14.1 de ene spier is de andere niet
Skeletspieren: buigen en strekken
- Pezen: verbinden tussen spieren en botten
- Antagonisten: spieren die in tweetallen werken en een tegengestelde beweging
veroorzaken: trekt de buigspier van jee arm samen, dan verlengt de trekspier.
- Skeletspieren: bestaan uit spierbundels, groepen lange spiervezels, verpakt in bindweefsel.
- Spiervezels bevatten honderden spierfibrillen. Deze kunnen langs elkaar schuiven
- Actine (dunne) en myosine (dikke): eiwitmoleculen in spierfibrillen
- Als de antagonisten samentrekken, dan rekken de verkorte spiervezels weer uit. Verkorten
alle spiervezels tegelijkertijd, dan trekt de
spier met maximale kracht samen en bolt
op spierballen
- Dwarsgestreept spierweefsel (actine en
myosine): vertoont onder microscoop
dwarse strepen door de rangschikking van
de spierfibrillen. Het zijn willekeurige
spieren en dienen voor beweging.
- Willekeurige spier staat onder invloed
van de wil.
Andere typen spierweefsel: knijpen en trekken:
- Hartspierweefsel dwarsgestreept. Maar
onwillekeurig
- De korte spiervezels zijn met elkaar
verbonden tot een vertakte netstructuur
trekken alle vezels (van bv je
hartkamers) samen, dan trekt het hele ‘’net’’ samen. Het volume van de kamers wordt
kleiner en pompt bloed de slagaders in.
- Onwillekeurige spier: buiten controle van wil.
- Spieren in slagaders bevatten glad spierweefsel, gladde spieren zijn ook onwillekeurig. Ze
hebben geen dwarse strepen doordat hun fibrillen niet strak zijn gerangschikt. De
samentrekking van gladde spieren gaat trager dan die van skeletspieren, maar kan langer
doorgaan.
Trainen en spieren
- Skeletspier bezit 2 typen spiervezels: langzame en snelle
- Langzame spiervezels: trekken relatief traag samen, maar houden lang vol. Dankzij
myoglobine houden ze het lang vol. spiereiwit dat extra zuurstof kan binden en opslaan.
Rode kleur
- Snelle spiervezels: trekken ongeveer 3x sneller samen, maar raken in korte tijd vermoeid.
Bevatten weinig myoglobine, witte kleur.
- Door de skeletspieren tijdens een krachttraining kort en zwaar te belasten, maken de
spiervezels extra actine- en myosine eiwitten. Hierdoor nemen de spieren in kracht en
volume toe.
- Door duurtraining vergroten deelnemers de hoeveelheid myoglobine en aantal
mitochondriën in hun langzame spiervezels.
, 14.2 je gezichtszintuig
Dichtbij en veraf scherp zien
- Licht breekt vooral op het hoornvlies. Dit is het
doorzichtige deel van het harde (witte) oogvlies aan
de buitenkant van je ogen.
- Dan passeert het licht de voorste oogkamer, de lens
en het glasachtige lichaam.
- Ooglens speelt speciale rol bij breking van licht.
Ooglens is elastisch en bol van vorm. Hij hangt via
lensbandjes in de kringspier van het straalvormig
lichaam.
- Lens plat: als lensbandjes aan de lens trekken
Lens bol: als lensbandjes ontspannen
- Door lens boller of platter te maken, accommoderen, breken de lichtstralen sterker of
minder sterk, waardoor van verschillende afstanden het beeld scherp op je netvlies valt.
- Van veraf naar dichtbij: kringspier trekt straalvormig lichaam samen en verkleint diameter.
Dichtbij veraf: kringspier ontspant weer.
- Echt scherp zien lukt alleen met de kegeltjes, zintuigcellen in de gele vlek. Gele vlek: ligt
recht achter het midden van de lens. In centrum gele vlek is concentratie kegeltjes hoog.
Allemaal sturen ze hun informatie apart naar de hersenen, die daardoor een heel
gedetailleerd beeld kunnen opbouwen.
- Rond het netvlies bevindt zich een vlies met veel bloedvaten, het vaatvlies. De bloedvaten in
dit vaatvlies voorzien de vellen van het netvlies van voeding en zuurstof.
- Op de plek waar de
oogzenuw en de
bloedvaten het
netvlies doorboren
zijn geen
zintuigcellen
aanwezig en neem je
geen lichtstralen
waar: de blinde vlek.
Lichtregeling
- Je ogen reageren op extra licht door verkleining van je pupil. kringspieren in de iris, het
gekleurde deel van je oog, trekken samen en verkleinen de pupil.
- dit heet pupilreflex.
Prikkelsterkte
- Zintuigen zijn gespecialiseerd in het registreren van 1 bepaalde prikkel, de adequate prikkel.
Prikkel waarvoor zintuig geschikt is.
- Een zintuigcel reageert pas op een adequate prikkel boven een minimale sterkte van die
prikkel: de drempelwaarde. Onder die waarde doet de zintuigcel niets met de prikkel.
Alles-of-niets principe
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper resaboelhouwers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.