Samenvatting van de hoorcolleges was volgens de coördinator van het vak een perfecte samenvatting voor het leren van het tentamen. Wanneer hij vermeldde dat iets mogelijk op het tentamen kwam, heb ik aangeduid in de samenvatting (meestal vetgedrukt).
Wetenschapsfilosofie
Inhoudsopgave
Wat is filosofie? ....................................................................................................................................... 3
Wat is wetenschapsfilosofie? .................................................................................................................. 3
Kennisleer ................................................................................................................................................ 3
Het rationalisme van René Descartes ..................................................................................................... 6
De Britse empiristen ................................................................................................................................ 7
De evaluatie van rationalisme & empirisme ........................................................................................... 8
De filosofie van Immanuel Kant .............................................................................................................. 8
Positivisme............................................................................................................................................. 11
Hermeneutiek........................................................................................................................................ 12
Een filosofisch probleem met waarheid................................................................................................ 13
Ludwig Wittgenstein ............................................................................................................................. 13
De logisch positivisten ........................................................................................................................... 13
Evaluatie logisch positivisme ................................................................................................................. 15
Twee vragen van Popper ....................................................................................................................... 16
Relevante biografische gegevens .......................................................................................................... 16
Popper en de logisch positivisten: overeenkomsten en verschil .......................................................... 16
Falsificationisme voor Popper ............................................................................................................... 17
Poppers kritisch rationalisme ................................................................................................................ 17
Een aantal problemen met Poppers opvattingen ................................................................................. 19
Constructivisme en relativisme ............................................................................................................. 20
Wittgenstein 2 ....................................................................................................................................... 20
Thomas Kuhn over paradigmawisselingen ............................................................................................ 21
Het gebruik van Kuhns wetenschapsfilosofie........................................................................................ 23
Toch nog een demarcatiecriterium? ..................................................................................................... 23
Paul Feyerabend .................................................................................................................................... 24
Evaluatie van het relativisme & constructivisme .................................................................................. 25
Imre Lakatos .......................................................................................................................................... 26
Kuhns kritiek op Lakatos........................................................................................................................ 29
Conclusie ............................................................................................................................................... 29
De Sokal affaire (geen tentamenstof) ................................................................................................... 29
,Het wetenschappelijk realisme ............................................................................................................. 30
Pragmatisme vs. Scepticisme: Het vastleggen van overtuigingen ........................................................ 34
Genaturaliseerde epistemologie ........................................................................................................... 37
De rationele mens in het expected utility onderzoeksprogramma ...................................................... 38
Homo sapiens als homo economicus .................................................................................................... 39
De rationele keuze theorie .................................................................................................................... 40
De speltheorie ....................................................................................................................................... 41
Evaluatie expected utility onderzoeksprogramma ............................................................................... 43
The prospect theory .............................................................................................................................. 45
Inleiding in de moderne evolutietheorie............................................................................................... 47
Misverstanden m.b.t. de theorie........................................................................................................... 48
Beantwoording van de vragen uit college 11 & 12 ............................................................................... 49
, Wat is filosofie?
Filosofie als conceptueel onderzoek
Het gaat over de dagelijkse begrippen en concepten, Het is een empirisch (wetenschappelijk)
onderzoek dat een wetenschappelijk wereldbeeld oplevert.
Filosofie als conceptuele verheldering
Hierbij wordt net als bij de conceptuele analyse gevraagd wat er met de concepten wordt bedoeld.
Men kijkt naar hetgeen de wetenschap kan bijstellen aan de concepten.
Filosofie als geldigheidswetenschap
Filosofen vragen zich van de fundamentele concepten af wat ermee bedoeld wordt en of dit naar de
wereld verwijst.
Filosofie als perspectiefwisseling
Concepten bekijken vanuit verschillende perspectieven om het beeld van een concept te verbeteren.
Filosofie als zoektocht naar de waarheid
Socrates verzette zich hier tegen. Het ging om iemand te overtuigen van je opinie, maar dit heeft niks
met de waarheid te maken. (vb.: Advocaten die iemand proberen vrij te spreken)
Filosofie is dit allemaal
Filosofie is dit alles, maar misschien zelfs meer. Het gaat vooral om het kritisch denken. Men moet
alles zo helder en duidelijk krijgen om erachter te komen of deze voorgaande concepten geldig zijn.
Wat is wetenschapsfilosofie?
Wetenschapsfilosofie/-leer
Filosofische reflectie op wat wetenschap is, doet en aan kennis genereert (vb.: Waarom valt het een
(beweringen over zwarte gaten) wel in een wetenschappelijk domein en het ander (beweringen over
witte geesten) niet?
Wat is wetenschap?
We gebruiken het woord vaak, maar weten niet wat het nu precies is.
Kennisleer
Kennisleer = epistemologie
Kennis stelt drie vragen:
Wat is (zekere) kennis?
Hoe kunnen we die kennis rechtvaardigen?
Wat is de bron van kennis?
Hierdoor zijn twee traditionele posities ingenomen:
Het rationalisme: De echte kennis is afkomstig van de ratio, de rede.
Het empirisme: De echte kennis is afkomstig van de zintuigelijke ervaring.
Beide stromingen zijn constant in discussie met elkaar, maar stellen wel dat echte kennis bestaat. Dit
terwijl er filosofen zijn die dit niet zeker kunnen zeggen.
Scepticisme
Socrates stelde mensen op een marktplein de vraag wat ze zeker wisten. Hij stelt de vraag bij
gevestigde opvattingen. Hij praat net zover door tot je niets zeker meer weet.
Hij wordt uiteindelijk veroordeeld tot de gifbeker. Dit omdat hij de jeugd heeft bedorven en niet in
de goden van de stad geloofde.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Dèveny. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
