Samenvatting
Samenvatting Management accounting Jaar 2 K1 - Berekenen, beslissen, beheersen
Samenvatting van de hoofdstukken 1,2,3,4,6,7,8,15,16,17,18
[Meer zien]Voorbeeld 6 van de 31 pagina's
Voorbeeld 6 van de 31 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
8 beoordelingen
Door: gijsveenstra • 5 jaar geleden
Door: suzannejanse99 • 5 jaar geleden
Door: Jordi14 • 5 jaar geleden
Door: md-rosing • 6 jaar geleden
Door: iDebbie • 7 jaar geleden
Door: Mardyfisker • 7 jaar geleden
Door: LarsV95 • 7 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
InhoudsopgaveManagement accounting .......................................................................................................................................................................................2
Hoofdstuk 1 ..........................................................................................................................................................................................................................................2
§1.1 plaatsbepaling van management accounting............................................................................................................................ 2
§1.1.2 relatie met andere vakgebieden ................................................................................................................................................. 2
§1.2 historische ontwikkeling van management accounting ....................................................................................................... 2
1.3 De contingencybenadering ................................................................................................................................................................ 2
Hoofdstuk 2 Kostenbegrippen .....................................................................................................................................................................................................4
§2.1 Product costs en period costs ......................................................................................................................................................... 4
§2.2 Werkelijke kosten en standaardkosten ...................................................................................................................................... 4
§2.3 Variabele kosten en constante kosten ......................................................................................................................................... 4
§2.3.1 De relatie tussen bedrijfsdrukte en kosten ............................................................................................................................ 4
§2.3.2 Variabilisatie van constante kosten .......................................................................................................................................... 4
§2.3.3 Engineered costs, committed costs en discretionary costs ............................................................................................. 5
§2.4 Directe kosten en indirecte kosten ............................................................................................................................................... 5
§2.5 Private kosten en maatschappelijke kosten .............................................................................................................................. 5
§2.6 Relevante kosten en sunk costs ..................................................................................................................................................... 5
§2.7 Kosten en misgelopen opbrengsten ............................................................................................................................................. 5
Hoofdstuk 3 De dimensies van de kostprijs ...........................................................................................................................................................................7
§3.1 Het hoeveelheidselement ................................................................................................................................................................. 7
§3.2 Het prijselement .................................................................................................................................................................................. 7
§3.3 De factor tijd .......................................................................................................................................................................................... 7
§3.3.1 Omlooptijd.......................................................................................................................................................................................... 7
§3.3.2 Het relevante interestpercentage .............................................................................................................................................. 7
§3.3.3 Verwerking van vermogenskosten in de kostprijs ............................................................................................................. 8
Hoofdstuk 4 Kostprijsberekening en de keuze van de bedrijfsdrukte .......................................................................................................................9
§4.1 Totale kosten en gemiddelde kosten ........................................................................................................................................... 9
§4.2 Verwachte bezetting en normale bezetting ............................................................................................................................... 9
§4.3 Integrale kostprijs en differentiële kostprijs ............................................................................................................................ 9
§4.4 Normale bezetting en capaciteitsbepaling................................................................................................................................. 9
Hoofdstuk 6 Het verband tussen bedrijfsdrukte en resultaat .................................................................................................................................... 11
§6.1 Profit-volumecharts ........................................................................................................................................................................ 11
§6.2 Break-evenanalyse........................................................................................................................................................................... 11
§6.3 Hefboomwerking .............................................................................................................................................................................. 11
§6.3.1 Operational leverage ................................................................................................................................................................... 11
§6.3.2 Financial leverage ......................................................................................................................................................................... 11
§6.3.3 Invloed van belastingheffing .................................................................................................................................................... 12
§6.4 Enige complicaties bij de break-evenanalyse ........................................................................................................................ 12
Hoofdstuk 15 Planning en control .......................................................................................................................................................................................... 14
§15.1 Doelstellingen en planning......................................................................................................................................................... 14
§15.2 Organisatorische en psychologische aspecten van planning en control................................................................... 15
Hoofdstuk 16 Budgettering ....................................................................................................................................................................................................... 17
§16.1 Budgettering als sluitstuk van de planning ......................................................................................................................... 17
§16.2 Budgettering als coördinatiemechanisme............................................................................................................................ 17
Hoofdstuk 7 De invloed van voorraadmutaties op de winst ....................................................................................................................................... 19
§7.1 Absorption costing ........................................................................................................................................................................... 19
§7.2 Direct costing ..................................................................................................................................................................................... 19
§7.3 Absorption costing en direct costing: de pro’s en contra’s ............................................................................................... 20
Hoofdstuk 8 Kostenverbijzondering ...................................................................................................................................................................................... 21
§8.1 Het belang van kostenverbijzondering .................................................................................................................................... 21
§8.2 Enkelvoudige opslagmethode ..................................................................................................................................................... 21
§8.3 Meervoudige opslagmethode ...................................................................................................................................................... 22
§8.4 Kostenplaatsenmethode ................................................................................................................................................................ 22
§8.5 Activity based costing ..................................................................................................................................................................... 23
Hoofdstuk 16 Budgettering ....................................................................................................................................................................................................... 24
§16.3 Verschillenanalyse ........................................................................................................................................................................ 24
§16.5 Kostenverschillen .......................................................................................................................................................................... 24
Hoofdstuk 17 Budgettering ....................................................................................................................................................................................................... 26
§17.1 Budgettering bij meerproductondernemingen .................................................................................................................. 26
§17.2 Bedrijfsproces en budgettering ................................................................................................................................................ 26
§17.3 Beyond budgeting.......................................................................................................................................................................... 27
Hoofdstuk 18 Divisiestructuren ............................................................................................................................................................................................... 29
§18.1 Decentralisatie van de besluitvorming .................................................................................................................................. 29
§18.2 Beoordeling van divisieprestaties ........................................................................................................................................... 29
1
,Management accounting
Hoofdstuk 1
§1.1 plaatsbepaling van management accounting
Management accounting is ook wel de interne informatieverschaffing. Zij houden zich bezig met
het verschaffen van informatie aan de ondernemingsleiding, om beslissingen te nemen en het
beheersen van de bedrijfsprocessen.
Hier tegen over staat externe informatieverschaffing, hierbij draait het om de financiële
verslaggeving gericht op derden. Deze manier wordt vaak bedoeld om verantwoording en
informatie te geven. Externe informatieverschaffing noemen we ook wel financial accounting.
Een overeenkomst tussen deze twee is dus dat ze beide financiële informatie verschaffen. Maar er
zijn ook verschillen, namelijk:
- De ondernemingsleiding heeft toegang tot alle informatie die aanwezig is (management
accounting) en de andere belanghebbers zullen moeten afwachten (financial accounting).
Sommige belanghebbende kunnen informatie afdwingen.
- Bij management accounting zijn geen wettelijke regels, maar bij de financial accounting
wel.
- Bij management accounting vindt doorlopende informatieverschaffing plaats, de informatie
kan per dag zijn, of per week. Bij de financial accounting is dat minder vaak, bijvoorbeeld
maar 1 keer per jaar.
- Bij management accounting is de informatie zeer gedetailleerd en bij financial accounting
vrij globaal.
- De informatie is voor de management accounting eerder beschikbaar dan voor de financial
accounting.
- Bij de financial accounting kan er de neiging zijn om naar buiten toe alles er mooier uit te
laten zien, ook wel window dressing of creative accounting.
Intern Extern
Toegang tot alle informatie Ja Nee
Wettelijke voorschriften Nee Ja
Frequentie Vrijwel doorlopend Periodiek
Detaillering Zeer gedetailleerd Meer globaal
Tijdstip van berichtgeving Vrij snel na einde periode Veel later
Mogelijke neigingen tot Nee Ja
creative accounting
§1.1.2 relatie met andere vakgebieden
§1.2 historische ontwikkeling van management accounting
Management accounting is ontstaan uit de bedrijfsadministratie en is dus begonnen met de
boekhouding. Voor de boekhouding was belangrijk: de kunst van het schrijven, het onstaan van
gled als ruilmiddel en de uitvinding van het perkament.
Management accounting heeft de volgende doelen:
1. kostencalculaties ten behoeve van de kostprijs- en winstbepaling
2. beslissingscalculaties: het verschaffen van relevante informatie over kosten en
opbrengsten om tot juiste beslissingen te komen
3. het verstrekken van informatie die nodig is voor het besturen van een organisatie en het
beheersen van de bedrijfsprocessen.
1.3 De contingencybenadering
iedere onderneming heeft tegenwoordig behoefte aan maatwerk, dit komt doordat elk bedrijf zijn
eigen bijzondere kenmerken heeft. Het uitgangspunt wordt aangeduid als contingencybenadering.
Bijzondere kenmerken vloeien voort uit de volgende punten:
- de aard van de ondernemingsactiviteiten
- de grootte van de onderneming
- de mate van onzekerheid waarin de onderneming moet opereren
- de ondernemingscultuur
2
,De aard van de ondernemingsactiviteiten
Om winst te behalen zal er input nodig zijn, deze input kan gezien worden als
ondernemingsactiviteiten. Verder heb je een transformatieproces nodig en dan krijg je output. Voor
deze drie stappen (input, transformatieproces, output) heb je vier soorten ondernemingen :
- landbouw en extractie
- industrie
- handel
- dienstverlening
Vaak gebruiken bedrijven een combinatie van arbeid en kapitaal.
De grootte van de onderneming
Als de onderneming klein is dan zit het management-accoutingsysteem opgeslagen in het hoofd
van de ondernemer. Als het bedrijf groter is en dus meerdere managers heeft, dan zal de
beheersing van de onderneming lastiger worden.
De mate van onzekerheid
In deze tijd hebben bedrijven vaak te maken met voortdurende veranderingen. Deze
veranderingen kunnen bijvoorbeeld zijn:
- De consument wil steeds wat anders. Daardoor wordt de levenscyclus van een product
steeds korter.
- De concurrentie wordt steeds scherper.
- Veranderingen in wetgeving zorgen ervoor dat een bedrijf aanpassingen moet doen.
Hoe onzekerder de bedrijfsomgeving, hoe moeilijker het is om goed gefundeerde beslissingen te
nemen.
De ondernemingscultuur
Onder de ondernemingscultuur kunnen we verstaan hoe werknemers met elkaar omgaan. Daarbij
kijken we dan vooral naar de gezagsverhouding, hiërarchie.
3
,Hoofdstuk 2 Kostenbegrippen
§2.1 Product costs en period costs
Als alle kosten worden opgenomen in de berekening van de kostprijs, dan ontstaat er een integrale
kostprijs. Binnen deze integrale kostprijs zijn alle kosten product costs, dus worden de kosten aan
een product verbonden. Bij sommige bedrijven is het geval dat er bepaalde kosten niet aan een
product verbonden kunnen worden en dus ander berekend moeten worden. Deze kosten noemen
we period costs.
Voorraadmutatie beïnvloed de winst, want als er een voorraadtoename is dan is de winst hoger
naarmate er meer kosten als product costs worden beschouwd, omdat de aan de voorraadtoename
toegerekende kosten pas bij verkoop in een volgende periode ten laste van het resultaat gebracht
zullen worden. Bij een voorraadafname is het omgekeerde het geval.
§2.2 Werkelijke kosten en standaardkosten
Als de kostprijs is gebaseerd op de werkelijke gebrachte offers, spreken we van het ruime
kostenbegrip. Indien alleen die offers worden meegenomen die gemaakt zouden zijn bij een
efficiënt verlopend productieproces, wordt het enge kostenbegrip toegepast. Bij het enge
kostenbegrip worden niet de werkelijke kosten, maar de standaard kosten.
Als er verspilling is, dan wordt dit niet meegenomen in de kostprijs, maar het wordt gezien als een
period costs.
Het gebruik van het enge kostenbegrip is voor management accounting belangrijk.
§2.3 Variabele kosten en constante kosten
§2.3.1 De relatie tussen bedrijfsdrukte en kosten
Bedrijfsdrukte is de algemene benaming voor de omvang van de ondernemingsactiviteiten in een
periode. De bedrijfsdrukte is de productieomvang in een periode, waarbij het begrip productie een
zeer ruime inhoud heeft.
In geval van variabele kosten is het totale kostenbedrag per tijdseenheid afhankelijk van de
bedrijfsdrukte; bij toename van de productie stijgen de totale variabele kosten.
Bij de proportionele variabele kosten nemen de kosten evenredig met de productie toe. Bij de
progressie stijgen ze in verhouding sterker dan de bedrijfsdrukte. Bij de degressie stijgen de
variabele kosten minder sterk van de bedrijfsdrukte.
De constante kosten hangen niet af van de bedrijfsdrukte, maar is een periodiek kostenbedrag. Als
de productie wordt uitgebreid dan zie je dat de constante kosten trapsgewijs zijn ingedeeld.
Als de bedrijfsdrukte daalt, dan is het lastiger om de constante kosten omlaag te brengen. Terwijl
als de bedrijfsdrukte stijgt dan is het gemakkelijk om de constante kosten te laten stijgen. Er
ontstaat een situatie waarin de constante kosten naijlen.
Handelsondernemingen hebben vaak veel variabele kosten, omdat de ingekochte goederen een
groot deel van de kostprijs uitmaken. Bij de industrie zijn de grondstofkosten variabel en zijn de
meeste andere kosten constant. Bij de dienstverlening zullen de kosten vooral constant zijn.
§2.3.2 Variabilisatie van constante kosten
De constante kosten krijgen een steeds groter aandeel in de totale kosten, dit komt doordat er
steeds meer geautomatiseerd wordt en dus apparatuur aangeschaft moet worden. Hoe groter de
constante kosten, hoe meer risico’s voor het bedrijf.
Daarom willen bedrijven de constante kosten variabiliseren, dit kan op een aantal mogelijkheden:
- Duurzame productiemiddelen worden gehuurd of geleased, hierbij kun je het contract ieder
moment opzeggen. Het huren brengt variabele kosten met zich mee.
- Personeel inhuren vanuit een uitzendbureau. De inlener heeft te maken met variabele
kosten.
- Werk uitbesteden (outsourcing). Hiermee vervang je kosten die vroeger vast waren in
variabele kosten.
4
,§2.3.3 Engineered costs, committed costs en discretionary costs
Engineered costs zijn kosten die een directe, technische relatie hebben met de bedrijfsdrukte.
(grondstofkosten) Het gaat dus om variabele kosten.
Committed costs zijn kosten die voortvloeien uit de beslissing om productiecapaciteit ter
beschikking te hebben. Het gaat hierbij ook om langertermijnbeslissingen waarvan de kotsten niet
meer ongedaan zijn te maken.
Discretionary costs zijn kosten waarvoor het management van periode tot periode een beslissing
neemt om ze al dan niet te maken. Hiervoor maakt het management een budget. (reclamekosten)
Als het een tijdje minder goed gaat met het bedrijf, wordt er als eerste bezuinigd op de
discretionary costs.
Variabele kosten Engineered costs
Constante kosten - per (des)investerings- Committed costs
beslissing aan te Discretionary costs
passen
- per periode aan te
passen
§2.4 Directe kosten en indirecte kosten
Directe kosten daarvan is het duidelijk dat ze bij een bepaald product behoren en worden ook
direct toegerekend aan de kostendrager.
Bij een homogene massaproductie zijn er alleen maar directe kosten. Bij
multiproductondernemingen zijn er naast directe kosten ook indirecte kosten. Deze kunnen niet
onmiddellijk toe worden gerekend aan de kostendrager. Indirecte kosten worden ook wel
overheadkosten genoemd.
§2.5 Private kosten en maatschappelijke kosten
Private kosten of interne kosten zijn kosten die de beslisser bij de calculaties in zijn eigen
portemonnee voelt. Het heeft dus met hem als individu te maken. Maar het kunnen ook kosten zijn
die de gehele samenleving aangaat, deze kosten noemen we maatschappelijke kosten of externe
kosten.
Soms kunnen keuzes die voor een individu zijn (eigenlijk private kosten) door de overheid worden
beïnvloed, dit noemen we het internaliseren van externe kosten. Denk hierbij aan verhoging van de
motorrijtuigenbelasting of benzine.
§2.6 Relevante kosten en sunk costs
kostenbepalingen hangen van verschillende dingen af. Daarom wordt gezegt, different costs for
different purposes. Twee kanttekeningen voor sunk costs:
1. Sunk costs zullen wel in de beschouwing betrokken dienen te worden om bijvoorbeeld het
gevoerde beleid te evalueren.
2. Sunk costs moeten rationeel gezien geen rol in de besluitvorming mogen spelen, omdat het
kosten zijn die voortvloeien uit in het verleden genomen beslissingen en niet door huidige
beslissingen beïnvloed worden. Wel spelen emotionele factoren een rol.
§2.7 Kosten en misgelopen opbrengsten
Bedrijven moeten keuzes maken, als je niet voor keuze 1 kiest, maar voor keuze 2 dan moet je de
misgelopen netto-opbrengt van keuze 1 berekenen en noemen we dit opportunity costs van keuze
2.
Opportunity costs zijn kosten van misgelopen netto-opbrengsten, omdat ervoor gekozen is om een
ander alternatief uit te voeren. Bij een opportunity costs ontstaat dus altijd een
knelpuntsbeslissing.
5
, Als je een keuze hebt gemaakt en deze levert winst op wil nog niet zeggen dat je de goede keuze
hebt genomen, misschien had de ander keuze meer winst opgeleverd.
Bij de kostprijs zullen zowel de kosten van het eigen vermogen als het vreemd vermogen moeten
worden opgenomen. Eigen vermogen moet je meenemen, omdat die verschaffers hun geld ook in
iets ander hadden kunnen investeren.
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper donkers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 60434 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen