Thema 3 Parlementaire Democratie
Wat is democratie?
1.1 wereld bedekt met staten
Soeverein= een staat die op een bepaald gebied met duidelijke grenzen het hoogste
gezag uitoefent en het monopolie van geweldsuitoefening heeft.
1.2 het belang van de politiek
-Politiek gaat over het maken van keuzes waaraan allen in een staat zijn gebonden.
die keuzes worden in wetten vastgelegd, die worden uitgevoerd door ministers,
ambtenaren, politie en leger.
Meeste keuzes zijn van algemeen belang omdat iedereen er mee te maken krijgt.
Kiezen voor snel, daadkrachtig en efficient besturen = doelmatig resultaat
Maximale participatie van burgers in de politiek = proces van democratische
besluitvorming met een zorgvuldige afweging van de verschillende belangen.
1.3 democratie
gaat om de macht van velen, het volk regeert.
Direct komt nauwelijks meer voor, anders in de vorm van een referendum, een
volksstemming
Kenmerken
Vormen van indirecte of representatieve democratie terug te zien met als basis
kenmerk:
Dat het volk vertegenwoordigers kiest die beslissingen nemen en met een zekere
regelmaat bij verkiezingen aan de bevolking verantwoording moeten afleggen over
hun beleid.
met een kleinere groep kom je sneller tot een besluit en de
volksvertegenwoordigers kunnen zich grondig verdiepen in onderwerpen.
Democratie moet een rechtsstaat zijn om de inbreng van burgers te garanderen met
een trias politica.
Andere kenmerken:
-individuele vrijheid
-gelden politieke grondrechten, burgers kunnen zelf hun vertegenwoordigers kiezen
en zich verkiesbaar stellen
-politie en leger hebben wettelijk beperkte bevoegdheden
, -er bestaat onafhankelijke rechtspraak
-er bestaat persvrijheid
Parlementair of presidentieel stelsel
- onderscheid binnen landen met een representatieve democratie
Parlementair stelsel:
-rechtstreeks gekozen parlement het hoogste machtsorgaan, op basis van de
samenstelling wordt een kabinet gevormd van ministers en staatssecretarissen
leggen verantwoording af aan het parlement, indirect het volk.
niet-gekozen staatshoofd van wie de macht beperkt wordt door de grondwet
is dat staatshoofd een koning, dan een constitutionele monarchie (Nederland)
Presidentieel stelsel:
-bevolking kiest het parlement, maar ook de president, aan wie de grondwet veel
bevoegdheden toekent (Frankrijk en VS)
president aan het hoofd van de regering = uitvoerende macht
kan ministers benoemen en ontslaan, maar mist het ontbindingsrecht = recht om
het parlement te ontbinden
De Nederlandse staat
Sinds 1814 een constitutionele monarchie, taken en bevoegdheden van het
staatshoofd zijn vastgelegd in de grondwet. Parlementaire democratie met een
constitutioneel vorst.
– waarden gelijkheid en vrijheid erg belangrijk in een democratie
taken en bevoegdheden van de drie politieke machten staan nauwkeurig
omschreven
alle Nederlanders vanaf 18 jaar hebben stemrecht en om verkozen te worden
regels voor politieke besluitvorming zijn vastgelegd
overheid laat de media vrij, maar moet er voor zorgen dat ze over juiste informatie
kunnen beschikken.
1.4 dictatuur
Machthebbers bepalen alles zelf, schendingen van mensenrechten en politiekgeweld
Kenmerken
-de drie machten, wetgevende, uitvoerende en rechterlijke zijn niet van elkaar
gescheiden maar zijn in handen van een kleine groep mensen
nooit een rechtsstaat
-er is een beperkte individuele vrijheid
-nauwelijks politieke vrijheid, tegenstanders worden gevangen/vermoord
-vaak overheidsgeweld
-geen onafhankelijke rechtsspraak
-massamedia onder censuur van de overheid
Door het ontbreken van tegenstanders kunnen er snel besluiten worden genomen,
dus snelle efficiente besluitvorming met gebrek aan vrijheid en rechtszekerheid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mail145. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.