Samenvatting
geschiedenis hoofdstuk 4 3 vwo SAMENVATTING
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
geschiedenis werkplaats hoofdstuk 4 3 vwo samenvatting
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
3 beoordelingen
Door: nexotijngames • 5 maanden geleden
Door: sevlida • 7 maanden geleden
Goed
Door: hadassah • 2 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
geschiedenis H3§4.1 - einde van de wereldrijken
Na 1945 kwam er een eind aan de koloniale wereldrijken. In de eerste tien jaar na de
oorlog werd bijna heel Azië onafhankelijk, in de tien jaar daarna bijna heel Afrika. In
het Midden-Oosten werd de staat Israël gesticht. Nederland werd in 1949 gedwongen
om Indonesië op te geven.
Aziatische nationalisme
In de Europese kolonies in Azië was al voor de Tweede Wereldoorlog een bovenlaag
ontstaan van ambtenaren en bestuurders uit het land zelf. Zij waren gaan verlangen naar
een eigen staat. Onder aanvoering van leiders als Gandhi in India en Soekarno in Indonesië
was verzet ontstaat tegen de koloniale overheersing. Door de Tweede Wereldoorlog zagen
de Aziaten in dat de Europeanen niet onoverwinnelijk waren. Voortaan waren de Sovjet-Unie
en de VS de sterkste landen, en zij waren voor dekolonisatie.
India en Pakistan
Hindoes en moslims kregen steeds meer haat naar elkaar en daarom besloten de Britten
India zo snel mogelijk onafhankelijk te laten worden. Toen ze weggingen in 1947 eiste de
Moslimleiders een eigen staat uit, Pakistan, en alle Moslims vluchten daar naartoe en de
hindoes vluchtte de andere kant op. In de jaren daarna stonden de Britten ook al hun andere
kolonies in Azië af.
Frankrijk stond in 1954 Vietnam ook af na een bloedige oorlog.
Indonesië
Nederland wilde Indonesië na de Tweede Wereldoorlog nog niet onafhankelijk laten worden.
Na Japanse capitulatie (overgave) riep Soekarno de Republiek Indonesië uit (Indonesië
moest volgens Soekarno onafhankelijk worden). De Nederlandse regering zag Soekarno als
landverrader omdat die met de Japanners had samengewerkt, Nederland dacht ook dat de
Indonesiërs de Nederlandse leiding terug wilde en ze waren bang dat Nederland arm en
onbelangrijk zouden worden zonder Indonesië. Nederland viel in 1947 Indonesië aan, ze
noemde het een politionele actie. Het liep uit de hand en er werd teruggevochten. In 1948
begon Nederland een nieuw offensief, waarbij Soekarno gevangen werd genomen.
Nederland werd gedwongen daar de VS en Verenigde Naties om met de republiek te praten
voor onafhankelijkheid. Op 27 december 1949 werd het soevereiniteitsoverdracht
getekend.
Politionele actie = Nederlandse militaire operatie tegen Indonesië.
Soevereiniteitsoverdracht = het overdragen van de hoogste macht.
Zionisme
Palestina was onder Brits bestuur. Er ontstonden spanningen tussen de Palestijnen en de
Joden. In 1900 kwamen veel heel joden naar Palestina, op de vlucht voor antisemitisme.
Velen waren aanhangers van het joodse nationalisme, het zionisme.
De Joden wilde een eigen staat, Palestina.
Zionisme = het streven naar een Joodse staat.
Israël en de Palestijnen
1
, De Britten wilde van Palestina af. Ze vertrokken 1948 uit Palestina. De VN wilde Palestina
verdelen in een joodse en Arabische staat. Palestijnen en Arabieren wilde dat niet, er brak
oorlog uit. De Joden waren sterken. Palestijnen sloegen op de vlucht. Omdat de Britten weg
waren riep de Joodse leider Ben Goerion de staat Israël uit. Een dag later vielen de
buurlanden Israël aan, maar Israël was militair sterker. In 1956, 1967 en 1973 brak er oorlog
uit tussen de buurlanden en Israël.
Algerije
In Algerije wilde de bevolking ook onafhankelijkheid, maar Frankrijk was niet van plan op
Algerije op te geven. In 1954 was een onafhankelijkheidsoorlog.
In 1956 liet Frankrijk Marokko en Tunesië onafhankelijk worden. En in 1962 liet Frankrijk
Algerije ook onafhankelijk worden.
De rest van Afrika
In Afrika ten zuiden van de Sahara was rond 1955 geen verlangen naar onafhankelijkheid.
De Europeanen dacht ook dat ze daar niet aan toe waren.
Als er nationalistische beweging ontstond in een van de kolonies van Frankrijk en
Groot-Brittannië dan maakte ze het onafhankelijk. Eerst lieten de Britten Ghana gaan, en
tussen 1960 en 1964 lieten ze nog zeventien kolonies onafhankelijk worden. De Fransen
lieten in vrede al hun kolonies gaan. België deed afstand van Congo. Portugal 1975 zijn
kolonies Angola en Mozambique op na een oorlog.
In Zimbabwe namen zwarte rebellen in 1980 de macht over van het blanke regime.
Regime = regering (vaak ondemocratisch)
§4.2 - de koude oorlog
Na de Tweede Wereldoorlog kwamen de Sovjet-Unie en de VS als vijanden tegenover
elkaar te staan. De koude oorlog tussen hen leidde tot grote spanningen, eerst in
Europa, later ook in Azië. Doordat beide supermachten kernwapens hadden, dreigde
er een atoomoorlog.
Vijandige blokken
Stalin, Roosevelt en Churchill besloten dat ze na de oorlog zouden samenwerken. Maar al
snel kwamen de VS en de Sovjet-Unie als vijanden tegenover elkaar te staan. Er brak geen
oorlog uit maar ze probeerden elkaar wel op allerlei manieren te bestrijden. Tijdens deze
Koude Oorlog (1945 - 1989) waren de er twee blokken: het Oostblok (Sovjet Unie) en het
Westen (VS).
Wantrouwen
Een oorlog van de Koude Oorlog was de Sovjet Unie en de VS de grootste supermachten
waren. De andere grote landen waren verzwakt. De Sovjet Unie en de VS hadden allebei
andere ideeën. De VS stond voor democratie en kapitalisme, de Sovjet Unie was voor
communistische dictatuur. Na de Tweede Wereldoorlog mocht Stalin de Baltische Staten en
Oost-Polen hebben. Polen kreeg een stuk Duitsland hiervoor. Roosevelt en Churchill gaven
Stalin ook invloed in landen die door het Rode Leger zijn bevrijd, maar ze vonden wel dat
Europese landen democratie moesten hebben.
Indamming
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophiesamenvattinge. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79373 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen