Zenuwstelsel
Essentiele tremor
- Met essentiële tremor wordt meestal trillen aan de handen bedoeld.
- Oorzaak is onbekend. Het moet worden onderscheiden van oorzaken die trillen als klachten
kunnen geven zoals hyperthyreoïdie, ziekte van Parkinson en onthoudingsverschijnselen bij
alcohol. De aandoening begint meestal op een jonge leeftijd.
- Aandoening is autosomaal dominant erfelijk bepaald.
- Trillen wordt in loop van jaren erger en m.n. zichtbaar aan de handen. Het trillen kan erger
worden bij vermoeidheid, spanningen, caffeinegebruik of het uitvoeren van een bepaalde
beweging van de hand.
- Alcohol kan de trillingen tijdelijk doen afnemen. Hierdoor is er een kans op alcoholmisbruik.
Behandeling
- Medicatie dat het trillen doet afnemen. Bijv. een bètablokker: propranolol.
- Advies gezonde leefstijl en voldoende bewegen door dagelijks halfuur wandelen, fietsen of
zwemmen.
Migraine
- Migraine komt veel voor, m.n. bij vrouwen. De hoofdpijn treedt op in aanvallen. Dit kan
variëren tot enkele aanvallen per week tot een paar keer per jaar.
- De bloedvaten in de hersenen worden eerst nauwer en daarna wat wijder door een
abnormale prikkeling in de zenuwen. De grote bloedvaten en hersenvliezen raken geïrriteerd
en dit geeft pijn.
Oorzaak
- Erfelijke aanleg speelt een rol.
- Menstruatiecyclus, vermoeidheid en cafeïnegebruik kunnen een aanval uitlokken.
Verschijnselen
- Plotselinge stekende/bonzende hoofdpijn meestal aan de zijkant van het hoofd, bij
inspanning wordt de pijn erger, overgevoeligheid voor licht en geluiden, behoefte aan een
donker ruimte in bed, gepaard met misselijkheid en braken.
- Halfuur of uur van te voren kan de aanval beginnen met een aura: dit is bijv. een lichte vlek in
beeld, krachtverlies of tintelingen aan een lichaamsdeel, flikkeringen zien en/of sterk ruiken.
Behandeling
- De aanvallen verdwijnen vaak na de zwangerschap of overgang.
- Orale anticonceptie kan helpen om de klachten te verminderen (maar ook toenemen).
- Stress vermijden, zorg voor ontspanning.
- Aanvalsbehandeling.
- Bij twee of meer aanvallen per maand: profylactische behandeling.
Medicatie
- 1e keuze aanvalsbehandeling: eenvoudige pijnstiller (PCM, carbasalaatcalcium of een andere
NSAID) in combinatie met een antibraakmiddel (domperidon, metoclopramide).
- 2e keuze aanvalsbehandeling: triptanen per neusspray, zetpil of injectie. (sumatriptan,
rizatriptan). Contra-indicatie: mensen met hartklachten omdat er ook vernauwing van de
kransslagaders kan optreden als bijwerking.
- 1e keuze preventieve behandeling: bètablokker (metoprolol).
- 2e keuze preventieve behandeling: anti-epileptica (valproïnezuur, amitriptyline).
, Clusterhoofdpijn
- De oorzaak is onbekend. Clusterhoofdpijn komt weinig voor. Het komt vooral voor bij
mannen. Alcohol kan de klachten uitlokken.
Verschijnselen
- Aanval van plotseling, optredende zeer heftige, borende pijn aan één kant van het hoofd en
vooral rond een oog, roodheid/tranend oog aan de kant waar de hoofdpijn zit, verstopte
neus, gezwollen ooglid, veel zweten op hoofd en gezicht en onrustig voelen. Patiënt is
wanhopig en moet veel bewegen.
- Na 10 minuten is de pijn het ergst.
- Aanval kan minimaal 30 minuten duren tot maximaal 3 uren.
Behandeling
- Alcohol vermijden
- Preventie is niet mogelijk
- Effectief: zuivere zuurstof toedienen via een slangetje in de neuskeelholte.
- Medicatie: triptanen (sumatriptan, rizatriptan). Om aanvallen te voorkomen.
Polyneuropathie
- Schade aan veel zenuwen in het lichaam.
- De klachten ontstaan vaak bij mensen boven de 50 jaar.
Oorzaak
- Veelvoorkomende oorzaken zijn door diabetes en alcoholmisbruik.
- Zeldzame oorzaken zijn: erfelijke ziekte, intoxicatie, nierinsufficiëntie, auto-immuunziekte,
infectie enzovoort.
Verschijnselen
- Vooral stoornissen in sensibiliteit, doof gevoel/prikkelingen/pijn, symmetrisch last: beide
kanten van het lichaam zijn de klachten even erg.
- Meestal begint het bij de voeten waarna het daarna uitbreidt naar de onderbenen. De
handen kunnen later ook meedoen.
Behandeling
- Afhankelijk van de oorzaak wordt de juiste behandeling toegepast.
- Er zijn geen medicijnen die polyneuropathie geneest.
- Er is wel medicatie tegen zenuwpijn. Dit werkt echter niet bij iedereen. Ook ontstaan er soms
vervelende bijwerkingen. Voorbeelden zijn:
Amitriptyline, nortryptiline
Pregabaline, gabapentine
Morfine, tramadol (dit zijn sterke pijnstillers en kunnen zorgen voor verslaving)
