H5
§5.1 - nederland herrijst
Nederland lag na de bevrijding in puin. De regering gaf in goed overleg het
werkgevers en werknemers leiding aan de wederopbouw. De bevolking werkte hard
en leefde sober. Dankzij de welvaart die zo bereikt werd, kon de verzorgingsstaat
worden opgebouwd.
De puinhopen van de oorlog
De schade na de Tweede Wereldoorlog was groot.
Wederopbouw en industrialisatie
Na de Tweede Wereldoorlog hielden ze gezamenlijk de lonen en prijzen laag, geleiden
loon- en prijspolitiek. De werkgelegenheid in de industrie nam in de jaren 1950 sterk toe.
Rotterdamse haven groeide door de uitbreiding van de olieraffinage en de chemische
industrie. Er waren veel nieuwe woningen nodig na de oorlog door verwoesting maar ook
door de babyboom (1946 - 1949). Het ging de goede kant op.
Zuinigheid en welvaart
Mensen moesten zuinig leven. Werknemers werkten heel veel. Tv kwam in 1951 en in 1960
konden meer mensen een tv kopen. Mensen konden ook een auto kopen na 1956 toen in
lonen omhoog gingen. In 1958 kwam de gezinsauto DAF op de markt.
AOW
Sociale wet wet gericht op het beschermen van economisch zwakkeren. In 1947 regelde
Minister Drees van Sociale Zaken (PvdA) de Noodwet Ouderdomsvoorziening tot stand. In
1952 werd de Werkloosheidswet (WW) ingevoerd. In 1957 de Algemene Ouderdomswet
(AOW) deze wet verving de de Noodwet.
De rooms-rode coalitie
Rooms-rood coalitie regering het katholieken en sociaaldemocraten. Er werden twee
partijen na de oorlog opgericht, de Katholieke Volkspartij (KVP) en de sociaaldemocratische
Partij van de Arbeid (PvdA). Dit was een Rooms-rood coalitie. Ze breiden uit in 1948 het
de protestantse CHU en de liberale Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD).
Opbouw van de verzorgingsstaat
Sociale voorzieningen uit belasting betaalde uitkeringen.
In 1958 verdween de PvdA uit de regering. Er kwam een kabinet van confessionelen en
liberale. Maar de opbouw van de verzorgingsstaat ging door. In 1967 werd de Wet op de
Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) ingevoerd, voor mensen die ziek waren en niet
meer konden werken.
In 1963 kwam er een bijstandsuitkering voor mensen zonder inkomen. Deze sociale
voorziening werd betaald met de belastingen.
§5.3 - er komen andere tijden
1
, Door de welvaart veranderden de Nederlandse cultuur en samenleving vanaf de jaren
1960. Individuele vrijheid werd erg belangrijk. Vanaf de jaren 1970 verdween veel
industrie. In de politiek vonden grote verschuivingen plaats.
Stijgende welvaart
In de jaren 60 was er een snel groeiende welvaart. Door bijvoorbeeld de televisie begon je
ontzuiling en ontkerkelijking.
Jong en anders
De jongeren in de jaren 1960 verzette zich tegen de ouderen.
Seksuele revolutie en feminisme
Jongeren gingen ongehuwd samenwonen. Scheiden was geen schande. Vrouwen gingen
studeren. Vrouwen wilde geen huisvrouw meer zijn. Luisterden minder naar familie en kerk.
Verbod op abortus werd opgeven.
Gevolgen voor de politiek
Ook de politiek veranderde. Mensen stemden niet meer op de oude verzuilde partijen en
wilde meer invloed op het bestuur. Dat verlangen leidde tot de D66. De D66 wilde dat de
burgemeester en minister president door het volk werd gekozen. Door door ontkerkeijkingen
ontzuiling ginden de confessionele partijen achteruit. KVP, ARP en CHu besloten één partij
te worden, CDA.
Economische teruggang
In 1973 begon een economische crisis. De industrie werd getroffen. Oude bedrijfstakken
zoals de textielindustrie en de scheepsbouw gingen ten onder. De verzorgingsstaat dreigt
onbetaalbaar te worden. Het kabinet Lubbers bezuinigen daarom hard op sociale zekerheid.
Dit leidde tot een somberheid onder de jongeren. Jongeren gingen kraken en verzette zich
Paars
Vanaf 1985 groeide de economie weer. Voor de CDA was dat goed. Maar ontzuiling en
ontwikkeling ging door.
In 1994 ging het weer slecht met het CDA. Voor het eerste sinds 1918 verdwenen de
confessionelen uit de regering.
In 1998 kwam er een paars kabinet (= regering van sociaal democraten (rood) en liberalen
(blauw)). Dit was PvdA, VVD en D66.
Onvrede
In 2001 mocht homohuwelijk.
De onvrede in de samenleving werd het krachtigst verwoordde door Pim FOrtuyn in 2002
het z'n eigen partij mee deed, LPF. Hij werd vermoord. Toch kwam je LPF in de regering.
Ook de SP en CDA. LPF ging ten onder.
In 2004 gingen mensen stemmen op geert wilders, PVV.
In 2010 VVD en CDA vormden samen een kabinet onder leiding van Rutte.
In 2010 was de PVV de derde partij en ging niet samen met de VVD en CDA.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophiesamenvattinge. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.