Angila Sultani HBO-V PL4 Fontys Hogescholen Eindhoven 2021 Severinus
Soort bewijs: Ethisch moreel dilemma uitwerking
Relatie met de compentiegebieden: De reflectieve EBP
Feedback op authenticiteit en inhoud: Ik vind het knap van je dat je het geluk voorop wil
zetten en dit ook echt een enorm pluspunt aan jou
als aankomend verpleegkundige.
Vergeet alleen niet het ziektebeeld te
verwerken en te bedenken zoals Maxim al typte
de gevolgen voor op lange termijn.
Rol van de feedbackgever: Verpleegkundige, werkbegeleider
Naam en datum gezien door Evi, 1-4-2021
werkvelddeskundige:
Soort bewijs: Ethisch moreel dilemma uitwerking
Relatie met de compentiegebieden: De reflectieve EBP
Feedback op authenticiteit en inhoud: Goed verslag. Ik vind een top dat je een goed
realistisch beeld van de bewoner schetst. Zijn
ziektebeeld en persoonsbeeld zijn helder
uitgewerkt. Tip is dat de uitwerking van de
pictolijn mis. Ik mis waarom BJ een pictolijn
heeft en waar deze pictolijn voor dient. Zijn er
consequenties op lange termijn als je deze
pictolijn regelmatig met hem aanpast of is de
lijn dan nog wel nuttig? Voor de rest toppie.
Rol van de feedbackgever: Collega/verpleegkundige
Naam en datum gezien door Maxim, 28-3-2021
werkvelddeskundige:
Ethisch moreel dilemma
Pictogrammen aanhouden óf trampoline springen?
Ik heb ervoor gekozen om een ethisch moreel dilemma uit te werken met behulp van de Koninklijke
Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst stappenplan (KNMG, 2018). Dit
stappenplan biedt handvatten om het dilemma uit te pluizen en de argumenten te ordenen en af te
wegen. Mede door deze uitwerking, toon ik de canmedsrol De Reflectieve EBP professional aan met
de competentie ‘’De verpleegkundige reflecteert voortdurend en methodisch op haar eigen handelen
in de samenwerking met de zorgvrager en andere zorgverleners en betrekt hierbij inhoudelijke,
procesmatige en moreel-ethische aspecten van haar keuzes en beslissingen’’. In deze uitwerking komt
onder andere (wetenschappelijke) literatuur, de visie van Severinus en mijn persoonlijke visie op
‘’goed verplegen’’ voor.
Bij een ethisch moreel dilemma is er altijd een botsing van verschillende waarden. Daarom is er
nooit een ‘’juiste’’ oplossing. Hiermee wordt er bedoeld: wat je ook doet, er wordt altijd één of
meerdere waarden geschonden (KNMG, 2018).
Dilemma verkennen
Casus: Dhr. BJ is een 18 jarige jongen met een ernstig verstandelijke beperking gebaseerd op de
Cerebrotendineuze xanthomatosis (CTX) stofwisselingsziekte. Dit is een zeldzame, erfelijke
1
, Angila Sultani HBO-V PL4 Fontys Hogescholen Eindhoven 2021 Severinus
stofwisselingsziekte die veroorzaakt wordt door een defect in de galzuursynthese, dit is een proces in
de lichaamsellen waarbij cholesterol wordt omgezet in galzuren. Galzuren zijn essentieel voor de
opname van vetten in de darmen. Doordat CTX-patiënten een enzym missen, kunnen zij niet tot
nauwelijks CDCZ aanmaken en maken hun cellen vanuit cholesterol een daaraan verwante stof,
cholestanol aan. Deze opstapeling komt voor in verschillende weefsels en leidt uiteindelijk tot
ziekteverschijnselen, met name in de hersenen, ooglenzen en pezen (Stofwisselingsziekten, 2015).
Dhr. BJ heeft ook het autisme spectrumstoornis. In 2013 beschreef American Psychiatric Association
(DSM-5) de twee domeinen waarin autisme zich kan manifesteren:
‘’1. beperkingen in de sociale communicatie en sociale interactie.
Kernsymptomen: Deficiënties in de wederkerigheid, in de non-verbale communicatie en in
het ontwikkelen, onderhouden en begrijpen van relaties.
2. beperkt, repetitief gedrag (waaronder specifieke interesses en abnormale onder- en/of
overgevoeligheid voor zintuiglijke prikkels).
Kernsymptomen: Stereotiepe motoriek, gebruik van voorwerpen of spraak, hardnekkig
vasthouden aan hetzelfde, gefixeerde interesses en hyper/hyporeactiviteit op zintuiglijke
prikkels’’.
Als laatst, heeft dhr. BJ last van reuma. Reuma is een verzamelnaam voor meer dan 100 verschillende
aandoeningen van je gewrichten, spieren, pezen en botten, die niet door een ongeval zijn
veroorzaakt. Patiënten met reuma hebben vaak last van: pijn, stijfheid in de gewrichten of spieren,
vermoeidheid en moeite met bewegen (Reuma Nederland, 2020).
Dhr. BJ heeft een IQ van 31. Onder een IQ van 70, ben je volgens de IQ-tabel zwakbegaafd. Dat houdt
in dat je meer moeite hebt met leren en een vertraagde ontwikkeling hebt (Zobegaafd redactie,
2019). Dhr. BJ functioneert op een cognitieve ontwikkelingsleeftijd van 3,5 jaar. Volgens de theorie
van Jean Piaget (Hanze, 2016), bevindt dhr. BJ zich in de sensomotorische fase. In deze fase leert dhr.
BJ de wereld kennen door enerzijds de zintuigen te gebruiken en anderzijds door te bewegen. Hierbij
beïnvloeden waarnemen en bewegen elkaar. Dhr. BJ is nog erg op zichzelf gericht en begrijpt niet dat
er andere standpunten zijn dan die van hem. In zijn dossier staat dat dhr. snel is afgeleid, zijn
werkhouding wisselend is en afhankelijk is van omgevingsprikkels.
Zijn taalontwikkeling is beperkt functioneel waarbij dhr. BJ eenvoudige woorden gebruikt. Om de
communicatie zo optimaal mogelijk te maken bij dhr. BJ, wordt er gebruik gemaakt van een
hulpmiddel, namelijk een pictolijn met pictogrammen. Nijgh & Brink beschreven in 2015 dat
beeldmateriaal gebruikt wordt zoals pictogrammen om de communicatieve boodschap te
visualiseren.
Dhr. bevindt zich in de eerste adaptiefase met zijn emotionele ontwikkeling, 0-6 maanden. Volgens
Cordaan (2006), bevindt dhr. BJ zich in de fase waarbij hij voornamelijk bezig met de prikkels om hem
heen. Belangrijk in de begeleiding is, dat je evenwicht vindt tussen lichamelijke en psychische
gesteldheid. Afstemming is essentieel en reageren op signalen (responsiviteit).
In zijn dossier staat het volgende ‘’Een gestructureerd dagprogramma biedt BJ veiligheid en
voorspelbaarheid, BJ heeft een grote behoefte aan verduidelijking van zijn omgeving. Vaste rituelen
en ritmes zijn belangrijk maar BJ kan er ook in blijven hangen en kan er moeilijk doorbreken. BJ vindt
trampoline springen fijn in zijn vrije tijd, beweegt graag en dat is ook nodig voor de reuma’’.
Volgens Reuma Nederland (2021) is regelmatig bewegen extra belangrijk bij reuma omdat je zo het,
botontkalking tegengaat, gewrichten soepel houdt, spieren sterker maakt, goed is voor je conditie,
hart en longen sterker maakt, het vetpercentage vermindert en het cholesterol verlaagt.
2
