Een uitstekende samenvatting van BuiteNLand hoofdstuk 2 Aarde endogene en exogene processen. Met behulp van goede omschrijvingen en ondersteunende afbeeldingen wordt duidelijk uitgelegd hoe de processen in en op de aarde werken.
Samenvatting aardrijkskunde hoofdstuk 2 – AARDE endogene en exogene processen
PARAGRAAF 1: DE OPBOUW VAN 2 OC. platen – magma komt omhoog Intrusie – bij subductie komt niet al het
DE AARDE bij opening. Doordat het magma vooral magma omhoog. Dit blijft enkele
basalt bevat, vloeit het uit en vormt zich kilometers onder het aardoppervlak
Aanwijzingen voor het bewegen van de een mid-oceanische rug. hangen, en krijgt hier alle tijd om af te
continenten: koelen. Hier door onstaat er graniet in
- Vorm van de kustlijnen Transform (langs elkaar) – alle die gebieden. Ook vindt je ertsen in
- Verspreiding fossielen en gesteenten mogelijkheden, dezelfde gevolgen: intrusies.
- Ligging van de bergketens Aardbeving.
Schildvulkaan – basalt vloeit rustig uit
Aardkorst - licht gesteente dat drijft op Doordat de oceanische plaat altijd de krater, en doordat het vloeibaar is
de aardkorst. De oceanische korst is onderduikt omdat hij de zwaarste is, stroomt het uit over een groot gebied.
dunner (5-20 km) en zwaarder dan de worden de CO. platen heel oud.
continentale korst (80-100 km). OC. Hotspot – ontstaan bij een stijgende
bestaat uit basalt en CO. bestaat uit Theorieën over bewegen van magmastroom (mantelpluim). Deze
graniet. aardplaten: onstaan juist niet bij plaatgrenzen.
Convectiestromen – magma stroomt en
Aardmantel – zwaardere gesteenten neemt de plaat hierbij mee.
dan korst. Vanuit de kern wordt de Bij de subductie duikt de OC. plaat
mantel verwarmd. Hierdoor komt het in onder, waardoor het de rest van de
beweging. NIET gesmolten gesteente. plaat ‘meetrekt’.
Het gesteente beweegt heel traag.
Tussen de 100 en 200 km is een klein Actualiteitsprincipe – er vanuit gaan dat Voorbeeld: Hawaii, Yellowstone.
deel gesmolten, asthenosfeer. < 100 alle processen die nu plaatsvinden ook
km inclusief de aardkorst is de zo in het verleden hebben PARAGRAAF 4: AARDBEVINGEN
lithosfeer. plaatsgevonden.
Aarbevingen onstaan vooral bij
Kern – grotendeels ijzer. Radioactieve Pangea – het supercontinent van 200 transforme en convergente
elementen produceren warmte. miljoen jaar geleden. plaatbewegingen. Doordat de platen
Binnenkern is vast en buitenkern is langs elkaar schuren wordt er spanning
vloeibaar. PARAGRAAF 3: VULKANISME opgebouwd. Wordt de spanning te
hoog dan verschuift de plaat en komt
PARAGRAAF 2: PLATENTEKTONIEK De manier van uitbarsten bepaalt de de opgebouwde energie vrij.
vorm van de vulkaan. Dit is afhankelijk
Soorten plaatbewegingen van de samenstelling van het magma Magnitude – de hoeveelheid
dat omhoog komt. vrijgekomen energie bij een
aardbeving. (schaal van Richter)
Effusieve eruptie – rustig. Komt voor bij
schildvulkanen en hotspots in de Schaal van Mercalli – aangerichte
oceaan. schade door een aardbeving.
Explosieve eruptie – bij subductiezones Epicentrum – waar de aarbeving als
Convergerend (naar elkaar toe) – sijpelt er water mee bij het onderduiken eerst bij het oppervlak wordt
Subductie (CO. – OC.) OC. duikt onder, van de OC. plaat. Dit mengt met het waargenomen.
vulkanisme op de CO. plaat, magma in gasvorm, en komt explosief
aarbevingen. vrij bij de uitbarsting. Komt voor bij een Hypocentrum – plaats waar de
2 OC. platen – dezelfde gevolgen, stratovulkaan, caldera, en hotspots werkelijke botsing/verschuiving
vulkansiche eilanden ontstaan. De (land). paatsvindt.
oudste en tevens zwaarste plaat duikt
onder. Pyroclastica – de wolk, bestaande uit Tsunami – een aarbeving in de zee. De
2 CO. platen – hoog plooiingsgebergte, lava en gesteente uit een vulkaan die energie wordt doorgegeven aan de
aarbevingen. de helling afkomt. golven. Bij de kust is er minder ruimte,
golven worden afgeremd en gaan de
Divergerend (van elkaar af) hoogte in.
2 CO. platen – magma komt omhoog,
land wordt opgetild, lagere en hogere Het plooien van de aardkorst komt
delen ontstaan. Vulkanisme tussen de doordat de hoge druk het gesteente
platen. opwarmt. Hierdoor gaat het gesteente
vervormen. Doordat de druk en
temperatuur heel hoog moeten zijn,
gebeurt dit alleen diep in de aardkorst.
Plooiingen worden zichtbaar door
verwering en erosie.
Een caldera onstaat wanneer een
magmakamer niet zo diep onder het
oppervlak ligt, en bij de uitbarsting leeg
kan lopen. De top wordt dan niet meer
ondersteund en stort in.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Matthijs2004. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
