Ik heb een samenvatting geschreven van Thema 1 Regeling van het boek Biologie voor jou VWO5. Deze samenvatting heb ik geschreven toen ik zelf een toets had over dit hoofdstuk. Deze samenvatting heeft mij heel erg geholpen en hierdoor heb ik een goed cijfer gehaald voor de toets.
In deze samenva...
samenvatting bio T.1 Regeling
Thema 1 basisstof 1: regeling en homeostase
Homeostase
Normwaarde: een bepaalde waarde wat je lichaam in stand wil houden
Dynamisch evenwicht: Het verschijnsel dat per saldo weinig verandert (er is evenwicht)
Homeostase: het in stand houden van een dynamisch evenwicht in het inwendige milieu van
organismen
Regelkringen
Negatieve terugkoppeling; wanneer een toename van het resultaat een remming van het
proces veroorzaakt
Positieve terugkoppeling: een regelkring waarin toename van het resultaat het proces
versterkt
Uitwendig milieu: de omgeving
Inwendige milieu: alle cellen die niet direct in aanraking staan met de omgeving
Her verloop van stressreacties
Stressreactie vast patroon
1. Rustfase
2. Stressfase
3. Herstelfase
Basisstof 2: hormonale regulatie
Hormonen
Signaalmoleculen: signaalstoffen
Hormonen: signaalmoleculen die cellen van hormoonklieren afgeven
Endocriene klieren: geven haar producten aan het bloed af (hormoonklieren)
Secretie: afgifte van hormonen
Exocriene klieren: klieren met een afvoerbuis
Doelwitorganen
Receptoren: ontvangen hormonen, alleen dan kan hormoon binden en werken
Doelwitorganen: organen waarvan de cellen hormoonreceptoren hebben
Hormoonspiegel: hormonenconcentratie, meer hormonen, heftigere reactie
Hormonen blijven lang in het bloed, effecten houden lang aan
Werking van hormonen
Hormoon-receptorcomplex: ontstaat wanneer een hormoon aan een receptoreiwit bindt
Hormoon-receptorcomplex komt via kernporie in kernplasma en kan bepaalde genen in het
DNA aan-of uitzetten
Andere hormonen binden aan receptoreiwit op celmembraan van de cellen van het
doelwitorgaan, aan binnenzijde van celmembraan wordt dan een bepaald signaalmolecuul
gevormd of geactiveerd: de second Messenger, die geeft signaal in cel door
Zo bijv. een enzym activeren, die signaal kan doorgeven aan volgend signaalmolecuul,
specifieke reactie op gang brengen in cytoplasma of aanzetten tot genregulatie
Signaal van hormoon bindt aan receptor op celmembraan, kan in cel worden versterkt, in cel
doorgeven van molecuul naar molecuul, veel signaalmoleculen geactiveerd of geproduceerd
Signaalcascade of cascade: als een signaal via meerdere schakels in de cel wordt
doorgegeven
Hormoonklieren
, Hormoonstelsel: groep hormoonproducerende klieren of organen
Hypofyse
Hypofyse: ligt in het midden van je hoofd onder de hersenen, hormoonklier
Hypothalamus: gedeelte hersenen dat net boven hypofyse ligt
Hypofyse: bestaat uit voorkwab en achterkwab
Neurosecretie: als hormonen door neuronen worden gevormd
Neurohormonen: hormonen die gevormd zijn door neuronen
Inhibiting hormonen: zorgen ervoor dat endocriene cellen in hypofysevoorkwab geen
hormonen meer produceren
Releasing hormonen: stimuleren endocriene cellen in hypofysevoorkwab juist om bepaalde
hormonen te produceren
Hypofysehormonen
Adrenocortivotroop hormoon: uit hypofysevoorkwab wordt O.A. geproduceerd bij stress
Groeihormoon: regelt groei en ontwikkeling
Prolactine: speelt rol bij vergroten van melkklieren, stimuleert productie van melk door
melkklieren in borsten
Oxytocine: hypofyseachterkwab, stimuleert ontstaan van weeën aan einde zwangerschap en
tijdens geboorte
Antidiuretisch hormoon: regelt resorptie van water bij nieren bij vorming urine, osmotische
waarde blijft dan min of meer constant
Schildklier
Schildklier: in hals voor strottenhoofd, tegen luchtpijp, produceert thyroxine of
schildklierhormoon: beïnvloedt stofwisseling door verbranding glucose te stimuleren
Te veel thyroxine: intensiteit stofwisseling neemt toe, daardoor: gewichtsverlies, toename
eetlust en rusteloosheid, te weinig: minder stofwisseling, gewichtstoename en
vermoeidheid
Kind met te weinig thyroxine: ontwikkeling centrale zenuwstelsel en lichamelijke
ontwikkeling blijven achter
Te lage thyroxine vanaf geboorte: kan dwerggroei ontstaan, deze vorm vaak gepaard met
beperkte geestelijke ontwikkeling
Spijsverteringsklieren
Spijsverteringshormonen: worden geproduceerd in alvleesklier en maag- en darmwand,
beïnvloeden spijsvertering
Eilandjes van Langerhans
Eilandjes van Langerhans: hier worden belangrijke hormonen aangemaakt: insuline en
glucagon, zorgen dat bloedsuikergehalte in evenwicht blijft
Bloedsuikerspiegel: glucoseconcentratie in het bloed
Wanneer normwaarde wordt overschreden: door insuline meer glucosetransporteiwitten in
celmembraan, hierdoor permeabiliteit(doorlaatbaarheid) van glucose door celmembranen
verhoogd. Transport glucose door celmembraan neemt toe. Cellen nemen meer glucose op
uit bloed
Cellen in lever en spieren zetten glucose om in glycogeen, wordt hier opgeslagen,
glucoseconcentratie daalt hierdoor
Als glucoseconcentratie onder normwaarde zakt: eilandjes van Langerhans produceren dan
glucagon. Stimuleert in lever en spieren omzetting van glycogeen in glucose, bevordert
afgifte glucose aan bloed. Glucoseconcentratie stijgt weer
Nieren en bijnieren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stijn1peters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
