Samenvatting
Samenvatting Aardrijkskunde BuiteNLand 4V H1
- Vak
- Aardrijkskunde
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting van H1 paragraaf 1.1-1.6 BuiteNLand 4v. Gaat over het wereldbeeld.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 11.1 Patronen: verschillen in welvaart
Welvaart meten:
- bbp per inwoner
- samenstelling beroepsbevolking
- VN-ontwikkelingsindex
- welzijn
- exportpakket
- demografische kenmerken
- urbanisatie
Problemen welvaart meten:
- koopkracht -> voor de waarde van 1 dollar kun je niet overal evenveel kopen
- sociale ongelijkheid -> verschil tussen bevolkingsgroepen
- regionale ongelijkheid -> verschil tussen bv platteland en stad (oplossing voor meten welvaart:
schaalniveau verkleinen)
- informele sector, ruilhandel en zelfvoorziening worden niet meegeteld maar spelen wel een grote
rol
Verdeling van de welvaart:
Schaalniveaus:
Mondiaal -> wereldwijd
Continentaal -> in een continent
Regionaal -> enkele gebieden in een werelddeel
Nationaal -> in een land
Regionaal -> in een deel van een land
Lokaal -> in een stad/plaats
Centrum-periferiemodel
- centrum = kerngebied
- semi-periferie = tussen kerngebied en omliggende gebieden
- periferie = omliggende gebieden
1.2 Patronen: bevolkingsspreiding en cultuurgebieden
Bevolkingsdichtheid en spreiding:
Bevolkingsspreiding -> zeer onregelmatig: gehele wereldbevolking woont op slechts 10% van het
totale aardoppervlak, 80% noordelijk en 40% binnen 100km van zee.
Dichtbevolkte gebieden> Zuid en Oost-Afrika, West-Europa, oostkust VS.
De spreiding verklaard:
- natuurlijke (on)mogelijkheden -> klimaat, gebied, land, gebergtes, water
- ligging -> economisch gunstig gelegen gebieden zijn vaak aan de kust (handel) of in dichtbevolkte
steden
- koloniaal verleden -> in de vroeger gekoloniseerde gebieden concentreert de bevolking zich in de
kustgebieden
Een mozaïek van culturen:
Westerse cultuurgebied beslaat grootst oppervlakte.
Chinese cultuur telt de meeste mensen.
Geografische cultuur:
- hoe mensen wonen (materieel)
, - bouwstijl (materieel)
- religieuze gebouwen (materieel)
- wijze van bewerken land (materieel)
- taal (materieel)
- muziek (materieel)
- godsdienst (immaterieel)
- opvoeding (immaterieel)
- wetten (immaterieel)
- omgang (immaterieel)
Diffusie = cultuurverspreiding vanuit het kerngebied; sport, religie, taal
Cultuurelement + bestaande cultuur = cultuurvermenging, acculturatie
Vroeger -> koloniën beïnvloed vanuit West-Europa
Heden -> invloed toerisme, communicatie, export
Door de vele migratie is cultuur uit het zuiden nu zichtbaar in het noorden.
Wereldcultuur:
Op veel plaatsen vindt je cultuurelementen van de dominante, Westerse, Amerikaanse cultuur. De
bestaande, traditionele cultuur verdwijnt meestal niet maar wordt vermengd (acculturatie) met deze
Westerse cultuur. Hierdoor komt er geen sprake van een totale wereldcultuur.
Rijke Indiër -> koopt dure, westerse importgoederen, halt eten bij fastfood ketens en kijkt naar
Hollywood films.
Gemiddelde Indiër -> koopt lokale producten, eet thuis of bij lokale koks en kijkt Bollywood films.
1.3 Patronen: de politieke en sociale welvaart
Leven in vrijheid:
3 fases democratisch gehalte:
1. Democratie -> vrije verkiezingen, grote invloed van burgers op bestuur
1986 -> val van de muur, veel landen overgestapt op democratie
Vb = Nederland
2. Beperkte democratie -> bevolking streng gecontroleerd, centrale overheid, 1/2 partijen,
manipulatie, corruptie, discriminatie
Vb = Afrika, Latijns-Amerika
3. Dictatuur -> 1 partij/kleine minderheid/dictator, kleine politieke vrijheid, onderdrukking
mensenrechten, oppositie tegen leider onderdrukt
Vb = China
Staten ook beoordeeld op bestuurskracht: regering slaagt er niet in haar gezag in het hele land te
laten gelden. Dit komt vaak voor in arme landen waarbinnen concurrerende, etnische en religieuze
groepen samenleven. Dit soort staten noemen we Failed State Index.
Vb = Jemen
Rule of law:
- beperkingen op de macht van de overheid -> aan welke wetten diegene die regeren zich niet aan
hoeven te houden
- corruptie -> omkoping, verduistering, beïnvloeding
- open overheid -> hoeveel info de overheid deelt met de burgers
- grondrechten -> rechten die elk persoon moet hebben
- orde en veiligheid -> hoe goed de veiligheid van de samenleving is
- regelgevende handhaving -> de mate waarin de regels eerlijk worden gehandhaafd
- civiel recht
- strafrecht -> effectief strafrecht systeem
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RomyvdD. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75323 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen