samenvatting examen Nederlands
Aanpak van tekst en vragen
Aanpak - lees in 3 rondes
Ronde 1 (5 min)
1. Bekijk de titel en de bron.
2. Lees de eerste en laatste alinea van de tekst. Soms hoort er nog een alinea bij.
3. Schrijf nu op:
-Wat is de belangrijkste boodschap van de schrijver aan de lezer?
-Wil de schrijver informeren, overtuigen of de lezer aan het denken zetten?
Ronde 2 (10 min)
1. Bekijk nu de hele tekst. Arceer de kernzinnen.
2. Als je verbindingswoorden tegenkomt omcirkel je deze.
3. Bedenk nu:
-Wat zijn de hoofdlijnen van de tekst die je zojuist gelezen hebt?
Ronde 3 (15 min)
Lees nu (als je dat nog niet gedaan had) rustig en aandachtig de hele tekst. Schrijf bij zo
veel mogelijk alinea’s in de kantlijn wat de functie van die alinea is.
Tekstsoorten
Betoog
In een betoog probeert de schrijver zijn lezers te overtuigen van zijn standpunt. Kenmerkend
voor het betoog is de wil van de schrijver om gelijk te hebben. Het tekstdoel is overtuigen.
Uiteenzetting
Een uiteenzetting behandelt een bepaald onderwerp op een objectieve wijze. Bij een
uiteenzetting is het tekstdoel informeren.
Beschouwing
Een beschouwing geeft de lezer de mogelijkheid zelf over iets na te denken. De schrijver
kan in de conclusie zeer licht zijn mening geven maar in principe moet hij die keuze aan de
lezer overlaten. Het tekstdoel van een beschouwing is opiniëren.
Mengvormen van tekstsoorten
In lange teksten kan heel goed een mengvorm voorkomen. Bij het bepalen van een
mengvorm is het verstandig eerst het hoofddoel van de tekst te bepalen.
, Verbanden en functies
Verbanden tussen zinnen en alinea’s tekstgedeelten
Naam verband/relatie Verbindingswoord(en) Voorbeeldzin
Aankondiging-uitwerking Weet je wat jij eens moet
gaan doen (aankondiging):
je huiswerk! (uitwerking)
Concluderen dus, hieruit volgt, daarom Het is koud, het stormt en
het ijzelt, ik blijf lekker thuis.
(laatste deel is nieuwe
informatie)
Samenvatting kortom, al met al, dus, Het hagelt, het stormt, en
resumerend het ijzelt, het is dus slecht
weer. (laatste deel is geen
nieuwe informatie)
Definitie/karakterisering/ eigenschap, kenmerken, dat Groene stroom is op
verduidelijking wil zeggen, met andere milieuvriendelijke wijze
woorden, dat betekent opgewekte stroom, het is nu
nog duurder dan grijze
stroom, maar het heeft als
voordeel dat het uit
alternatieve brandstoffen
wordt opgewekt.
Doel-middel door middel van, met de Door middel van vaccineren
bedoeling, ten einde, wil men een einde aan de
om...te, daartoe, waarmee, crisis maken. Er wordt
daarmee gevaccineerd met de
bedoeling een einde aan de
crisis maken.
Oorzaak-gevolg daardoor, zodat, waardoor, Door massale toeloop van
doordat, door, te wijten aan, patiënten, moest de
te danken aan spoedeisende hulp gesloten
worden.
Opsomming bovendien, ook, ten eerste, We bezochten de Albert
enz., verder, daarnaast Heijn, daarnaast de Plus en
ook nog de Jumbo.
Reden/verklaring omdat, daarom, verklaren, Ik ben al jaren op dieet,
reden, want omdat ik een allergie heb.
Chronologisch toen, terwijl, vroeger, nu, in Toen ik laatst in Londen
de toekomst straks was, kon ik me aardig
redden met mijn Engels.
Vergelijking als, zoals, evenals, net als In vergelijking met het
Nederlandse klimaat, is het
