatschappijleer alles havo 4
samenvatting maatschappijleer alles havo 4
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Maatschappijleer samenvatting Parlementaire democratie§1 wat is democratie?
Algemeen belang
Politiek kun je het beste omschrijven als het nemen van allerlei besluiten om het land
te besturen.
De besluiten dan van algemeen belang. Je kan er nu of later mee te maken hebben.
Er zijn verschillende gebieden
- Welvaart. Voldoende banen voor jongeren
- Volksgezondheid. Wegwerken van wachtrijen in ziekenhuizen.
- Infrastructuur. Aanleg en onderhoud van wegen en bruggen.
- Onderwijs. Eisen voor het eindexamen.
- Buitenlandse betrekkingen. Het uitzenden van militairen.
- Openbare orde en veiligheid. Bestrijding van criminaliteit.
Je betaalt belasting om dit soort taken te kunnen regelen.
Je beslist indirect mee over het besteden van belastinggeld doordat we de politiek
kiezen.
Directe en indirecte democratie
Er zijn niet veel landen in de wereld die democratisch zijn.
Democratie is een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed
uitoefent op de politieke besluitvorming.
In het oude Athene was er ook al een vorm van democratie. De bevolking stemde
dan gezamenlijk op het centrale stadsplein.
Een overblijfsel van deze directe democratie is het referendum, waarbij kiesrechtige
burgers rechtstreeks mogen stemmen over een politiek vraagstuk of wetvoorstel.
In Zwitserland wordt een paar keer per jaar een referendum gehouden over nieuwe
wetsvoorstellen.
Nederland heeft een indirecte democratie. De beslissingen worden gemaakt door
gekozen vertegenwoordigers in het parlement.
Je noemt het ook wel een parlementaire democratie omdat de gekozen
vertegenwoordigers samen het parlement vormen.
Kenmerken parlementaire democratie
De rechtsstaat met zijn grondrechten vormt het fundament voor onze democratie.
De belangrijkste kenmerken die in Nederland in de grondwet zijn vastgesteld:
- Burgers hebben politieke grondrechten
→ vanaf 18 jaar recht om te stemmen en gekozen te worden.
→ iedereen mag een politieke partij of vereniging oprichten.
→ iedereen mag demonstreren en zijn mening uiten.
Over de politieke besluitvorming zijn er belangrijke regels:
- De regering en het parlement maken samen de wetten.
- Wetten gaan pas gelden als een meerderheid in het parlement daartoe besluit.
, Grondrechten kunnen niet zomaar worden afgeschaft, ook niet als de meerderheid
dat zou willen.
Er is persvrijheid. Journalisten mogen zelf bepalen waarover ze berichten en welke
manier ze dat gaan doen.
Van dictatuur naar democratie
In 1848 werd besloten dat niet alle macht bij de koning lag maar bij de gekozen
volksvertegenwoordigers.
Het algemeen kiesrecht voor mannen was in 1917 en het kiesrecht voor vrouwen in
1919.
Dictatuur
We spreken van een dictatuur wanneer alle macht in handen is van één persoon of
een kleine groep mensen.
Niet alle dictaturen zijn hetzelfde.
Naast alleenheerschappij heb je ook dictaturen zie gebaseerd zijn op ideologie zoals
in Noord-Korea.
In die landen heeft een communistische partij alle macht en hebben de burgers
weinig en soms niks te zeggen.
Je hebt ook fascistische partijen. Die kiezen voor sterke leiders die zelfstandig
besluiten kunnen nemen. Bijvoorbeeld in Duitsland.
Je hebt ook de religieuze dictatuur, zoals in Iran. Dat is volledig gebaseerd op de
islamitische wetgeving. Het volk kiest voor een parlement en een president, maar alle
politieke besluiten hebben goedkeuring nodig van een niet-gekozen geestelijke
leider.
Bij een militaire dictatuur heeft het leger de macht.
Kenmerken dictatuur
Dictaturen komen meestal tot stand na een staatsgreep waarbij een dictator met
behulp van het leger de macht grijpt.
Dictaturen hebben meestal de volgende kenmerken:
- Een machtenscheiding ontbreekt.
→ Alles is in handen van één persoon of groep.
→ Als jij je slecht behandeld voelt door de overheid kan je niet naar de rechter
stappen want de rechters zijn niet onafhankelijk.
- De grondrechten worden niet gerespecteerd.
→ Burgers hebben geen vrijheid van meningsuiting en mogen niet protesteren.
→ Politieke tegenstanders hebben kans op gemarteld, vermoord of kunnen
worden gevangengezet.
- Er bestaat geen vrije pers.
→ Journalisten komen in de problemen als ze kritische berichten over de
machtshebber plaatsen.
→ Er is een overheidscontrole van de media. Dat noemen we censuur.
- Oppositiepartijen zijn vaak verboden.
→ Ze lopen kans om gearresteerd te worden.
→ Ze vluchten vaak naar het buitenland om zich daar te verzetten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chloedekoning. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen