Literatuurgeschiedenis Nederlands
Nederlands-Indië
Tijdlijn
1596 Eerste NL schepen Java
1602 VOC
1942 Bezetting Nederlands-Indië door Japan
→ Veel Nederlanders en Nederlands-Indiërs naar
Jappenkampen
1945 Capitulatie Japan
→ Soekarno roept onafhankelijkheid Indonesië uit
1945-1949 Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog
→ Politionele acties1
1949 Onafhankelijkheid Indonesië
Leerdoelen
- Wat kenmerkend is voor de schrijvers Multatuli, Couperus en Haasse en hun werk:
‘Max Havelaar’, ‘De Stille kracht’ en ‘Oeroeg’.
- Op welke manier Nederlands-Indië voorkomt in de behandelde werken en hoe deze
in de tijd (koloniale tijd, fin de siècle, politionele acties) zijn te plaatsen.
- Wat de relatie is tussen de behandelde romans en de literaire periode/stromingen
romantiek en naturalisme.
- Hoe de verschillende perspectieven op Nederlands-Indië in de loop van de tijd
veranderden en hoe je dat terugziet in de gelezen fragmenten.
Max Havelaar - 1860
Multatuli (= ik heb veel geleden) // Eduard Douwes Dekker
- Wereldverbeteraar, ambtenaar Nederlands-Indie, romanticus, idealist, buitenbeentje
- Amsterdamse jeugd = inspiratie voor ‘de geschiedenis van Woutertje Pieterse’
- Een kind wordt ongelukkig als alles om hem heen bekrompen, klam en streng
is
- Cultuurstelsel
- 1830 - 1870
- Economisch plan om het verarmde Java winstgevend te maken
- Boeren moesten een deel van hun grond beplanten met
handelsgewassen voor de Europese markt
- Verkocht door de Nederlandse Handel Maatschappij
- Negatief uitgepakt: plaatselijke hoofden kregen beloningen als ze
meer inleverden dan nodig was
- Boeren werden uitgebuit = grootste bezwaar
- Werkte 18 jaar als ambtenaar in Indië
1 Politionele actie = 'politionele actie' werd door het Nederlandse kabinet bij de eerste
militaire actie gelanceerd om duidelijk te maken dat de actie niet de bedoeling had de
Republiek te vernietigen maar slechts een beperkt ('politioneel') karakter had: namelijk de
contrakrachten in de Republiek uit te schakelen die een diplomatieke oplossing van het
conflict saboteerden.
, - In 1856 ging hij gedesillusioneerd terug naar Nederland
- Hij zag van dichtbij het machtsmisbruik van de plaatselijke hoofden tegen de
inheemse bevolking
- Diende een aanklacht in, maar werd genegeerd
- Omdat hij een andere blik had wilden zij hem eerst overplaatsen maar
hij nam al ontslag
- Geïnspireerd door de Verlichting
- “De roeping van de mens, is mens te zijn”
- Geëmigreerd naar Duitsland
- Rechtszaak doordat hij ging vechten met iemand tijdens de opera
- Wilde niet wachten en ging weg
- Gevangenisstraf en geldboete
- Wilde met Max Havelaar niet een einde aan het koloniale bewind, maar dat er
zorgvuldig bestuur werd toegepast
- Bevolking moest beschermd worden tegen uitbuiting
- Eerste schrijver die openlijk kritiek uitte op de uitbuiting van de inlandse bevolking
- Maar kolonialisme vond hij nog wel iets vanzelfsprekends
Max Havelaar of de koffieveilingen der Nederlandse Handelsmaatschappij
- Zet Hollandse kleinburgerlijkheid te kijk → droogstoppel
- Titelverklaring
- Max Havelaar slaat uiteraard op de hoofdpersoon van het boek, die een
botsing aanschouwt tussen zijn idealen en de harde werkelijkheid. De rest is
de titel die meneer Droogstoppel aan het boek wilde geven. Dit slaat op de
koffiehandel, waarmee de Nederlanders veel geld verdienden
- “Ik ben makelaar in koffie en woon op de Lauriergracht nr. 37”
- Structuur
- Droogstoppel: krijgt manuscript van Sjaalman/Max Havelaar en geeft Stern
opdracht boek
- Stern: schrijft een boek over de lotgevallen van Max Havelaar
- Max Havelaar: vertelt het verhaal van Saïdjah en Adinda
- Multatuli stuurt de personages weg en houdt een vlammend betoog
- Raamvertelling omdat
- Saïdjah en Adinda
- Buurjongen en buurmeisje en willen later als ze groot zijn trouwen
- Vader van Saïdjah heeft een buffel om het land te bewerken
- Wordt afgepakt door districtshoofd
- Vader koopt nieuwe buffel en verkoopt daarvoor zijn zwaard
- Wordt afgepakt door districtshoofd
- Vader koopt weer een buffel
- Buffel redt Saïdjah van een tijger
- Wordt afgepakt door districtshoofd
- Papa en mama Saïdjah overlijden paar jaar later
- Saïdjah wil naar Batavia om rijk te worden zodat ze wel 2 buffels
kunnen kopen → zullen elkaar weer zien bij de 36e volle maan
onder een boom
- Komt terug → Adinda gevlucht met haar vader naar zee
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper caitlinmaartens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.