Hoofdstuk 1: Introduction
Het bestuderen van leiderschap gaat al honderden jaren terug. Er zit wel is waar een verschil tussen
de manier van leiding geven door democratisch gekozen leiders, culturele leiders en bedrijfsleiders,
maar uiteindelijk komt het allemaal op hetzelfde neer. Er bestaan eigenlijk maar twee hoofdredenen
waarom er blijvende interesse is in leiderschapsstudies:
1. Het effect van leiders in ons leven is overal. Ze zorgen voor grootschalige effecten op
samenlevingen en landen en hebben daarom invloed op het succes daarvan of juist het falen.
Hitler heeft bijvoorbeeld Duitsland kapot gemaakt en Churchill heeft Engeland gered.
Hetzelfde geld voor ons dagelijks leven, door invloeden van supervisors en managers in
organisaties.
2. Mensen zijn dwangmatig gefascineerd door mensen in leiderschapsposities of die een
leiderschapspositie aannemen. Het maakt hierbij niet uit wie de leider is, zolang die persoon
maar een leider is.
Major types of leadership
Leiderschap kan om verschillende manieren gedefinieerd worden:
1. Het type volger van een leider
2. De aard van de primaire werkzaamheden van een leider
In van Wart staat de organisatie leider centraal die gefocust is op werknemers. Leiders die zich
focussen op nieuwe ideeën zijn transformationele leiders.
Sommige leiders hebben geen formele macht die voortvloeit vanuit een formele positie. Ze
hebben geen macht om te straffen of te belonen, maar hebben toch invloed op andere. Dit type
leider is afhankelijke van expertise of persoonlijkheid.
Er zijn verschillende type leiders die samengaan met een type volger en een type werk:
TYPE WERK UITVOERING BELEID NIEUWE IDEEEN
TYPE VOLGER↓
WERKENMER Managers Leidinggevende met Transformationele
verantwoordelijkheid voor leiders
beleid
KIEZER Gemeenschapsleiders Wetgever en adviseurs Lobbyisten en
van vrijwilligers beleidsondernemers
AANHANGER Small-group leiders Leiders van sociale Filosofen en sociale
S bewegingen trens setters
Elke groep vereist nieuwe skills, niet iedereen kan makkelijke switchen van een leiderschapsrol.
Variations in organizational leadership
Er zit een verschil in de manier van leidinggeven in de publieke sector en in de private sector. In de
publieke sector dienen de belangen van iedereen en de publieke waarde meer centraal te staan,
waar juist in de private sector het bedrijfsbelang voorop komt. Leiderschap is dus context en situatie
afhankelijk.
, Samenvatting van Wart
History of the Study of Organizational Leadership
Era Tijdsframe Karakteristieken
Great man Pre-1900 Gefocusts op de person
Trait 1900-1948 De eigenschappen en skills van
een persoon staan centraal
Contingentie 1948-1980 Context variabelen zijn
belangrijk. Gaat meer om
gedrag dan eigenschappen
Transformationeel 1978-Heden Een leider die verandering
aanbrengt in grote processen
Servant 1979-Heden Ethiek van de leider richting
volgers
Multifaceted 1990-Heden Horizontaal leiderschap,
leiderschap is een
groepsproces
Perennial debates in leadership theory
Leiders worden gezien als personen die “dingen gedaan krijgen”. Daarnaast is de perceptie dat
leiders niet werken maar van de volgers afhankelijk zijn hiervoor.
Administratief leiderschap is het proces van het zorgen voor de resultaten die nodig zijn bij systemen
in een efficiënte, effectieve en legale manier. Daarbij wordt er verwacht van volgers dat zijn voor de
resultaten zorgen, en de leider ondersteunt hen alleen. De organisatie is in samenhang met de
omgeving. Maar administratieve leiderschap is vooral service gericht. Als leider zorg je dus voor de
technische performance, interne sturing van volgers en externe organisatorische sturing.
A Discussion of Some Important Terms and Concept
Leiderschap kan op verschillende manier geanalyseerd worden. Dit kan variëren van specifieke
activiteiten tot verantwoordelijkheden. Een gradatie hoger van deze analyse is de focus op gedrag,
vaardigheden en skills. Gedrag wordt vaak gelinkt aan een activiteit en verantwoordelijkheid.
Hierboven staat de stijl, hoe geeft iemand leiding. De hoogst gerangschikte categorie is de meta-
catogory. Dit is een cluster aan gedragingen waarmee een leiders functioneren wordt geanalyseerd.
Er is een brede discussie over wie een manager is of een leider. Van Wart neemt aan dat leiders en
managers synoniemen voor elkaar zijn, omdat leiders ook managen en onder de mensen moeten
zijn.
Universele aanpakken stellen dat er een ideale vorm van leiderschap bestaat. Contingentie
aanpakken beschrijven juist dat leiderschap situatie afhankelijk is om het type gedrag en
leiderschapsstijl te duiden.
Formeel leiderschap is een leider die een formele positie inneemt en daarom legitimiteit heeft.
Informeel leiderschap hebben geen positie van macht maar vaak vanuit persoonlijkheid.
Verticaal leiderschap is een hiërarchische relatie waar bijna alle macht met de hoogste persoon in de
rankorde ligt. Horizontaal leiderschap heeft bijna gene hiërarchie en is afhankelijk van empathie van
volgers.
, Samenvatting van Wart
An Operational Definition of Leadership
Leiderschap is een complex proces met verschillende type van acteren
Leiderschap behelst het beoordelen van de omgeving en leiderschap beperkingen
Leiderschap is het ontwikkelen van verschillende leiderschap eigenschappen en
vaardigheden
Leiders moeten hun leiderschapsstijl aanpassen aan de situatie
Leider behalen vooraf bepaalde doelen
Leiders evalueren hun eigen handelen continu.
Hoofdstuk 2: Understanding theories of leadership &
leadership styles
Leiderschap wordt door van Wart behandeld in een causaal-chain model. In deze modellen zitten
drie factoren:
1. Leiderschapsstijlen, staan bovenaan het model omdat dit de eerste actie is richting een
volger, organisatie of omgeving. Hierin zitten alle gedragsvariabelen die een leider belichten.
Daarnaast laten zij ook zien welke actie leidt tot welke uitkomst.
2. Contingentiefactoren, er zijn twee typen
a. Intervening, welke gedrag of stijl moet gekozen worden om een uitkomst te behalen.
Wat zijn de ideale omstandigheden?
b. Moderating variables, beïnvloeden de sterke, kwaliteit en het succes van een stijl of
gedrag. Het meest gangbare is hier de expertise van een leider voor een specifieke
stijl.
3. Performance goals, is een wijd scala aan aspecten waaronder: productie efficiëntie, volgers
tevredenheid en ontwikkeling van verandering in en buiten een organisatie.
Voorbeeld van het globale causale-model:
, Samenvatting van Wart
Er zijn tal van contingentiefactoren die een leider beïnvloeden:
Leider karakteristieken
o Eigenschappen en skills
o Gedrag
o Leider perceptie van volgers
o Macht, invloed en onderhandelen van een leider
Taak karakteristieken
o Rol, taak en organisatorische duidelijkheid
o Taak duidelijkheid en complexiteit
o Onderlinge taakafhankelijkheid
Karakteristieken van ondergeschikte
o Eigenschappen en skills van volgers
o Inzet voor een taak
o Volger aantrekkingskracht tot een leider
Organisatorische karakteristieken
o Machtsrelaties en organisatie indeling
o Externe verbondenheid
o Omgevingsonzekerheid
Overige karakteristieken
o Ethiek
o Geslacht
o Cultuur
o Diversiteit
Types of Leader Styles
Er zijn tal van leiderschapsstijlen die gehanteerd kunnen worden. In de praktijk overlappen deze
stijlen veel met elkaar.
Laissez-Faire Style (Slechtste stijl)
o Een leider is passief of onverschillig over taken en ondergeschikten of verwaarloosd
zijn verantwoordelijkheden bewust
o Hands-off stijl
o Geen tot weinig controle door een leider
o Geen tot weinig gestelde doelen
o Geen tot weinig verwachtingen
o Geen tot weinig motivatie stimulans richting de volgers
Directive Style (Task-oriented/top-down leiderschap)
o Een leider geeft duidelijk aan, aan de volgers wat er wordt verwacht, hoe dit bereikt
wordt en zorgt dat regels en planningen nageleefd worden.
o Op gedragsgebied zijn de skills voornamelijk
Monitoring
Plannen
Helder maken van de rolverdeling
Informeren en delegeren van werk projecten
o Op organisatorische niveau
Algemene management functies
Human Resource Management (HRM)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper edwar. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
