Theorieën (h1 en H2 nog checken)
Rationele keuzetheorie (RKT)
Individuele theorie. Hedendaagse versie van het utilitarisme. Kenmerken: individueel uitgangspunt,
het streven naar zoveel mogelijk nut (eigenbelang) en een afweging van kosten en baten. Er is meer
aandacht voor de sociale omgeving en de onbedoelde collectieve gevolgen. Dit worden ook wel
perverse effecten genoemd. Voorbeelden zijn het probleem van collectieve actie, het
mattheuseffect, de self-fulfilling prophecy en de self-denying prophecy. De rationele keuze theorie
stelt dat iemand beslist of die meedoet op basis van de kosten en baten van meedoen. Men doet
mee aan collectieve actie vanwege preferentie, selectieve prikkels of dwang.
Conflicttheorie/conflictsociologie
Collectivistische theorie. De samenleving wordt gezien als een arena voor machtsstrijd met steeds
veranderende machtsrelaties. Uitgangspunten: mensen gedragen zich o.b.v. eigenbelang of onder
invloed van dwang. Mensen ‘kiezen’ waarden om machtspositie te legitimeren en er is sprake van
een continue belangenstrijd over schaarse posities. Conflict is een fundamenteel onderdeel van de
menselijke samenleving. Mensen kiezen hun eigen waardes wanneer het hen uitkomen. De sociale
orde wordt beschouwt als een uitkomst van voortdurende machtsstrijd en conflict. De
conflicttheorie stelt dat het onderwijssysteem een middel is voor machtsbehoud van de dominante
groep. De conflicttheorie stelt dus dat allerlei krachten invloed willen uitoefenen op het onderwijs.
, Betreffende de kernfuncties stelt de conflicttheorie dat er geen bijbehorende waarden en normen
bestaan die overgedragen kunnen worden. Wat belangrijk wordt gevonden is afhankelijk van de
groep en/of positie. De conflicttheorie stelt dat er geen consensus bestaat over het curriculum. Het
is afhankelijk van de eigen cultuur en kernwaarden. Ze vragen zich af of er wel sprake is van gelijke
kansen en of gestandaardiseerde toetsen wel eerlijk zijn. Ze spreken over sociale en culturele bias.
De conflict theoretici stellen dat de meritocratie helemaal niet functioneel is. Machtsverhoudingen
zorgen ervoor dat het systeem niet werkt. Ze stellen dat mensen niet terecht op de plek komen die
bij hen past. De sociale positie speelt een grote rol bij de kansen die je krijgt. De hoge klasse doet er
alles aan om hun machtspositie te behouden en het systeem houdt sociale ongelijkheid in stand.
De conflicttheorie houdt geen rekening met mobiliteit en beschouwt de mens louter als een speelbal
van machtsrelaties. De conflicttheorie ziet de verklaring van afwijkend gedrag in andere sociale
verschijnselen oftewel maatschappelijke omstandigheden. Aanhangers stellen dat men handelt
o.b.v. belangen. Sociale verschijnselen zijn een gevolg van conflict en ongelijke machtspositie.
Afwijkend gedrag wordt beschouwd als de uitkomst van continue machtsstrijd en de ongelijkheid in
het systeem. Schooluitval: leerlingen uit lagere klassen voelen zich niet thuis op school en zullen
eerder uitvallen.
Het sociaal darwinisme (h5)
Conflicttheorie. Het idee van een struggle for survival door Herbert Spencer gebaseerd op de
evolutieleer van Charles Darwin. Aanhangers beschouwen de mensen als berekende egoïsten die
zich niet door waarden en normen laten remmen in het nastreven van hun belangen. Dit
(voornamelijk gewelddadig) gedrag wordt verheft tot een principe: de natuurlijke en universele
drijfveer van het menselijke handelen met positieve resultaten.
Functionalisme
Collectivistische theorie. Functionalisten zien de samenleving als een harmonieus, relatief stabiel
systeem (te vergelijken met een lichaam) dat bestaat uit verschillende elementen die met elkaar
onderling verbonden zijn. Uitgangspunten:
Ze leggen de nadruk op wat mensen gemeen hebben en verklaren de sociale orde als uitkomst van
een harmonieus, gebalanceerd systeem. Sociale verschijnselen zijn een gevolg van of hebben een
functie voor andere sociale verschijnselen. e sociale orde kan worden verklaard doordat alle
elementen onderling samenhangen.Het onderwijssysteem wordt beschouwd als een bron van
sociale integratie; een plek waar gedeelde waarden worden gecreëerd. Qua kernfuncties van het
onderwijs stellen functionalisten dat waarden en normen essentieel zijn bij het functioneren van de
maatschappij; hierdoor voelen burgers zich betrokken. Het onderwijs dient de waarden en normen
over te dragen en te internaliseren. Zij zien morele waarden als de kern. Functionalisten spreken
over het beroeps- en moreel onderwijs.Bij beroepsonderwijs gaat het om vakinhoudelijke kennis
oftewel de kwalificatiefunctie. Bij het morele onderwijs gaat het over de waarden voor participatie
oftewel de burgerschapsvorming incl. internalisering. Het functionalisme stelt dat iedereen hetzelfde
moraal heeft; het houden aan dezelfde normen en waarden zorgt voor verbondenheid. Het
functionalisme stelt dat ongelijkheid noodzakelijk is; het is positief voor de welvaart. Sociale
ongelijkheid werkt motiverend om beter hun best te doen. Het functionalisme ziet het bestaan van
een rol als positief. De leerlingrol draait om het aanleren van waarden, normen... d.m.v. socialisatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sandyvdvlag. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
